Uchwała Składu 7 Sędziów SN z dnia 9 września 1999 r., sygn. III ZP 5/99

Wskazanie przez pracodawcę w oświadczeniu woli o rozwiązaniu bez wypowiedzenia umowy o pracę wcześniejszego terminu ustania stosunku pracy niż złożenie tego oświadczenia nie uzasadnia roszczeń pracownika z art. 56 § 1 kp.

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej, w sprawie z powództwa Jana K. przeciwko Przedsiębiorstwu Produkcyjnemu „H.” SA w K. o odszkodowanie i sprostowanie świadectwa pracy, po rozpoznaniu zagadnienia prawnego przekazanego przez skład trzech sędziów Sądu Najwyższego postanowieniem z dnia 17 lutego 1999 r. I PKN 577/99:

„Czy wskazanie w piśmie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia daty wcześniejszej niż dzień złożenia oświadczenia woli o rozwiązaniu niezwłocznym stanowi naruszenie przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie w rozumieniu art. 56 § 1 kp?”

podjął następującą uchwałę:

Uzasadnienie

Skład trzech sędziów Sądu Najwyższego, postanowieniem z dnia 17 lutego 1999 r. I PKN 577/99, przekazał do rozstrzygnięcia składowi powiększonemu Sądu Najwyższego zagadnienie prawne wskazane w sentencji uchwały. W sprawie będącej przedmiotem rozstrzygnięcia Sądy obu instancji uznały, że nie jest dopuszczalne rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z datą wsteczną (powód otrzymał dnia 23 maja 1997 r. pismo rozwiązujące stosunek pracy z dniem 22 maja tegoż roku) i dlatego zasądzono na rzecz powoda odszkodowanie na podstawie art. 56 w związku z art. 58 kp. Sąd drugiej instancji powołał się na przepis art. 61 kc (mający zastosowanie na podstawie art. 300 kp), z którego wynika, że oświadczenie pracodawcy nie może mieć mocy wstecznej. Sąd ten wskazał, że podanie przez pracodawcę w piśmie rozwiązującym stosunek pracy bez wypowiedzenia daty rozwiązania tego stosunku w sytuacji, gdy pismo takie pracownik otrzymuje następnego dnia po tej dacie, uznać należy za wadę pisma. Zgodnie bowiem z przepisem art. 56 kc czynność prawna wywołuje skutki przede wszystkim wyrażone w samej czynności. W przypadku, gdy czynność prawna jako sprzeczna z ustawą byłaby nieważna, mogłoby wprawdzie dojść do konwalidacji tej czynności w ten sposób, że na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy (art. 58 kc). Warunkiem jednak takiej konwalidacji jest uregulowanie ustawowe dopuszczające zastąpienie nieważnych postanowień czynności prawnej odpowiednimi przepisami ustawy. Według Sądu drugiej instancji taką konwalidację przepisy kodeksu pracy przewidują w art. 18 i art. 49. Przepisy kodeksu pracy dotyczące rozwiązania niezwłocznego nie odsyłają jednakże do zasad określonych w art. 18 i art. 49 kp, co oznacza, iż przy badaniu zgodności z prawem czynności pracodawcy rozwiązującej stosunek pracy bez wypowiedzenia na miejsce nieważnych postanowień takiej czynności nie wchodzą odpowiednie przepisy ustawy, a w szczególności art. 61 kc w związku z art. 300 kp i art. 30 § 1 pkt 3 kp. Określenie przez pracodawcę daty rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia jest składnikiem czynności prawnej pracodawcy przedmiotowo istotnym. Oznacza to, iż składnik ten wadliwie oznaczony pociąga za sobą następstwa określone w art. 56 § 1 kp, gdyż stanowi rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie.