Wyrok WSA w Łodzi z dnia 4 lutego 2009 r., sygn. III SA/Łd 275/08

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - III Wydział w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Teresa Rutkowska, Sędziowie: Sędzia NSA Janusz Nowacki (spr.), Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski, Protokolant: Tomasz Porczyński, po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2009 r. na rozprawie sprawy ze skargi B. M. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia choroby zawodowej uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] , Nr [...].

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...]., nr [...], znak: [...], wydaną na podstawie art. 104 § 1 i 2 K.p.a. oraz art. 5 pkt 4 a ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2006r., nr 122, poz. 851 ze zm.), Państwowy Inspektor Sanitarny w Powiecie B. nie stwierdził u B. M. choroby zawodowej - przewlekłej choroby narządu ruchu wywołanej sposobem wykonywania pracy, nadmiernym przeciążeniem pod postacią uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej lewego kolana wymienionej w poz. 12 wykazu chorób zawodowych określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1983r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 1998r., nr 65, poz. 294 ze zm.) w związku z § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz.U. nr 312, poz. 1115).

W uzasadnieniu organ I instancji podniósł, iż w/w choroba znajduje się w wykazie chorób zawodowych, lecz nie został spełniony drugi niezbędny warunek do jej rozpoznania, tj. potwierdzenie występowania na stanowisku pracy nadmiernego obciążenia stawów kolanowych jako przyczyny jej powstania. W toku postępowania administracyjnego ustalono, że B. M. pracował: w PKP w P. w okresie od dnia [...]. na stanowisku robotnika kwalifikacyjnego, asystenta kp, adiunkta kp, w Urzędzie Wojewódzkim w P. w okresie od dnia [...]. na stanowisku starszego inspektora, w P Komitecie Budowy w P. w okresie od dnia [...]na stanowisku specjalisty w komórce wojskowej, w Przedsiębiorstwie Państwowym Elektrowni B. z siedzibą w R. w okresie od dnia [...]. na stanowisku mistrza do spraw warsztatu napraw taboru kolejowego, mistrza zmianowego, mistrza ds. transportu kolejowego, a od dnia [...]. na stanowisku wartownika Straży Przemysłowej. Za podstawę wszczęcia postępowania organ I instancji uznał skierowanie do Poradni Chorób Zawodowych WOMP w Ł. z dnia [...]. wystawione przez dr J. O. Następnie zaś wskazał, iż w wykonaniu wskazań zawartych w uzasadnieniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 7 czerwca 2006r., sygn. akt III SA/Łd 169/06, Poradnia Chorób Zawodowych WOMP w Ł. uzupełniła dokumentację strony o następujące elementy: MRI łękotek, ponowną konsultację ortopedyczną po wykonaniu badania MRI, zeznania świadków - osób zatrudnionych w czasie wykonywania przez nią pracy. W opinii z dnia [...]. wydanej w wyniku przeprowadzonej konsultacji ortopedycznej podtrzymano poprzednią opinię z dnia [...]., iż zaistniałe przeciążenia oraz stany zapalne najprawdopodobniej doprowadziły do zaburzenia odżywiania chrząstki oraz łękotek, co doprowadziło do rozwoju zmian zwyrodnieniowych powierzchni stawowych oraz innych struktur kolana, w tym także łękotek. Zmiany zwyrodnieniowe łąkotek są także ich uszkodzeniem, zaś dostępna dokumentacja medyczna strony nie potwierdza jednoznacznie, ale i nie wyklucza wcześniejszego uszkodzenia łękotek stawu wyczerpującego znamiona punktu 12 wykazu chorób zawodowych jako schorzeń stawów kolanowych opisywanych w dokumentacji z lat [...]. Uzupełnione dochodzenie epidemiologiczne (karta oceny narażenia zawodowego w związku z podejrzeniem choroby zawodowej) z dnia [...]. w zasadzie nie wnosi nic nowego w sprawie, tzn. nie wskazuje, aby warunki wykonywania pracy przez zainteresowanego w okresie od dnia [...]