Wyrok SN z dnia 27 października 2021 r., sygn. II PSKP 70/21

1. Udzielenie urlopu wypoczynkowego jest czynnością jednostronną, dokonywaną w imieniu i na rzecz pracodawcy, zmieniającą status pracownika z osoby wykonującej pracę na osobę, której nieobecność jest usprawiedliwiona. Mając na uwadze tę charakterystykę, trudno przyjąć, że to pracownik mógłby decydować w swojej sprawie i udzielać samemu sobie urlopu wypoczynkowego, czyli występować w podwójnej roli, pracownika i pracodawcy. Za problematyczne należy uznać również rozwiązanie, w którym „inną wyznaczoną osobą” do udzielania urlopu wypoczynkowego samemu sobie byłby pracownik. Nie jest jednak wykluczone, że status ten może posiadać inny członek zarządu, czy też osoba z zewnątrz (np. członek zarządu, przedstawiciel większościowego udziałowca).

2. W przypadku pracownika, który jest członkiem zarządu, a jednocześnie mniejszościowym udziałowcem, z reguły dochodzi do wykształcenia się deficytu w zakresie realizowania przez pracodawcę uprawnień kierowniczych, w tym dotyczących urlopu wypoczynkowego. Stan taki, choć niekorespondujący z art. 3¹ § 1 k.p., z uwagi na to, że jest akceptowany przez pracownika i pracodawcę (a w istocie większościowego wspólnika, który może być osobą fizyczną albo prawną), z reguły nie daje podstaw do przypisania pracownikowi rażącego niedbalstwa (na przykład w razie udzielenia samemu sobie urlopu wypoczynkowego). Nie znaczy to jednak, że taki „zwyczaj” nie może zostać przełamany. Pracodawca działając w granicach określonych w art. 3¹ § 1 k.p. może doprowadzić do zobowiązania członka zarządu do zaprzestania dotychczasowej praktyki, co w realiach art. 52 § 1 pkt 1 k.p. ma to znaczenie, że pracownik sprzeniewierzający się tym nowym regułom nie będzie mógł kontestować rażącego niedbalstwa albo umyślności w naruszaniu podstawowego obowiązku, jakim jest świadczenie pracy.

Sąd Najwyższy w składzie:

Prezes SN Piotr Prusinowski (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Bohdan Bieniek

SSN Krzysztof Rączka