Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z dnia 11 lipca 2024 r., sygn. II SA/Go 241/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Michał Ruszyński Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Staniszewska (spr.) Sędzia WSA Jarosław Piątek po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 11 lipca 2024 r. sprawy ze skargi I. Ś. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania specjalnego zasiłku celowego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Gminy i Miasta [...] z dnia [...] r. nr [...]

Uzasadnienie

Decyzją z dnia z dnia [...] stycznia 2024 r. nr [...] wydaną na podstawie art. 8, art. 39, art. 41 ust. 1, art. 106 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz .U. z 2023 r. poz.901 ze zm., dalej jako - u.p.s.) Burmistrz Gminy i Miasta [...] odmówił I. Ś. przyznania specjalnego zasiłku celowego na zakup okularów, wymianę zlewu i naprawę kranu.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wskazał, że podaniem z dnia [...].12.2023 r. I. Ś. zwróciła się do Ośrodka Pomocy Społecznej w [...] o pomoc finansową na zakup okularów, wymianę zlewu w kuchni i naprawę kranu w łazience. Na podstawie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego w dniu [...].12.2023 r. organ ustalił, że strona prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, zamieszkuje w spółdzielczym mieszkaniu z dwupokojowym, z kuchnią i łazienką. Źródłem dochodu strony jest emerytura w wys. 666,91 zł, oraz zasiłek stały w wys. 113,81 zł, łączny dochód wynosi 780,72 zł. Miesięczne koszty utrzymania mieszkania to czynsz ( stała opłata ) w wys. 570,12 zł, prąd wys. 68,57 zł oraz opłaty za media (telefon, internet, telewizja). Łączna kwota opłat za mieszkanie to kwota 638,69 zł miesięcznie, a zatem różnica pomiędzy dochodem, a wydatkami wynosi 142,03 zł. Zgodnie z art. 8 u.p.s. pomoc przysługuje osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 776,00 zł. Organ wskazał, że ponieważ dochód strony przekracza kryterium dochodowe ustalone na podstawie art. 8 u.p.s. zasiłek celowy stronie nie przysługuje. Jednak na podstawie art. 41 ust. 1. w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej kryterium osoby samotnie gospodarującej, który nie podlega zwrotowi. Szczególnie uzasadnione przypadki to takie, które wyraźnie odbiegają od typowych sytuacji osób kwalifikujących się do otrzymania pomocy społecznej przy spełnieniu kryterium dochodowego. Będzie to zatem sytuacja życiowa osoby lub rodziny, która ponad wszelką wątpliwość, bez konieczności wnikliwych zabiegów interpretacyjnych istniejącego stanu rzeczy pozwala na stwierdzenie, że tak dotkliwe w skutkach lub tak daleko ingerujące w plany życiowe zdarzenia, nie należą do zdarzeń codziennych. Szczególny przypadek musi być na tyle wyrazisty i odbiegający od sytuacji innych osób znajdujących się w trudnej sytuacji, że uzasadnia przyznanie tej formy pomocy z uwagi na okazjonalność, nadzwyczajność występującego zdarzenia (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 maja 2011 r., sygn. akt I OSK 164/11, z dnia 26 stycznia 2012 r. sygn. akt I OSK 1623/ 11 i podane tam orzecznictwo, z dnia 31 styczniami 3 r. sygn. akt I OSK 1142/12). W ocenie organu zgłoszone przez stronę potrzeby takie jak zakup okularów, wymiana zlewu czy naprawa kranu nie mogą zostać uznana za mające charakter nadzwyczajny, nie są to zdarzenia nagłe, niemożliwe do przewidzenia i do przezwyciężenia własnymi środkami, nie stanowią również niezbędnej potrzeby bytowej w rozumieniu art. 39 u.p.s. Natomiast osoba występująca o przyznanie pomocy społecznej powinna przede wszystkim z własnych dostępnych jej środków pokrywać wydatki związane ze swoim utrzymaniem. Dopiero wtedy, gdy nie są w stanie same pokonać trudności własnym staraniem możliwa jest, na podstawie przepisów prawa pomoc ze strony państwa. Organ wskazał, że pomimo przekroczenia kryterium dochodowego, decyzją znak [...] z dnia [...].12.2023 r. I. Ś. otrzymała pomoc finansową w formie świadczenia pieniężnego na żywność w wys. 600,00 zł z Programu "Posiłek w szkole i w domu". Zdaniem organu dzięki takiej pomocy finansowej strona jest w stanie zaoszczędzić i wykorzystać swoje środki finansowe na zakup okularów, zlewu czy na wymianę kranu. Podkreślić należy, że stosownie do treści art. 41 ww. ustawy, specjalny zasiłek celowy może być przyznany, mimo przekroczonego kryterium dochodowego, w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Przesłanka ta ma miejsce wówczas, gdy sytuacja życiowa osoby lub rodziny, ponad wszelką wątpliwość, bez konieczności wnikliwych zabiegów interpretacyjnych istniejącego stanu rzeczy, pozwala stwierdzić, że jest nadzwyczaj drastyczna, dotkliwa w skutkach i głęboko ingerująca w plany życiowe, a wynika ze zdarzeń nienależących do zdarzeń codziennych ani nawet do zdarzeń nadzwyczajnych. Należą do nich zdarzenia występujące zupełnie okazjonalnie, wymagające wielu niefortunnych zbiegów okoliczności, wykraczające poza możliwości ludzkiej zapobiegliwości (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 sierpnia 2008 r., sygn. akt I OSK 1416/07 z dnia 12 maja 2011 r., sygn. akt I OSK 164/11, z dnia 28 stycznia 2016., sygn. akt I OSK 1485/15 ). Zdaniem organu sytuacja strony nie jest nadzwyczaj drastyczna i dotkliwa w skutkach. Organ ponownie podkreślił, że z przyznane świadczenia pieniężne na żywność w wys. 600,00 zł strona może zaoszczędzić i przeznaczyć na inne potrzeby.