Poradnia z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych

Dla nauczycieli będących emerytami, rencistami lub nauczycielami pobierającymi świadczenie kompensacyjne dokonuje się odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wysokości 5 proc. emerytur, rent lub świadczeń. Czy podstawą ustalenia odpisu powinny być kwoty miesięczne, czy też ich suma wypłacona w ciągu całego roku?

Kwotę 5 proc. odpisu oblicza się każdorazowo od podstawy, którą jest łączna kwota otrzymanej przez byłego nauczyciela rocznej emerytury, renty lub świadczenia kompensacyjnego. Taki wniosek wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 30 marca 2021 r. (sygn. akt III SA/Po 119/21). Zdaniem tego sądu w art. 53 ust. 2 Karty nauczyciela (dalej: KN) chodzi o emerytury, renty i świadczenia kompensacyjne pobierane przez nauczycieli na przestrzeni całego roku, nie zaś o miesięczne świadczenia. Taka interpretacja jest korzystniejsza dla pracownika. W ocenie poznańskiego WSA, skoro, jak wynika z art. 53 ust. 1 KN, odpisów dokonuje się corocznie, to logiczny jest wniosek, że punktem odniesienia powinny być roczne emerytury, renty i świadczenia kompensacyjne. Poza tym, gdyby ustawodawcy chodziło o świadczenia miesięczne, to pojawiłyby się problemy, na które już żadne reguły wykładni nie dałyby odpowiedzi. Otóż przy przyjęciu, że chodzi o świadczenia miesięczne, nie byłoby jasne, z jakiego miesiąca świadczenie ma stanowić podstawę obliczeń. Emerytury, renty i świadczenia kompensacyjne podlegają waloryzacji, a zatem ich wysokość nie jest stała. Przy takiej interpretacji kolejnym problemem byłoby to, czy w przypadku przejścia nauczyciela na emeryturę lub rentę należy ustalić podstawę w wymiarze proporcjonalnym do liczby miesięcy, w których świadczenie to byłoby należne. Problem byłby także z osobami, które w ciągu roku przeszły z renty na emeryturę. Przy przyjęciu, że chodzi o emerytury, renty i świadczenia kompensacyjne pobierane w ciągu roku, powyższe problemy znikają, co tym bardziej przemawia za taką interpretacją. Poznański WSA podał również, że w art. 53 ust. 2 KN prawodawca przy określeniu wysokości odpisu na zfśs nie odwołał się do jakiegokolwiek iloczynu ani nie wskazał na przeciętną w danym roku liczbę nauczycieli, czy przeciętną wysokość przysługujących im w tym względzie świadczeń, założeniem ustawodawcy było bowiem uwzględnienie faktycznie pobranych przez objętych tym przepisem nauczycieli emerytur, rent oraz nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych.