Wyrok NSA z dnia 27 kwietnia 2011 r., sygn. I OSK 2092/10

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maria Wiśniewska Sędziowie: sędzia NSA Małgorzata Pocztarek sędzia WSA del. do NSA Marian Wolanin (spr.) Protokolant st. inspektor sądowy Barbara Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej D. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 23 września 2010 r. sygn. akt III SA/Kr 533/09 w sprawie ze skargi D. S. na rozkaz personalny Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Krakowie z dnia [...] kwietnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie zwolnienia ze służby 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania, 2. zasądza od Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Krakowie na rzecz D. S. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 23 września 2010 r. sygn. akt III SA/Kr 533/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę D. S. na rozkaz personalny Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia [...] kwietnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie zwolnienia ze służby.

W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.

Rozkazem personalnym z dnia [...] października 2007 r. nr [...] Komendant Powiatowy Policji w M. orzekł o zawieszeniu starszego sierżanta D. S. w czynnościach służbowych na okres 3 miesięcy od dnia [...] października 2007 r. do dnia [...] stycznia 2008 r. z uwagi na wszczęcie przeciwko niemu w dniu [...] października 2007 r. postępowania dyscyplinarnego wobec uzasadnionego przypuszczenia, że mogło dojść do zaniechania czynności służbowej i niedopełnienia obowiązków przez skarżącego podejmującego interwencję, a tym samym naruszenia dyscypliny służbowej. Po rozpatrzeniu odwołania, Małopolski Komendant Wojewódzki Policji rozkazem personalnym z dnia [...] października 2007 r. nr [...] uchylił powołany rozkaz personalny organu pierwszej instancji w części dotyczącej okresu zawieszenia w czynnościach służbowych i określił datę zawieszenia na okres od dnia [...] października 2007 r. do dnia [...] stycznia 2008 r., a w pozostałej części zaskarżony rozkaz utrzymał w mocy. W dniu [...] grudnia 2007 r. Komendant Powiatowy Policji w M. wydał orzeczenie dyscyplinarne nr [...] o uznaniu skarżącego winnym popełnienia zarzucanego mu przewinienia dyscyplinarnego i wymierzył mu karę dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności na zajmowanym stanowisku. Po rozpatrzeniu odwołania Małopolski Komendant Wojewódzki Policji orzeczeniem z dnia [...] stycznia 2008 r. uchylił wskazane orzeczenie z dnia [...] grudnia 2007 r. nakazując organowi pierwszej instancji włączenie do postępowania dyscyplinarnego materiałów śledztwa sygn. akt [...] w sprawie niedopełnienia obowiązków służbowych. W związku z tym, Komendant Powiatowy Policji w M. postanowieniem z dnia [...] stycznia 2008 r. zawiesił postępowanie dyscyplinarne przeciwko skarżącemu, ze względu na istotność w postępowaniu dyscyplinarnym końcowych ustaleń poczynionych przez prokuratora w postępowaniu karnym. Następnie, rozkazem personalnym z dnia [...] stycznia 2008 r. Komendant Powiatowy Policji w M. przedłużył okres zawieszenia skarżącego w czynnościach służbowych do czasu ukończenia postępowania karnego i rozkaz ten został utrzymany w mocy orzeczeniem Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia [...] lutego 2008 r. W dniu [...] listopada 2008 r. Sąd Rejonowy Wydział [...] Karny w M. wydał wyrok sygn. akt [...], na mocy którego oskarżonego D. S. uznano winnym popełnienia jednego z zarzucanych czynów i postępowanie karne w tym zakresie zostało warunkowo umorzone na okres 2 lat próby, natomiast w zakresie drugiego zarzucanego mu czynu został on uniewinniony. W związku z tym, skarżący pismem z dnia [...] lutego 2009 r. wniósł o odwieszenie go w czynnościach służbowych, lecz Komendant Powiatowy Policji w M. pismem z dnia [...] lutego 2009 r. poinformował skarżącego, że nie znalazł podstaw do pozytywnego rozpatrzenia jego pisma z dnia [...] lutego 2009 r. stwierdzając, że w postępowaniu karnym w pierwszej instancji skarżący nie został całkowicie oczyszczony z zarzutów, natomiast wskazany wyrok został zaskarżony przez oskarżyciela publicznego. Tylko bowiem prawomocne zakończenie postępowania stanowiłoby decydującą przesłankę do merytorycznego