Wyrok WSA w Łodzi z dnia 24 stycznia 2018 r., sygn. II SA/Łd 616/17

Budowlane prawo; Administracyjne postępowanie

Dnia 24 stycznia 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Magdalena Sieniuć, Sędziowie Sędzia WSA Joanna Sekunda-Lenczewska, Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski (spr.), , Protokolant Starszy sekretarz sądowy Aneta Panek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2018 roku sprawy ze skargi T. G. na postanowienie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...] nr [...], znak: [...] w przedmiocie opłaty legalizacyjnej za samowolną rozbudowę budynku uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...], nr [...]. LS

Uzasadnienie

[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. postanowieniem z dnia [...] roku, nr [...], po rozpatrzeniu zażalenia T. G., utrzymał w mocy postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego Ł. z dnia [...] roku, nr [...] w sprawie ustalenia opłaty legalizacyjnej.

Stan faktyczny sprawy przedstawia się w sposób następujący:

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. postanowieniem z dnia [...] roku, ustalił dla T. G. wysokość opłaty legalizacyjnej za samowolną rozbudowę i nadbudowę części mieszkalnej budynku mieszkalno-gospodarczego usytuowanego na działce nr ewid. 1992, położonej w D. przy ul. A 15, w kwocie 50.000 zł, stanowiącej iloczyn pięćdziesięciokrotnie podwyższonej stawki opłaty (s-500 zł), współczynnika kategorii obiektu (k-2,0) oraz współczynnika wielkości obiektu (w-1,0). Opłatę legalizacyjną należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał przepis art. 49 ust. 1 i 2 w zw. z art. 59f ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2016 roku, poz. 290 ze zm.).

Kwestionując powyższe rozstrzygnięcie T. G. złożyła zażalenie podkreślając, iż odpowiednie stosowanie przepisów działu III Ordynacji podatkowej do opłat legalizacyjnych nakładanych na podstawie Prawa budowlanego oznacza, że również zobowiązania z tytułu opłat legalizacyjnych podlegają przedawnieniu, czyli przepisom Rozdziału 8 Działu III Ordynacji podatkowej. Obowiązku uiszczenia opłaty nie można wiązać z zaistnieniem zdarzenia, z którym wiąże się powstanie takiego zobowiązania (art. 21 § 1 pkt 1 Ordynacji Podatkowej). Sam fakt popełnienia samowoli budowlanej nie przesądza o obowiązku wymierzenia opłaty legalizacyjnej. Jest to możliwe dopiero po ustaleniu, że występują przesłanki, o których mowa w art. 48 ust. 2 i art. 49b ust. 2, w przeciwnym bowiem razie obowiązkiem organu jest nakazanie rozbiórki obiektu budowlanego lub jego części wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia. A zatem odpowiednie zastosowanie powinien mieć art. 68 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym obowiązek podatkowy, o jakim mowa w art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej nie powstaje, jeżeli decyzja w sprawie jego nałożenia została doręczona po upływie trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstało zobowiązanie podatkowe, czyli w przypadku opłat legalizacyjnych obowiązek jej uiszczenia nie powstaje, jeżeli postanowienie w sprawie jego nałożenia zostało doręczone po upływie trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym organ nadzoru budowlanego dowiedział się o popełnieniu samowoli budowlanej. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wszczął postępowanie administracyjne w sprawie budynku mieszkalno-gospodarczego T. G., na żądanie strony P. K. już w dniu 19 grudnia 2011 roku. Pierwszą informację o dokonaniu samowoli budowlanej przez T. G. organ miał już w tej dacie, a na pewno miał ją w dniu 9 stycznia 2012 roku, kiedy zostały przeprowadzone oględziny, a T. G. złożyła wówczas do protokołu tychże oględzin stosowne oświadczenie, z którego wynikał fakt samowoli budowlanej. Niezależnie od dokładnej daty, organ nadzoru budowlanego powziął wiadomość o popełnieniu samowoli budowlanej już w 2011 roku, a najpóźniej miał ją już w 2012 roku. Termin przedawnienia, o którym mowa w art. 68 § 1 Ordynacji podatkowej upłynął wobec tego z końcem roku 2014, a najpóźniej z końcem roku 2015. Postanowienie o ustaleniu wysokości opłaty legalizacyjnej zaś, zostało doręczone stronie w dniu 14 grudnia 2016 roku, czyli już po upływie terminu przedawnienia. Nie jest możliwe by do przedmiotowej kary stosować odpowiednio art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej, a więc pięcioletni termin wymierzenia kary z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego w razie niezawiadomienia o zakończeniu budowy samowolnie realizowanego obiektu. Na inwestorze nie ciąży zgodnie z art. 48 i 49b Prawa budowlanego obowiązek złożenia zawiadomienia o zakończeniu samowolnie realizowanej budowy. W tej sytuacji organ nadzoru nie jest już uprawniony do ustalenia opłaty legalizacyjnej na rzecz T. G., która jako przedawniona nie może być ustalona, a postępowanie w sprawie winno umorzone.