Wyrok WSA w Kielcach z dnia 7 grudnia 2023 r., sygn. II SA/Ke 574/23

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Armański, Sędziowie Sędzia WSA Jacek Kuza (spr.), Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal, Protokolant Starszy inspektor sądowy Joanna Nowak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 grudnia 2023 r. sprawy ze skargi J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. znak: [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję organu I instancji.

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kielcach decyzją z 27 lipca 2023 r. [...], po rozpatrzeniu odwołania J. G. od wydanej z upoważnienia Wójta Gminy Łopuszno decyzji z 12 stycznia 2023 r. odmawiającej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad matką, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 127 § 2 kpa, utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu organ odwoławczy podał, że niniejsza sprawa była rozpatrywana już dwukrotnie przez Kolegium, które zwracało ją do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Rozpatrując obecnie przedmiotową sprawę Kolegium zleciło organowi I instancji dodatkowe postępowanie dowodowe. W sprawie tej bezsporne jest, że K. G. legitymuje się orzeczeniem z 19 października 2021 r. zaliczającym ją do znacznego stopnia niepełnosprawności. W orzeczeniu wskazano, że nie można ustalić daty powstania niepełnosprawności. Na etapie kolejnego postępowania dowodowego odwołująca przedłożyła orzeczenie z 11 maja 2023 r. zaliczające K. G. do znacznego stopnia niepełnosprawności. Orzeczenie wydano na czas określony do 31 maja 2025 r.

Kolegium zaznaczyło, że orzekając w przedmiotowej sprawie organ I instancji, będąc związanym wcześniejszymi decyzjami, znając stanowisko organu odwoławczego, niezmiennie dokonuje błędnej interpretacji art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 390, ze zm.), dalej zwanej "u.ś.r.", uważając, że stronie nie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, o którym mowa w art. 17 u.ś.r., w sytuacji kiedy zgodnie z orzeczeniem niepełnosprawność u osoby chorej nie powstała przed 18 lub 25 rokiem życia. Kolegium wyjaśniło, że w wyroku z 21 października 2014 r. w sprawie K 38/13., TK orzekł, że art. 17 ust. 1 b u.ś.r. w zakresie w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Organ II instancji podkreślił, że orzeczenia TK wiążą wszystkich adresatów bez wyjątku i winny być przez nich respektowane oraz stwierdził, że na tle powyższego wyroku ugruntowała się linia orzecznicza sądów administracyjnych, zgodnie z którą w stosunku do opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność powstała nie później, niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia, art. 17 ust. 1b u.ś.r. jest zgodny z Konstytucją i nie ma przeszkód prawnych do jego stosowania. Natomiast w stosunku do opiekunów osób wymagających opieki, których niepełnosprawność powstała później, kryterium momentu powstania niepełnosprawności, jako uniemożliwiające uzyskanie pielęgnacyjnego, utraciło przymiot konstytucyjności. W rezultacie nie jest więc dopuszczalne przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na tej części art. 17 ust. 1b, która została uznana za niezgodną z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.