Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 15 grudnia 2009 r., sygn. II SA/Gd 442/09

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Zdzisław Kostka (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Wanda Antończyk Sędzia WSA Mariola Jaroszewska Protokolant Starszy Referent Alicja Landowska po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2009 r. na rozprawie sprawy ze skargi E. J. na uchwałę Rady Miejskiej z dnia 25 sierpnia 2004 r., nr [...] w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oddala skargę.

Uzasadnienie

Skarżąca E. J. wraz z innymi osobami, których skargi zostały prawomocnie odrzucone, wniosła skargę na trzy uchwały Rady Miasta P. Na uchwałę z 25 sierpnia 2004 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, 28 czerwca 2006 r. w sprawie zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta P. oraz 28 lutego 2007 r. w sprawie aktualności studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Skargi te na podstawie art. 57 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zostały rozdzielone i trzema wyrokami z 10 lipca 2009 r. oddalone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, który przyjął, że interes prawny skarżącej nie został naruszony.

Naczelny Sąd Administracyjny na skutek skarg kasacyjnych skarżącej wyrokami z 15 maja 2009 r. uchylił wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku w sprawie ze skargi na uchwałę z 25 sierpnia 2004 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz uchwałę z 28 czerwca 2006 r. w sprawie zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i przekazał te sprawy do ponownego rozpoznania, oddalił natomiast skargę kasacyjną w sprawie ze skargi na uchwałę z 28 lutego 2007 r. w sprawie aktualności studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Uzasadniając wyrok w sprawie uchwały z 25 sierpnia 2004 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił poglądu Sądu pierwszej instancji, że ten kto ma działkę położoną na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, jak w rozpoznawanej sprawie, nie ma interesu prawem chronionego w zaskarżeniu tego planu na podstawie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że interes właściciela (użytkownika wieczystego) działki położonej na obszarze objętym planem znajduje ochronę już choćby w przepisach kodeksu cywilnego, a jeżeli tak to interes ten przybiera postać interesu prawnego, co oznacza, że jego naruszenie ustaleniami planu daje właścicielowi czy użytkownikowi wieczystemu nieruchomości przymiot strony w postępowaniu toczonym przed sądem administracyjnym w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym. Z naruszeniem zaś interesu prawnego ustaleniami planu miejscowego, zdaniem NSA, mamy do czynienia zarówno wtedy gdy przeznaczenie nieruchomości ulega zmianie jak również wtedy gdy rada gminy, wbrew żądaniom właściciela (użytkownika wieczystego) nie zmienia przeznaczenia nieruchomości. Ten ma bowiem prawo oczekiwać, że w wyniku zmiany planu dojdzie do uwzględnienia jego żądań (wyeliminowania czy zmniejszenia ograniczeń w wykonywaniu prawa własności). a nawet gdyby przyjąć, że samo pozostawienie działki w dotychczasowym przeznaczeniu samo przez się nie narusza interesu prawnego właściciela czy użytkownika wieczystego nieruchomości to i tak do naruszenia tego interesu z reguły dochodzi, ze względu na zmiany przeznaczenia innych gruntów, w rozpoznawanej sprawie zmiany w układzie komunikacyjnym. To oznacza, zdaniem NSA, że wbrew temu co przyjął Sąd pierwszej instancji, nie można zasadnie twierdzić, iż interes prawny skarżącej nie został naruszony zaskarżonym planem, a jeżeli tak to Sąd ten nie mógł odmówić skarżącej przymiotu strony w toczącym się postępowaniu sądowym i z tego tytułu skargę oddalić. Mając to na uwadze Sąd pierwszej instancji powinien był skargę rozpoznać merytorycznie to znaczy zbadać czy wraz z naruszeniem interesu prawnego skarżącej nastąpiło w sprawie naruszenie obiektywnego porządku prawnego, czy też nie i czy Rada Miejska w P., uchwalając przedmiotowy plan nadużyła czy też nie przysługującego jej w tej mierze uprawnienia, bowiem to, że gmina ma, z mocy art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, uprawnienia do określania sposobów zagospodarowania terenu, doktrynalnie zwanych władztwem planistycznym, nie oznacza, że z władztwa tego może korzystać całkowicie dowolnie. Władztwo to nie może być nadużywane, a sąd administracyjny jest uprawniony i zobowiązany do kontroli tego władztwa pod kątem jego ewentualnego nadużycia. I nie zmienia tego zasada samodzielności gminy, deklarowana w art. 2 ustawy o samorządzie gminnym, na który powołuje się Sąd pierwszej instancji w zaskarżonym wyroku. Samodzielność gminy nie może być bowiem utożsamiana z jej autonomią.