Wyrok SN z dnia 9 lutego 2018 r., sygn. I CSK 179/17

Z art. 60 ust. 1 w zw. z art. 61 ust. 1 u.s.p.K.K. wynika, że przesłanką roszczenia regulacyjnego o przywrócenie własności nieruchomości kościelnych jest tożsamość podmiotu pozbawionego własności i żądającego jej przywrócenia. Kościelna osoba prawna musi wykazać swoją legitymację czynną do złożenia wniosku w postępowaniu regulacyjnym, a następnie do wystąpienia z roszczeniami określonymi w art. 63 ust. 1 u.s.p.K.K w postępowaniu przed sądem państwowym, wyrażającą się w tym, że jest tą osobą kościelną, która została pozbawiona własności nieruchomości wskutek jej upaństwowienia lub następcą prawnym tej osoby. Tożsamość lub następstwo prawne kościelnych osób prawnych wymagają podstawy prawnej nie tylko w prawie kanonicznym, lecz również w prawie państwowym, tj. cywilnym; prawo kanoniczne powinno oczywiście być zastosowane lub uwzględnione przez sąd, jednak nie samodzielnie, lecz w związku z przepisami obowiązującymi w Państwie. Wydzielenie nowej parafii i należącego do niej beneficjum proboszczowskiego z już istniejącego, na podstawie decyzji upoważnionego organu władzy kościelnej (aktu biskupa) stanowiło niewątpliwie skuteczny na płaszczyźnie wewnętrznej Kościoła katolickiego akt zarządu majątkiem kościelnym. Jednakże, aby mógł on wywrzeć skutki prawne na zewnątrz, wobec osób trzecich, musiał być zgodny z wymaganiami prawa państwowego co do formy i sposobu przeniesienia praw rzeczowych. Niewątpliwie należało więc dopełnić takich czynności przewidzianych przez prawo państwowe, które czyniłyby te przesunięcia majątkowe widocznymi i skutecznymi także wobec osób trzecich w stosunkach zewnętrznych Kościoła.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)

SSN Józef Frąckowiak

SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa Parafii Rzymsko-Katolickiej [...jprzeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Wojewodę [...] oraz Ministra Finansów o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 9 lutego 2018 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 13 kwietnia 2016 r., sygn. akt I ACa ."/15,