Ulgi w opłacaniu składek ZUS

Przepisy ustawy systemowej przewidują określone preferencje dla przedsiębiorców w zakresie należności z tytułu składek ZUS. Płatnicy składek mogą korzystać z szerokiego katalogu ulg składkowych, m.in. z odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty czy ze zwolnienia w opłacaniu składek, w tym od 1 listopada 2024 r. z nowej okresowej ulgi w postaci tzw. wakacji składkowych. W każdym przypadku podstawą do zastosowania danego rozwiązania będzie indywidualna sytuacja płatnika. Należy przy tym zwrócić uwagę, że korzystanie z ulgi ma zawsze dobrowolny charakter, a więc zależy od decyzji ubezpieczonego przedsiębiorcy. 

Wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej zasadniczo zobowiązuje do objęcia osób prowadzących taką działalność ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym. Zasady podlegania tym ubezpieczeniom uzależnione są również od formy prowadzonej działalności (m.in. na podstawie ustawy – Prawo przedsiębiorców, w formie spółki cywilnej czy spółki prawa handlowego – art. 8 ust. 6 ustawy systemowej). Najniższą podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne deklarowaną przez przedsiębiorcę jest 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek (w 2024 r. – 4694,40 zł). Od tej zasady są wyjątki m.in. w postaci preferencyjnej podstawy wymiaru składek. Skorzystanie z możliwości obniżenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ma w każdym przypadku dobrowolny charakter. Ponadto z preferencji składkowych płatnik może korzystać w określonej kolejności. W celu ustabilizowania sytuacji przedsiębiorcy w okresie gorszej koniunktury gospodarczej może on wnioskować o odroczenie terminu płatności składek lub rozłożenie ich na raty. O ten rodzaj ulgi przedsiębiorca również wnioskuje samodzielnie. 

W niniejszym opracowaniu omawiamy najczęściej występujące ulgi w opłacaniu składek wraz z zasadami korzystania z nich. 

1. Działalność nierejestrowana (nieewidencjonowana)