Wyrok WSA w Warszawie z dnia 17 marca 2009 r., sygn. III SA/Wa 140/09

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jolanta Sokołowska, Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Płusa, Asesor WSA Maciej Kurasz (sprawozdawca), Protokolant Anna Kurdej, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 marca 2009 r. sprawy ze skargi S. G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] lutego 2006 r. nr [...] w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. oddala skargę

Uzasadnienie

1. Z akt sprawy wynikało, iż w dniu 17 października 2005 r. S. G. - powoływany dalej w uzasadnieniu jako "Skarżący" lub "Strona" złożyła wniosek w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu zastosowania przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług. Wniosek ten został uzupełniony pismem z dnia 5 listopada 2005 r. Z przedmiotowych pism wynikało, iż Skarżący wykonuje czynności jako biegły sądowy z zakresu ekonomiki. Opinie swoje wykonuje na zlecenia Sądu. W roku 2004 uzyskał obrót z wykonania czynności biegłego sądowego w kwocie [...] zł. Do końca roku 2005 r. nie przekroczy obrotu w wysokości [...] zł. W związku z powyższym stanem faktycznym Skarżący zadał pytanie: czy czynności wykonywane na zlecenie Sądu przez biegłego sądowego podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zdaniem Strony może on skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej: "u.p.t.u.")

2. Działając na podstawie przepisu art. 14a § 1, 3 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm. - określanej jako "ustawa Ord. pod."), Naczelnik Urzędu Skarbowego W. postanowieniem z dnia [...] listopada 2005 r. uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Organ pierwszej instancji w uzasadnieniu interpretacji wskazał, iż zgodnie z przepisem w art. 5 ust. 1 u.p.t.u. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. W myśl art. 15 ust. 1 u.p.t.u. podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust.2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art.15 ust.2 ww. ustawy). Uwzględniając powyższą definicję organ administracji stwierdził, że obejmuje ona swoim zakresem czynności wykonywane przez biegłych sądowych na rzecz organów procesowych. Czynności te nie podlegają też wyłączeniu z zakresu działania u.p.t.u. z uwagi na brzmienie art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy. W świetle tego przepisu za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991r o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.- dalej jako "u.p.d.f."), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. Naczelnik Urzędu Skarbowego podniósł, że w przypadku biegłych sądowych nie można uznać, że za wykonywane przez nich czynności w trakcie postępowania procesowego odpowiedzialność bierze na siebie organ zlecający. Podkreślić bowiem należy, że biegłym sądowym może być ustanowiona osoba, która posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej dziedzinie. Opinia wydana przez biegłego jest ewentualnie dowodem w postępowaniu sądowym, a nie usługą, której bezpośrednim odbiorcą jest uczestnik postępowania. Oznacza to, że nie ma w takim przypadku tożsamości czynności podmiotu zlecającego wykonanie czynności i podmiotu realizującego zlecenie. Nie można zatem mówić o spełnieniu warunku odpowiedzialności zlecającego wykonanie konkretnych czynności przez biegłego. Za wykonanie opinii biegły otrzymuje wynagrodzenie, które stanowi odpłatność za wykonaną czynność. Sam zaś fakt, iż czynności te wykonywane są na zlecenie organów procesowych świadczy o tym, iż stanowią one czynność mogącą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy, gdyż wykonywane są na podstawie zlecenia, czyli umowy, zawartej zgodnie z przepisami prawa. Zważywszy powyższe w ocenie organu pierwszej instancji brak było podstaw prawnych do wyłączenia z zakresu u.p.t.u. czynności wykonywanych przez biegłego na rzecz organów procesowych. Dotyczy to czynności wykonanych zarówno przed, jak i po 1 czerwca 2005r, w związku ze zmianą zapisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy. Zmiana ta dotyczyła bowiem wyłącznie uszczegółowienia zakresu ponoszonej odpowiedzialności za wykonaną usługę. Organ wskazał nadto, iż wnioskodawca świadczy usługi biegłego sądowego, czyli osoby powołanej przez sąd do wydania opinii w zakresie posiadanych wiadomości fachowych. Oznacza to, że podatnik pełni funkcję rzeczoznawcy czyli specjalisty do wydawania orzeczenia lub opinii w sprawach spornych, wchodzących w zakres jego kwalifikacji zawodowych. Powyższe oznacza, iż podatnik świadcząc usługi rzeczoznawstwa czyli biegłości - wynikającej z dobrej znajomości przedmiotu - w wydawaniu orzeczeń z zakresu ekonomiki, nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego określonego w przepisach art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u. Zgodnie z przepisem art. 113 ust. 1 u.p.t.u. zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. W myśl art. 113 ust. 9 ww. ustawy - podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności określonych w art. 5 w trakcie roku podatkowego jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty określonej w ust. 1 lub w ust. 8. Zgodnie natomiast z przepisem zawartym w § 28 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95 poz. 798 ze zm.) określono listę towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku, określone w art.113 ust. 1 i 9 u.p.t.u. W poz.37 tabeli, stanowiącej załącznik do rozporządzenia, wymienione są usługi: rzeczoznawstwa, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego. Zdaniem Naczelnika [...] - w przedmiotowej sprawie czynności świadczone przez Skarżącego - jako biegłego sądowego - na zlecenie organów procesowych (Sądu) - podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zaś Skarżący powinien zarejestrować się jako podatnik podatku od towarów i usług, gdyż nie obowiązują go zwolnienia podmiotowe jak i przedmiotowe. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności wykonane przez wnioskodawcę jako biegłego sądowego, wykonane po dniu 1 maja 2005 r.