. nadmiernie obciążały układ ruchu. Tym nie mniej potwierdza, że nadzorowanie przez stronę sprawności wagonów i lokomotyw wymagało wykonywania ruchów zginania i prostowania w stawach kolanowych, ale określenie stopnia tego obciążenia i częstotliwości wykonywania tych ruchów jest niemożliwe. Zgodnie z wiedzą medyczną z zakresu ortopedii i medycyny pracy, obraz kliniczny choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych oraz choroby polegającej na uszkodzeniu łękotek stawów kolanowych jest taki sam w przypadku zawodowej i pozazawodowej etiologii. W skład struktur stawu kolanowego wchodzą: powierzchnie stawowe kości udowej i piszczelowej, więzadła krzyżowe przednie i tylnie oraz więzadło poboczne piszczelowe (przyśrodkowe) i poboczne strzałkowe (boczne), rzepka - z przodu kolana oraz łękotki pomiędzy kością udową i piszczelową: boczną i przyśrodkową. Według wiedzy ortopedycznej nie ma izolowanej choroby łękotek. Poprzedza ją uraz, stan zapalny lub sumujące się mikrourazy. Tylko 1/3 łąkotki jest unaczyniona od błony maziowej (wewnętrznej części torebki stawu kolanowego), 2/3 jest odżywiana przez płyn stawowy. Nie jest możliwe ustalenie po 12 - 14 latach na jakim tle doszło do uszkodzenia struktur stawów i w jakiej kolejności, czy najpierw były uszkodzone łękotki, czy też chrząstki pokrywającej z jednej strony powierzchnie stawowe a z drugiej dotykającej łękotek. Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych objawia się początkowo bólem wysiłkowym (występującym przy staniu i chodzeniu), następnie bólem spoczynkowym nasilającym się przy staniu i chodzeniu. Choroba ta ma charakter postępujący. MRI pozwala na jednoznaczne rozpoznanie uszkodzenia. Do obrazu choroby dołączają się uszkodzenia więzadłowe i postępujący proces zwyrodnieniowy. Wykonanie MRI na tym etapie pokazało obraz uszkodzenia łąkotek, ale nie pozwala na określenie przebiegu uszkodzeń struktur stawu. W dokumentacji medycznej zdefiniowano wprawdzie zgłaszane przez zainteresowanego dolegliwości jako uszkodzenie łękotki przyśrodkowej kolana lewego, ale lekarz ortopeda nie opisał objawów tego uszkodzenia takich jak: zablokowanie stawu kolanowego, wyników testów łękotkowych, wskazując jedynie na występowanie wysięku w kolanie, czyli zapalenie błony maziowej stawu. Medycyna nie dysponuje żadnym instrumentem badawczym pozwalającym ustalić, czy pierwotne było przeciążenie łąkotki (konieczność zginania i prostowania kolana podczas prowadzenia czynnego nadzoru sprawności wagonów i lokomotyw o niemożliwej do ustalenia częstotliwości tych ruchów), czy stan zapalny w obrębie kolan (B. M. wykonywał pracę w zmiennych warunkach mikroklimatycznych, również zimą), które doprowadziły do wtórnego uszkodzenia tejże łąkotki. Państwowy Inspektor Sanitarny w Powiecie B. stwierdził następnie, że Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy Poradnia Chorób Zawodowych w Ł. w orzeczeniu z dnia [...] w sposób nieuzasadniony zmieniło dotychczasowe stanowisko zajęte w orzeczeniu z dnia [...] wobec braku zmian w zakresie ustaleń faktycznych oraz wątpliwości złożonych przez BOT Elektrownię B. S.A. w R. Podkreślił przy tym, że w piśmie dnia [...]. wystąpił do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w Ł. o wyjaśnienie szeregu wątpliwości, których nie wyjaśniło pismo organu orzeczniczego z dnia [...]., a następnie zwrócono się do Instytutu Medycyny Pracy w Ł. - jednostki orzeczniczej II stopnia o dodatkową konsultację. W piśmie z dnia [...]. Instytut Medycyny Pracy w Ł. wyjaśnił natomiast, że po ponownym, wnikliwym przeanalizowaniu całości zgromadzonej sprawie dokumentacji nie podziela stanowiska zajętego przez Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy Poradnia Chorób Zawodowych w Ł. w orzeczeniu z dnia [...]., nr [...] o rozpoznaniu choroby zawodowej. Ponadto Państwowy Inspektor Sanitarny w Powiecie B.stwierdził, iż zgodnie z art. 10 K.p.a. strony zostały zapoznane z materiałem dowodowym i zapewniono im czynny udział w sprawie, z czego skorzystały.