Wyrok SN z dnia 5 marca 2007 r., sygn. I PK 228/06

1. Pracodawca może poinformować pracownika o jego obowiązkach w zakresie przestrzegania w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego (art. 100 § 2 pkt 6 k.p.) przez zapoznanie go na piśmie z obowiązującymi zasadami etyki. Odmowa podpisania przez pracownika takiego pisma nie stanowi naru­szenia obowiązku pracowniczego.

2. Pracodawca może zobowiązać pracownika do udzielenia informacji dotyczących pracy w zakresie niesprzecznym z umową o pracę oraz prawem (niebędącym dyskryminacją i nienaruszającym dóbr osobistych). Odmowa wy­konania takiego polecenia stanowi naruszenie podstawowego obowiązku pra­cowniczego (art. 100 § 1 w związku z art. 100 § 2 pkt 4 k.p.).

3. Pracodawca może określić zasady zachowania tajemnicy informacji dotyczących przedsiębiorstwa. Jeżeli nie narusza to istotnych elementów treści stosunku pracy, to nie jest konieczne wypowiedzenie zmieniające a od­mowa przestrzegania tych zasad może być zakwalifikowana jako ciężkie naru­szenie podstawowego obowiązku pracowniczego w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 k.p.

Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza,

Sędziowie SN: Józef Iwulski (sprawozdawca), Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 marca 2007 r. sprawy z powództwa Sylwestra Ż. przeciwko CMC „Z.” SA w Z. o odszkodowanie, na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie z dnia 12 kwietnia 2006 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 11 października 2005 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Za­wierciu zasądził od pozwanego CMC „Z.” SA w Z. na rzecz powoda Sylwestra Ż. kwotę 33.127,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 lutego 2005 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 56 § 1 k.p. w związku z art. 58 k.p.). Sąd Rejonowy ustalił, że pismem z dnia 20 stycznia 2005 r. pozwana Spółka złożyła powodowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p., wskazując jako przyczynę ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku pra­cowniczego dbania o dobro zakładu pracy (art. 100 § 2 pkt 4 k.p. i § 9 pkt 6 regu­laminu pracy). W uzasadnieniu stwierdzono, że powód bez wskazania jakiegokolwiek wyjaśnienia odmówił wypełnienia i podpisania kwestionariusza dotyczącego Zasad Etyki oraz Postępowania w Ramach Wykonywania Obowiązków Służbowych i Zasad Ochrony Informacji Zastrzeżonych i Poufnych oraz Tajemnic Spółki. Odmowa ta, zda­niem pracodawcy, spowodowała konieczność przeprowadzenia szczegółowego ba­dania wszystkich obszarów działalności gospodarczej, w którą powód był zaangażowany, co przyczyniło się do poniesienia przez spółkę poważnych kosztów oraz zakłóciło jej bieżącą działalność. Odmowa wypełnienia kwestionariusza sugerowała, że powód uczestniczył w nieetycznych lub nielegalnych działaniach na szkodę pozwa­nego lub dysponował wiedzą na temat takich działań, co zrodziło utratę zaufania pra­codawcy. Po rozwiązaniu z powodem stosunku pracy przeprowadzono postępowanie wyjaśniające, a pozwana poniosła koszty związanego z tym audytu, który nie wykazał, by powód podejmował działania nieetyczne lub sprzeczne z prawem. Sąd Rejo­nowy uznał, że wskazane przez pracodawcę przyczyny nie uzasadniały rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy powoda, a ponadto przyczyny te były nie­konkretne, co uniemożliwiało ich prawidłową kontrolę. Zdaniem Sądu Rejonowego, odmowa podpisania kwestionariusza mogła co najwyżej uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem. Niepodpisanie tego rodzaju dokumentu nie jest ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych. Ponadto, skoro powód wyjaśnił dlaczego nie podpisał kwestionariusza, to przyczyna wskazana w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia w tej części była nieprawdziwa.