zakończenia postępowania administracyjnego. W kolejnym piśmie z dnia [...] lutego 2009 r., skarżący ponowił wniosek o odwieszenie go w czynnościach służbowych i zarzucił, że rozkaz personalny o zawieszeniu go w czynnościach, został wydany bez podstawy prawnej, ponieważ w dacie jego wydania nie toczyło się przeciwko skarżącemu postępowanie karne, które rzekomo było podstawą zawieszenia go w czynnościach służbowych. Następnie, Komendant Powiatowy Policji w M., działając na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 9 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2007 r. Nr 43, ze zm.), rozkazem personalnym nr [...] z dnia [...] marca 2009 r. zwolnił z dniem [...] marca 2009 r. ze służby w Policji skarżącego st. sierż. D. S., zawieszonego w czynnościach służbowych na stanowisku referenta Ogniwa Patrolowo-Interwencyjnego Sekcji Prewencji Komendy Powiatowej Policji w M. Rozkaz personalny nr [...] o zawieszeniu w czynnościach służbowych skarżącego był zgodny z prawem. Kolejny rozkaz personalny z dnia [...] stycznia 2008 r. o przedłużeniu okresu zawieszenia skarżącego w czynnościach służbowych wydany został w czasie, gdy skarżącemu zostały już postawione zarzuty w postępowaniu karnym i co ma umocowanie w art. 39 ust. 3 ustawy o Policji. Mając na uwadze wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez policjanta zarzucanego mu czynu, zagrożenie karą, ponad dwunastomiesięczne zawieszenie funkcjonariusza w służbie i nie pełnienie przez niego służby, trudną sytuację kadrową w Ogniwie Patrolowo-Interwencyjnym, zachowanie w służbie skarżącego w kontekście wymagań i oczekiwań jakie stawiają przełożeni i całe społeczeństwo przed Policją, podjęcie kroków prawnych w przedmiocie rozwiązania stosunku służbowego ze skarżącym, w ocenie organu Policji, było zasadne. Po rozpatrzeniu odwołania skarżącego, Małopolski Komendant Wojewódzki Policji rozkazem personalnym z dnia [...] kwietnia 2009 r. uchylił rozkaz personalny organu pierwszej instancji z dnia [...] marca 2009 r. w części dotyczącej daty zwolnienia ze służby w Policji, i ustalił datę zwolnienia ze służby w Policji na dzień [...] kwietnia 2009 r., w pozostałej części zaskarżony rozkaz personalny utrzymał w mocy. W uzasadnieniu rozkazu organ odwoławczy wskazał, że sformułowanie "można zwolnić" użyte w art. 41 ust. 2 pkt 9 ustawy o Policji zastosowanym w sprawie oznacza, że zwolnienie ze służby na podstawie tego przepisu ma charakter fakultatywny i pozostawione zostało tzw. uznaniu administracyjnemu. Organ pierwszej instancji, działając w granicach uznania administracyjnego, przed podjęciem rozstrzygnięcia, wyjaśnił wnikliwie i wszechstronnie stan faktyczny sprawy. Podejmując decyzję o zwolnieniu skarżącego ze służby w Policji wziął pod uwagę nie tylko podstawy prawne, ale także postawę policjanta w czasie zdarzenia będącego przedmiotem postępowania zarówno dyscyplinarnego, jak i karnego. Okolicznością bezsporną w sprawie jest przy tym, że skarżący od dnia [...] października 2007 r. pozostaje nieprzerwanie zawieszony w czynnościach służbowych. Policjant jako osoba powołana do egzekwowania przepisów prawa sama musi przestrzegać prawa w najwyższym stopniu. Wszelkie niepraworządne działania policjanta, jak również uzasadnione podejrzenie o takie działanie, rodzić muszą zdecydowane kroki zmierzające do odsunięcia od wykonywania czynności służbowych, a także w konsekwencji do wykluczenia z szeregów Policji. Przepis art. 41 ust. 2 pkt 9 ustawy o Policji daje możliwość zwolnienia policjanta ze służby po upływie 12 miesięcy zawieszenia w czynnościach służbowych, jeżeli nie ustały przyczyny będące podstawą zawieszenia. W postępowaniu karnym przeciwko skarżącemu nie zapadł prawomocny wyrok, stąd też nie zachodzi przesłanka umożliwiająca przywrócenie go do służby i uchylenia zawieszenia w czynnościach służbowych. Długotrwała nieobecność policjanta spowodowana zawieszeniem w czynnościach służbowych, wymagająca z istoty rzeczy podejmowania przez Komendanta Powiatowego Policji w M. działań natury organizacyjnej, pociągającej za sobą problemy związane z pracą w godzinach nadliczbowych, jak i racjonalnego gospodarowania kadrami, uzasadnia przyczynę zwolnienia skarżącego ze służby, chociażby była potencjalnie niezawiniona przez funkcjonariusza - jest formalnie usprawiedliwiona.