Wyrok NSA z dnia 9 lipca 2019 r., sygn. I OSK 2911/15

Komunalizacja mienia

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Tamara Dziełakowska (spr.) Sędziowie NSA Małgorzata Borowiec del. WSA Rafał Wolnik Protokolant starszy sekretarz sądowy Julia Chudzyńska po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] S.A. w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 lutego 2015 r. sygn. akt I SA/Wa 2700/14 w sprawie ze skargi [...] S.A. w W. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] lipca 2014 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa własności nieruchomości oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z 27 lutego 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt I SA/Wa 2700/14) oddalił skargę [...] S.A. w W. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z [...] lipca 2014 r., utrzymującą w mocy decyzję organu I instancji z [...] kwietnia 2012 r. w przedmiocie stwierdzenia nabycia przez gminę z mocy prawa własności nieruchomości.

Powyższy wyrok wydany został w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

Decyzją z [...] kwietnia 2012 r. Wojewoda Małopolski na podstawie art. 18 ust. 2 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm. - zwanej dalej ustawą z dnia 10 maja 1990 r.) stwierdził, że z dniem 27 maja 1990 r. Gmina [...] nabyła z mocy prawa nieodpłatnie prawo własności nieruchomości Skarbu Państwa, położonej w [...].

Decyzją z [...] lipca 2014 r. Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa na podstawie art. 18 ust. 2 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. oraz art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję. Organ odwoławczy uznał, że PKP SA w Warszawie nie przysługiwało prawo użytkowania lub zarządu ww. nieruchomości, które eliminowałoby komunalizację mienia z mocy prawa. Znajdująca się w aktach sprawy decyzja o ustaleniu opłat za zarząd nie może być w postępowaniu komunalizacyjnym dowodem potwierdzającym ustanowienie prawa zarządu. Zresztą, jak ustaliły organy, nie obejmuje ona działek będących przedmiotem sprawy. W konsekwencji, ponieważ Spółka nie legitymuje się zindywidualizowanym tytułem prawnorzeczowym do przedmiotowej nieruchomości, to z mocy art. 5 ust 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. nieruchomość ta podlegała komunalizacji z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r. Organ powołał się w tym zakresie na generalną zasadę z art. 6 ust 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (tekst jedn. Dz. U. z 1989 r. Nr 14, poz. 74), że grunty państwowe, które nie zostały oddane w zarząd, użytkowanie lub użytkowanie wieczyste są zarządzane przez terenowy organ administracji państwowej. Również zdaniem organu odwoławczego, przepisy konstytuujące przedsiębiorstwo państwowe PKP nie tworzą tytułu do konkretnej nieruchomości. Obowiązująca w dniu wejścia w życie ustawy z 10 maja 1990 r. ustawa z 27 kwietnia 1989 r. o przedsiębiorstwie państwowym "Polskie Koleje Państwowe" sformułowała jedynie zasadę władania gruntami przez PKP, ale z jej przepisów nie wynikały uprawnienia do konkretnie określonych działek o określonych powierzchniach i numerach ewidencyjnych.