Wyrok WSA w Krakowie z dnia 6 grudnia 2019 r., sygn. II SAB/Kr 412/19

Administracyjne postępowanie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Mirosław Bator Sędziowie : WSA Krystyna Daniel WSA Tadeusz Kiełkowski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi J. P. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowalnego w L. w sprawie zarejestrowanej pod sygnaturą [...] oddala skargę

Uzasadnienie

Pismem z dnia 19 września 2019 r. J. P. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na przewlekłe prowadzenie przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w L postępowania - znak [...] Skarżący wniósł o: 1) stwierdzenie, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w L dopuścił się rażącej przewlekłości w postępowaniu znak [...], prowadzonym w sprawie samowoli budowlanej związanej z budową budynku mieszkalnego jednorodzinnego, wybudowanego na działkach ewidencyjnych nr [...], [...], [...] w P. gmina N.; 2) zobowiązanie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w L do wydania decyzji administracyjnej w terminie 30 dni od daty zwrotu akt postępowania organowi administracyjnemu; 3) zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi skarżący wskazał, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w L prowadzi postępowanie znak: [...], będące konsekwencją nałożenia na A. i M. Z. obowiązku przedłożenia projektu budowlanego zamiennego w związku z dokonanymi robotami budowlanymi bez zgody odpowiedniego organu administracji publicznej. W dniu 14 lutego 2019 r. PINB wydał postanowienie nr [...] znak: [...], w którym nałożył na inwestorów obowiązek usunięcia nieprawidłowości, zawartych w 43 punktach, a dotyczących błędów w projekcie budowlanym zamiennym przedłożonym do PINB w terminie do dnia 15 września 2019 r. Wykazana w postanowieniu skala uchybień dokonanych w przedłożonym projekcie budowlanym wskazuje, że zaprezentowany projekt budowlany został sporządzony w oderwaniu od jakichkolwiek wytycznych, obligujących jego projektanta do zachowania należytej staranności w wytworzonym opracowaniu. Wśród wskazanych przez PINB nieprawidłowości są tak podstawowe uchybienia jak niezgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, brak połączenia nieruchomości drogą publiczną czy też niezgodność posadowienia obiektu z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (brak zachowania odległości do granic działki). Ponadto, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego oczywistym jest, że inwestorzy nie mogą legitymować się zgodnością budynku z przepisami prawa, ponieważ wyżej wymienione nieprawidłowości mają charakter trwały i w realiach przedmiotowej sprawy nieusuwalny. Oczywistym jest bowiem, że budynku nie da się posadowić w sposób taki, aby miał dostęp do drogi publicznej czy też aby nie naruszał konstytucyjnie gwarantowanych praw własności przysługujących właścicielom sąsiednich nieruchomości (jak wynika bowiem z akt sprawy odległości do działek sąsiednich nie są zachowane, a sam budynek posadowiony jest w części na działce sąsiedniej). W tym świetle całkowicie niezrozumiałym i pozbawionym jakiejkolwiek podstawy merytorycznej jawi się postanowienie nr [...] znak: [...], wydane przez PINB w dniu 9 maja 2019 r., którym zmieniono termin do uzupełnienia projektu budowlanego zamiennego wskazany w postanowieniu nr [...] na dzień 15 września 2020 r. Zdaniem skarżącego, pomijając kwestię braku jakiegokolwiek merytorycznego uzasadnienia tego postanowienia, działanie PINB należy uznać za wysoce naganne i oderwane od przedmiotu postępowania oraz celu powołania organów nadzoru budowlanego, jakim jest dbanie o przestrzeganie przepisów prawa i troska o ład przestrzenny. Dodatkowo, w odczuciu obserwatorów tego postępowania (jakim wobec braku możliwości zaskarżenia wyżej wymienionego