Wyrok SN z dnia 12 września 2018 r., sygn. III UK 128/17

Normy zawarte w art. 32 ust. 2 i 4 ustawy emerytalnej w związku z § 2 ust. 1 rozporządzenia z 1983 r. uznawały za pracę w warunkach szczególnych wyłącznie zatrudnienie przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, które było wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Tymczasem, krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku) lub jedynie periodyczne (okresowe), a nie stałe świadczenie pracy w warunkach narażających na szybszą utratę zdolności do zarobkowania wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący)

SSN Jolanta Franczak

SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)

w sprawie z odwołania T. Z. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. o emeryturę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 12 września 2018 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 20 kwietnia 2017 r., sygn. akt III AUa (...),

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w (...) do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny w (...) III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2017 r. oddalił apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. od wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia 29 sierpnia 2016 r. zmieniającego decyzję organu rentowego i przyznającego wnioskodawcy T.Z. prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 1 czerwca 2016 r.

W sprawie tej ustalono, że wnioskodawca, ur. 3 marca 1955 r., w dniu 16 czerwca 2016 r. złożył w organie rentowym wniosek o ustalenie prawa do emerytury z uwzględnieniem okresów pracy w warunkach szczególnych, jednocześnie w nim oświadczając, że jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i wnosząc o przekazanie zgromadzonych tam środków, za pośrednictwem organu rentowego, na dochody budżetu państwa. Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca wykazał ogólny staż ubezpieczeniowy wynoszący 25 lat, 5 miesięcy i 3 dni. Od 1 marca 1973 r. do 31 marca 1991 r. był zatrudniony w Zakładach Rolno - Przemysłowych "I." a od 1 grudnia 1992 r. do 31 grudnia 1993 r. pracował w PGR O. Zakład M. na stanowisku traktorzysty. Wraz z rozpoczęciem pracy, skierowano go na kurs doszkalający, dzięki któremu zdobył uprawnienia kierowcy ciągnika. Do dyspozycji miał ciągnik rolniczy oraz ciągnik gąsienicowy -(...), a w trakcie żniw obsługiwał również kombajn. Gospodarstwo zatrudniało kilkunastu traktorzystów i posiadało 200 ha powierzchni, a po połączeniu PGR M. z PGR O. około 700 ha i hodowało około 100 sztuk bydła. W okresie wiosennym miały miejsce siewy na polach, w okresie letnim zbiory plonów, zaś w okresie jesiennym podorywki, bronowanie oraz orka. W okresie zimowym do zadań wnioskodawcy należało zaopatrzenie gospodarstwa w paszę dla zwierząt. Pracownicy na zlecenie dyrektora wykonywali także usługi transportowe na rzecz innych zakładów pracy. Wnioskodawca transportował wówczas pobrane z wagonów nawozy, węgiel itp. Dowożono także do P. buraki, a z powrotem pobierano wysłodki. Inny pracownik (S. M.) miał otrzymać prawo do emerytury w wieku obniżonym z tytułu pracy na takim samym stanowisku oraz w tym samym zakładzie pracy co wnioskodawca.