Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 4 października 2018 r., sygn. II SA/Po 514/18

Inne

Dnia 4 października 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Izabela Paluszyńska Sędziowie Sędzia WSA Elwira Brychcy Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Ewa Wąsik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 października 2018 roku sprawy ze skargi Miasta i Gminy [...] na zarządzenie zastępcze Wojewody z dnia [...] roku Nr [...] w przedmiocie zmiany nazw ulic oddala skargę

Uzasadnienie

Zarządzeniem zastępczym z dnia [...] r., [...] Wojewoda, działając na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (Dz. U. z 2016 r., poz. 744 ze zm., dalej "u.z.p.k."), ulicy "[...]" położonej w miejscowości [...] nadał nazwę "[...]".

Uzasadniając wydane rozstrzygnięcie Wojewoda wyjaśnił, że z dniem 2 września 2017 r. właściwe organy jednostek samorządu terytorialnego utraciły kompetencje do dokonywania zmian nazw w oparciu o przepisy art. 6 ust. 1 u.z.p.k. i obowiązek w tym zakresie spoczywa w takim przypadku na wojewodzie.

Dalej wyjaśniono, że w ocenie Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu nazwa ulicy [...] w [...] wypełnia normę art. 1 ustawy. Z dołączonej do pisma noty historycznej wynika, że nazwa [...](1945 r.) jest upamiętnieniem faktu zajęcia [...] przez jednostki Armii Czerwonej, co w okresie komunizmu celebrowane było jako "dzień wyzwolenia". W takiej formie nazwa ta wciąż spełnia funkcję gloryfikacji Armii Czerwonej - w zgodzie z naczelnymi hasłami stalinowskiej propagandy. Dzisiejsza wiedza historyczna i zachowane źródła w sposób oczywisty nie pozwalają traktować powyższej daty w takich kategoriach. W latach 1944-1945 r., wbrew nadziejom Polaków oczekujących odbudowy wolnego kraju po likwidacji okupacji niemieckiej, Armia Czerwona była siłą, która uniemożliwiła odbudowę suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej na jej terytorium. Była narzędziem wymuszonej przemocą, ponownej aneksji niemal połowy terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do ZSRR i zarazem narzędziem zniewolenia całej reszty kraju - na zachód od linii Bugu. Związek Sowiecki uniemożliwił powrót władz Rzeczypospolitej Polskiej do kraju. Zbudował alternatywną strukturę państwową, zdominowaną przez ludzi w pełni podporządkowanych polityce i woli J. Stalina. Armia Czerwona zapewniła ochronę dla realizacji wrogiej wobec Rzeczypospolitej Polskiej polityki Stalina, ukierunkowanej na pełne podporządkowanie terytorium kraju ośrodkom decyzyjnym w Moskwie oraz budowę w nim totalitarnego państwa komunistycznego. Zajęcie ziem polskich przez Armię Czerwoną zapoczątkowało zarazem nowy okres martyrologii narodu polskiego, zaznaczony setkami tysięcy pomordowanych, więzionych i wysyłanych do obozów koncentracyjnych. W całym kraju Armia Czerwona zaznaczyła swój szlak licznymi przejawami gwałtu i bezprawia, a ziemie polskie stały się przedmiotem rabunku i dewastacji, dokonywanych przez wyspecjalizowane oddziały sowieckie, wywożące dobra kultury, mienie ruchome i elementy infrastruktury do ZSRR.