postanowienia w trybie procesowym już na etapie jego wydania są strony niniejszego postępowania), działania PINB stanowią obstrukcję procesową, którą cechuje naruszenie podstawowych zasad prawa administracyjnego jak zasada legalizmu zawarta w art. 6 k.p.a., zasada bezstronności i zaufania do organów administracji publicznej (art. 8 k.p.a.), czy wreszcie zasady szybkości, o której mowa w art. 12 k.p.a. W zaistniałym stanie faktycznym nie istnieją podstawy do zatwierdzenia przedstawionego projektu budowlanego, jak również do zaakceptowania z punktu widzenia przepisów planistycznych i warunków technicznych gabarytów i posadowienia przedmiotowego budynku, co de facto PINB powinien uwzględnić w swoim postępowaniu i o czym zgodnie z zasadą informowania zawartą w art. 9 k.p.a. powinien pouczyć strony postępowania (w tym inwestorów), nie kamuflując tych okoliczności w nieostrych stwierdzeniach zawartych w postanowieniu PINB nr [...]. Działania natomiast inwestora powinny się sprowadzić do zaakceptowania tego faktu i zmiany projektu budowlanego, aby był on zgodny z przepisami prawa, przy uwzględnieniu niezbędnych zmian i przeróbek. Zdaniem skarżącego, obiektu nie da się zalegalizować w obecnym kształcie. Takie działania PINB ewidentnie negatywnie wpływają na pewność obrotu prawnego i stanowią jawne pozostawanie organu w stanie przewlekłości. Argumenty powołane we wniosku inwestorów o zmianę postanowienia nr [...] i terminu przewidzianego na dokonanie korekt w przedstawionym projekcie zamiennym nie powinny uzyskać posłuchu PINB. W odróżnieniu od stanu braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który implikuje konieczność uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, tryb legalizacyjny wskazany w art. 50-51 ustawy Prawo budowlane (jak i żaden inny tryb legalizacyjny z tej ustawy) nie przewiduje oczekiwania na zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i na działania inwestora w tym zakresie, które miałyby mieć charakter wynikowy ("do skutku"). Inwestor dokonując budowy w sposób niezgodny z warunkami pozwolenia na budowę ponosi skonkretyzowane, indywidualne ryzyko, w którego następstwie musi liczyć się z odpowiednią reakcją organu nadzoru budowlanego. Przeciwne rozumienie regulacji naprawczej zawartej w ustawie Prawo budowlane stanowiłoby zaprzeczenie systemu obrotu prawnego i mogłoby doprowadzić do stanu, w którym PINB czekałby każdorazowo na inwestora, a tym samym umacniałby stan niezgodności z przepisami prawa, zamiast doprowadzać do stanu zgodności z nim. Powyższe godzi też w oczywisty sposób w konstytucyjną zasadę państwa prawnego, bowiem PINB w swoim działaniu nie respektuje powszechnie obowiązujących regulacji gwarantujących praworządność. Również kwestia braku legitymowania się przez inwestora prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowlane nie jest podstawą do prawnie dopuszczalnego przewlekania postępowania. Przypomnieć wszakże trzeba, że legalizacja nie jest obowiązkiem, ale uprawnieniem inwestora i może mieć miejsce tylko i wyłącznie w przypadku zgodności inwestycji z przepisami. Ma to być zgodność istniejąca w dacie legalizacji, bowiem stan ten ma charakter faktu, a nie warunku, tj. zdarzenia przyszłego i niepewnego. Tym samym, jeżeli w dacie orzekania przez PINB o prawie lub obowiązku, inwestor nie posiada prawa do dysponowania działką na cele budowlane, na której wybudował obiekt lub też nieruchomość nie posiada połączenia z drogą publiczną, to jedyną prawnie dopuszczalną reakcją PINB powinno być prowadzenie i zakończenie postępowania przy uwzględnieniu tych okoliczności. PINB wobec jawnego lekceważenia niezgodności z przepisami oraz zmianą terminu na naniesienie zmian w projekcie budowlanym zamiennym przez inwestorów dopuszcza się przewlekłości, który to stan obligował niniejszej skargi.