Nowa obrona przed SLAPP-ami

Unijna dyrektywa może posłużyć za wzór nowego prawa wzmacniającego debatę o ważnych dla społeczeństwa sprawach

W maju weszła w życie dyrektywywa PE i Rady (UE) 2024/1069 z 11 kwietnia 2024 r. w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed oczywiście bezzasadnymi roszczeniami lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi. Podstawą prawną jest art. 81 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który mówi o współpracy sądowej w sprawach cywilnych mających skutki transgraniczne. Dyrektywa wyznacza minimalny poziom ochrony przed SLAPP-ami (ang. Strategic Lawsuit Against Public Participation, czyli strategicznymi powództwami zmierzającymi do stłumienia debaty publicznej) dla dziennikarzy i aktywistów w transgranicznych sprawach cywilnych, np. gdy osoba jest pozywana w sądzie innego kraju UE lub poza nią (celem takiego postępowania jest zwiększanie kosztów, długości procesu, utrudnienie obrony). Sprawy w ramach jednego państwa UE mają podlegać jedynie niewiążącym unijnym zaleceniom. Państwa członkowskie mają dwa lata na implementację dyrektywy. Unia zachęca, by przenosiły rozwiązania z dyrektywy antyslappowej do swojego systemu prawnego z zastosowaniem do postępowań, których dyrektywa nie obejmuje (np. karnych i wykroczeniowych).