Wyrok SN z dnia 21 lutego 2013 r., sygn. IV CSK 354/12

Ustawa o zamówieniach publicznych nie reguluje cywilno-prawnych skutków zawarcia przez strony umowy z naruszeniem art. 139 ust. 2 p.z.p., a art. 139 ust. 1 p.z.p. potwierdza cywilistyczny charakter umów zawieranych w ramach zamówień publicznych, nakazując stosować do nich wprost przepisy kodeksu cywilnego. Brak jest zatem podstaw do kwestionowania możliwości stosowania przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu do umowy zawartej w trybie zamówienia publicznego, która z braku właściwej formy okazała się nieważna i nie może być podstawą dochodzenia wynagrodzenia.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)

SSN Katarzyna Tyczka-Rote

SSA Monika Koba (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa R. C. przeciwko Skarbowi Państwa - Nadleśnictwu K. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 21 lutego 2013 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 8 marca 2012 r.,

uchyla zaskarżony wyrok w części uwzględniającej apelację powoda (punkt I) oraz rozstrzygającej o kosztach postępowania (punkt II, III i IV) i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 30 czerwca 2009 r. Sąd Okręgowy w O. rozstrzygając powództwo R. C. przeciwko Skarbowi Państwa - Nadleśnictwu K. o zapłatę kwoty 552.583,75 zł, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 31.213,54 zł z ustawowymi odsetkami od 10 października 2008 r., a w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

Sąd Okręgowy ustalił, iż w dniu 19 marca 2007 r. strony zawarły umowę w trybie ustawy o zamówieniach publicznych na przebudowę drogi leśnej wewnątrzzakładowej o długości 1,717 km w Leśnictwie R., za wynagrodzeniem ryczałtowym 773.861,41 zł, określając termin wykonania na dzień 15 listopada 2007 r. W toku robót nastąpiła zmiana przebiegu drogi, powodująca zwiększenie jej długości o 138,5 m w związku z wykonaniem trzech pętli nawrotowych pierwotnie nie przewidzianych w projekcie i ominięciem odcinka na którym było bagno. Ponadto powód dokonywał utwardzenia drogi dojazdowej, z uwagi na niemożność dowozu materiałów na plac budowy. W dniu 16 października 2007 r. strony zawarły aneks do umowy zmieniając termin zakończenia robót na 30 czerwca 2008 r. Powód zwracał się do pozwanego o zajęcie stanowiska w sprawie dodatkowego zamówienia publicznego na roboty dodatkowe związane ze zmianą przebiegu drogi, utwardzeniem drogi dojazdowej, jak i koniecznością zastosowania dodatkowych materiałów i wydłużeniem czasu pracy, ale pozwany stał na stanowisku, że wszystkie wykonane roboty mieszczą się w pierwotnie uzgodnionym ryczałcie. Ostateczny odbiór robót, po usunięciu wskazywanych przez zamawiającego usterek nastąpił 9 września 2008 r. Notą księgową z 17 września 2008 r. pozwany obciążył powoda karą umowną w kwocie 54.170,20 zł za nieterminową realizację robót. Pismem z 30 września 2008 r. powód przesłał pozwanemu kosztorysy na urządzenie dojazdu, dodatkowe roboty ziemne oraz wykonanie dodatkowego odcinka drogi na kwoty odpowiednio 63.237,97 zł brutto, 400.337,73 zł brutto oraz 60.005,79 zł brutto. Pozwany odesłał je bez akceptacji przy piśmie z 6 października 2008 r. wskazując, że jedynie na roboty dodatkowe związane ze zwiększeniem długości drogi zawrze umowę na podstawie obmiaru powykonawczego i zastosowaniu dotychczasowych cen na kwotę 31.313,54 zł brutto, czego nie zaakceptował powód.