Sądy masowo unieważniają gminom uchwały o podwyżkach diet

Powód? Brak publikacji aktu w dzienniku urzędowym województwa. Pojawia się pytanie, czy domagać się od radnych zwrotu wypłaconych kwot? A może dopuszczalna jest nowa uchwała z mocą wsteczną?

Ostatnie tygodnie przyniosły wręcz lawinę niekorzystnych wyroków i decyzji dotyczących uchwał w sprawie wysokości diet radnych. Tylko w wojewódzkich sądach administracyjnych w Olsztynie i Bydgoszczy takich spraw było co najmniej po kilkanaście. Wyroki uchylające przepisy zapadły też dla radnych w Gdańsku. Wcześniej unieważnienie uchwał podjęli wojewodowie mazowiecki i świętokrzyski. Powód: brak publikacji uchwał w wojewódzkim dzienniku urzędowym (WDU) z uwzględnieniem ustawowego terminu wejścia w życie (14 dni od dnia publikacji), co zgodnie z art. 13 pkt 2 ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1461) jest wymagane dla aktów prawa miejscowego.

– W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjęto, że charakter aktu prawa miejscowego mają akty normatywne, czyli wyznaczające adresatom pewien sposób zachowania się, przybierający postać nakazu, zakazu lub uprawnienia, zawierające normy postępowania o charakterze abstrakcyjnym i generalnym. Uchwała rady gminy w sprawie ustalenia zasad przyznawania i wysokości diet radnych zawiera normy abstrakcyjne, ponieważ diety mają charakter powtarzalny. Jest też aktem generalnym, ponieważ jej adresaci zostali określeni poprzez wskazanie wspólnej ich cechy, jaką jest pełnienie funkcji radnego, nie zaś w sposób zindywidualizowany. Ponadto tego typu uchwała zawiera przepisy normatywne, na podstawie których jej adresaci uzyskali uprawnienie do diety – tłumaczy Dagmara Zalewska, rzecznik prasowy wojewody mazowieckiego, i dodaje, że nieuwzględnienie w treści uchwały trybu publikacji stanowi istotne naruszenie prawa (tj. art. 13 ust. 2 ww. ustawy oraz art. 88 Konstytucji RP).