Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 8 lipca 2008 r., sygn. IV SA/Gl 286/08

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax Sędziowie Sędzia WSA Teresa Kurcyusz-Furmanik Asesor WSA Edyta Żarkiewicz (spr.) Protokolant sekr. sąd. Arkadiusz Kmiotek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 lipca 2008 r. sprawy ze skargi Gminy J. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Ś. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie szkół i placówek oświatowo-wychowawczych uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze i określa, że nie może być ono wykonane

Rada Gminy J., uchwałą Nr [...] z dnia [...], na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) w związku z art. 67a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) ustaliła zasady korzystania ze stołówki w Gimnazjum Nr [...] w J. prowadzonej przez tę Gminę. Wykonanie uchwały powierzono Wójtowi Gminy i określono, że wchodzi ona w życie 14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Ś. z mocą obowiązującą od [...].

Wojewoda Ś., rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] nr [...], na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stwierdził nieważność powyższej uchwały, uznając ją za niezgodną z art. 67a ust. 2 ustawy o systemie oświaty w związku z art. 13 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 62, poz. 718 ze zm.). Organ nadzoru podniósł, że pod pojęciem organu prowadzącego szkołę, którym posługuje się przepis art. 67a ust. 2 ustawy o systemie oświaty należy rozumieć organ wykonawczy gminy. Wskazuje na to m. in. treść art. 67a ust. 4 tej ustawy, który również posługuje się pojęciem organu prowadzącego szkołę, stanowiąc, że organ ten może zwalniać rodziców lub ucznia z całości lub części opłat za korzystanie ze stołówki. Zdaniem organu nadzoru takie zwolnienia mogą być dokonywane wyłącznie w drodze indywidualnej decyzji. Konstrukcja tego przepisu wyklucza w praktyce możliwość dokonywania tychże zwolnień przez organ stanowiący gminy. Uznanie organu wykonawczego za organ prowadzący szkołę na gruncie art. 67a ust. 4 ustawy o systemie oświaty oznacza, że jest on nim również w przypadku art. 67a ust. 2 tej ustawy, gdyż wykładnia systemowa skłania do wniosku, iż w obrębie jednego artykułu pojęcie organu prowadzącego szkołę powinno mieć to samo znaczenie. Ponadto organ nadzoru wskazał, że art. 67a ust. 2 ustawy o systemie oświaty przyznaje organowi prowadzącemu szkołę kompetencje do ustalenia wysokości opłat oraz zasad korzystania z konkretnej stołówki. Zdaniem organu nadzoru, konstrukcja tego przepisu wskazuje wyraźnie, że powyższe kompetencje zostały przyznane na rzecz organu wykonawczego. W szczególności wykluczona jest możliwość przyjęcia aktu generalnego w tej materii, mającego charakter prawa miejscowego. Akt określający wysokość i zasady ponoszenia opłat w konkretnych stołówkach nie ma cech prawa miejscowego, a w szczególności nie może być uznany za akt generalny skierowany do nieokreślonego adresata. Dodatkowo akt ten nie należy do żadnej z kategorii aktów prawnych ogłaszanych w Dzienniku Urzędowym Województwa Ś., wymienionych w art. 13 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Organ nadzoru podniósł również, że domniemanie kompetencji rady gminy dla wszelkich spraw pozostających w zakresie działania gminy, wprowadzone w art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, nie uprawnia do stwierdzenia, iż to właśnie radę gminy należy rozumieć pod pojęciem organu prowadzącego szkołę, którym posługuje się art. 67a ust. 2 ustawy o systemie oświaty. Szkoły są bowiem prowadzone również przez jednostki pozostałych szczebli samorządu terytorialnego, tymczasem zarówno w ustawie o samorządzie powiatowym, jak i w ustawie o samorządzie województwa brak jest odpowiednika art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, wprowadzającego domniemanie kompetencji na rzecz organów stanowiących tych jednostek. Wobec powyższego, organem uprawnionym do wykonania delegacji z art. 67a ust. 2 ustawy o systemie oświaty, a więc do ustalenia zasad korzystania ze stołówki oraz określenia wysokości opłat za korzystanie z niej, jest organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, w tym przypadku Wójt Gminy J. Rada Gminy J., podejmując przedmiotową uchwałę oraz nadając jej walor aktu prawa miejscowego, wkroczyła w kompetencje organu wykonawczego. W związku z tym, stwierdzenie nieważności uchwały Nr [...] Rady Gminy J. jest konieczne i uzasadnione.