Wyrok NSA z dnia 8 stycznia 2003 r., sygn. SA/Bk 1157/02

Odsyłanie osób trzecich, których uzasadniony interes chroniony prawem budowlanym został naruszony w następstwie samowolnych robót budowlanych, na drogę postępowania cywilnego, jest działaniem naruszającym ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /t.j. Dz.U. 2000 nr 106 poz. 1126 ze zm./. Osoba dotknięta skutkami samowoli budowlanej, a będąca stroną postępowania administracyjnego dotyczącej tej samowoli, ma prawo oczekiwać, że negatywne dla niej następstwa popełnionej samowoli zostaną usunięte w ramach nakazów organu nadzoru budowlanego wystosowanych do sprawcy samowoli, co oczywiście nie pozbawia takiej osoby uprawnień do żądania wyrównania na drodze postępowania cywilnego ewentualnej szkody wyrządzonej działaniem sprawcy samowoli.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w S. na decyzję (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia 9 sierpnia 2002 r. (...) w przedmiocie przekazania do ponownego rozpatrzenia sprawy samowolnej przebudowy przyłącza kanalizacyjnego - oddala skargę.

UZASADNIENIE

Skarga została wywiedziona na tle następujących okoliczności. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w S. wszczął w maju 2001 r. na wniosek Andrzeja i Małgorzaty D. postępowanie w sprawie samowolnej przebudowy przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w S. odcinka linii kanalizacyjnej biegnącej przy budynku plac K. 21 w S. Inicjatorzy postępowania podnosili, że w konsekwencji samowolnych robót budowlanych ZGKiM w S. został odcięty odpływ ścieków do kanalizacji miejskiej ze sklepu "D." usytuowanego przy ul. Ś. 39, należącego do małżonków D.

Organ I instancji kilkakrotnie wydawał w sprawie decyzje, które w postępowaniu odwoławczym na skutek odwołań małżonków D. były uchylane, a sprawy przekazywane do powtórnego rozpatrzenia /decyzja z 25 lipca 2001 r. uchylona decyzją z dnia 22 października 2001 r., decyzja z 29 listopada 2001 r. uchylona decyzją z 15 lutego 2002 r./. Decyzje organu I instancji były oparte na treści art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 4 ustawy - Prawo budowlane z 7 lipca 1994 r. i zobowiązywały Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w S. do opracowania dokumentacji geodezyjno-budowlanej wyremontowanego oraz przebudowanego odcinka przyłącza kanalizacyjnego w określonym terminie. Przekazując kolejnymi dwoma decyzjami odwoławczymi sprawę do ponownego rozpatrzenia organ II instancji zwracał uwagę na fakt, że decyzje oparte o wskazany wyżej przepis mogą jedynie zobowiązywać inwestora do wykonania konkretnych czynności faktycznych mających na celu doprowadzenie robót do stanu zgodnego z prawem, a ewentualnie potrzebna do oceny wykonanych robót budowlanych dokumentacja winna być przedstawiona w oparciu o art. 81c ust. 2 Prawa budowlanego. Organ odwoławczy wytykał organowi I instancji błędną kwalifikację robót polegających na przełożeniu linii kanalizacyjnej do remontowych oraz wprost zalecał rozpatrzenie jako samowoli budowlanej także likwidacji przyłącza dotychczas użytkowanego. Drugie uchylenie decyzji pierwszoinstancyjnej poprzedziło uzupełniające postępowanie dowodowe przeprowadzone przez organ odwoławczy w postaci oględzin inwestycji, gdzie opisano szczegółowo zakres samowolnie wykonanych robót przy przyłączu kanalizacyjnym podkreślając naruszenie chronionych prawem budowlanym interesów osób trzecich, tu małżonków D., którym odcięto dostęp do kanalizacji miejskiej. Organ II instancji zwrócił też uwagę na fakt, że budynek przy ul. P. K. 21, na potrzeby którego remontowano i przebudowywano przyłącze stanowi jedynie w części własność Gminy S. /dwa lokale/ administrowaną przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w S., a w pozostałej części należy do prywatnych właścicieli wyodrębnionych lokali mieszkaniowych, którym należy zapewniać udział w postępowaniu na prawach strony.