Wyrok NSA z dnia 19 grudnia 2024 r., sygn. III OSK 2025/24

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Pocztarek (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz sędzia del. WSA Ireneusz Dukiel Protokolant: asystent sędziego Marita Sikora po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2024 r. sygn. akt II SA/Wa 1634/23 w sprawie ze skargi małoletniej M. W. reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego J. W. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 czerwca 2023 r. nr 992700.620.281.2023-SWO w przedmiocie odmowy przyznania renty rodzinnej w drodze wyjątku oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2024 r. sygn. akt II SA/Wa 1634/23, po rozpoznaniu skargi małoletniej M. W. reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego J. W. (dalej jako skarżąca) uchylił zaskarżoną decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej jako organ, skarżący kasacyjnie) z dnia 16 czerwca 2023 r. nr 992700.620.281.2023-SWO oraz poprzedzającą ją decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 marca 2023 r. nr 010000/620/29260/2023/WSW.

Wyrok ten, podobnie jak pozostałe wyroki sądów administracyjnych przywołane poniżej, jest dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem internetowym: orzeczenia.nsa.gov.pl.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną wywiódł organ, zaskarżając go w całości i zarzucając mu naruszenie:

1) prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2461) zwanej dalej "ustawą emerytalną", poprzez przyjęcie, że: a) pomimo, iż w okresie od 01 kwietnia 2015 r. do 05 lutego 2017 r. ojciec małoletniej skarżącej nie był całkowicie niezdolny do pracy, powyższe nie oznacza, że nie istniały przeszkody, które uniemożliwiały mu podjęcie zatrudnienia, podczas gdy zgodnie z ugruntowanym i najnowszym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego data powstania całkowitej niezdolności do pracy, ma istotne znaczenie dla oceny zasadności wniosku, pozwala bowiem ustalić moment z którym osoba ubezpieczona nie miała obiektywnej możliwości podjęcia zatrudnienia, a tym samym uzyskania dłuższego okresu ubezpieczeniowego i co jest istotne w niniejszej sprawie spełnienia warunku z art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej ("niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i pkt 9 lit. a, pkt 10 lik a, pkt 11,12 i pkt 13 lit. a, pkt 14 lik a i pkt 1517 oraz art. 7 pkt 1-3, pkt 5 lit. a, pkt 6 i 12, oraz w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów"); b) znaczący okres ubezpieczenia w dziesięcioleciu przed śmiercią świadczy o braku lekceważącego stosunku ojca dziecka do obowiązku ubezpieczeniowego i potwierdza, że nieuzyskanie uprawnień do świadczenia w trybie zwykłym było wynikiem szczególnych okoliczności związanych z chorobą alkoholową oraz samobójstwem ojca dziecka, podczas gdy te okoliczności absolutnie nie zawierają się w zakresie możliwych (ewentualnych) szczególnych okoliczności z powodu których ojciec dziecka nie spełnił warunków do uzyskania świadczenia w trybie zwykłym, gdyż nie dotyczą meritum tej przesłanki, a dodatkowo ojciec małoletniej Skarżącej, co nawet podkreślił Sąd I instancji nie podejmował żadnych prób leczenia choroby alkoholowej;