Wyrok WSA w Łodzi z dnia 5 września 2019 r., sygn. I SA/Łd 280/19

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Tomasz Adamczyk (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Bożena Kasprzak Sędzia WSA Joanna Tarno Protokolant: St. sekretarz sądowy Dominika Borowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 września 2019 r. sprawy ze skargi S. K. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie ustalenia zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych za 2008 r. od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł. na rzecz skarżącego kwotę 5617 (pięć tysięcy sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

I SA/Łd 280/19

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł. - po ponownym rozpatrzeniu odwołania od decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. z dnia [...] r., ustalającej S. K. zobowiązanie w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych za 2008r. w kwocie 169.509 zł od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów w wysokości 226.012 zł - uchylił w całości zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji i ustalił wysokość zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2008 w kwocie 156.555 zł od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów w wysokości 208.740 zł. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że w wyniku przeprowadzonego postępowania kontrolnego Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. ustalił, iż w 2008 r. S. K. poniósł wraz z żoną wydatki, które nie znalazły pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów. Podstawą wszczęcia postępowania była darowizna udzielona w dniu 20.11.2008 r. przez B. K. matce L. B. w kwocie 750.000 zł. Organ ustalił, iż Państwo B. i S. K., po pokryciu wydatków poniesionych w okresie 01.01.2008 r.-19.11.2008 r., na dzień 20.11.2008r. (dzień przekazania darowizny) mogli zgromadzić środki finansowe w kwocie 297.976,30 zł. W związku z powyższym przyjęto niedobór środków finansowych w kwocie 452.023,70 zł (750.000 zł minus 297.976,30 zł), z czego na stronę przypada 1/2 tej kwoty, tj. 226.012 zł, Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł., decyzją z dnia [...] r., opodatkował 75% zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ustalając go na kwotę 169.509 zł. Od tego rozstrzygnięcia strona wniosła odwołanie. Dyrektor Izby Skarbowej w Ł., po analizie akt sprawy oraz zarzutów podniesionych w odwołaniu, decyzją z dnia [...] r., uchylił w całości decyzję organu pierwszej instancji i ustalił wysokość zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2008 w kwocie 156.555 zł od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów w wysokości 208.740 zł. Od powyższej decyzji strona wniosła skargę. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, wyrokiem z dnia 09.02.2016 r., sygn. akt I SA/Łd 1291/15, uchylił zaskarżoną decyzje Dyrektora Izby Skarbowej w Ł.. Uchylając decyzję Sąd zobowiązał organ do skorygowania błędnego rozliczenia przychodów z działalności rolniczej podatników w latach 1998 i 1999, rozliczenia polisy PZU zlikwidowanej w 2008 r. oraz skorygowania błędów rachunkowych w podsumowaniu przychodów i wydatków w poszczególnych analizowanych latach. Poza wskazanymi wyżej nieprawidłowościami Sąd orzekł, że w pozostałym zakresie organy prawidłowo ustaliły stan faktyczny sprawy i dokonały jego prawidłowej oceny. W wyniku zaskarżenia zarówno przez Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. jak i pełnomocnika strony powyższego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, wyrokiem z dnia 14.06.2018 r., sygn. akt II FSK 1668/16 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargi kasacyjne. Mając to na uwadze i dokonując ponownego rozpatrzenia odwołania z dnia 17.11.2014 r. organ odwoławczy stwierdził, że decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy ma fakt, iż prawomocnym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi dokonał oceny zastosowanych w zaistniałym stanie faktycznym przepisów prawa i wskazał zakres koniecznych działań i ustaleń organów podatkowych. W pierwszej kolejności, odnosząc się do postawionego w odwołaniu zarzutu, dotyczącego wydania decyzji w oparciu o przepis prawa materialnego, w stosunku do którego Trybunał Konstytucyjny orzekł (w wyroku z dnia 29 lica 2014 r., sygn. akt P 49/13) o jego niekonstytucyjności, organ wskazał, że samo zakwestionowanie przez Trybunał zgodności z ustawą zasadniczą przepisu, który stanowił materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia w sprawie, przy jednoczesnym odroczeniu utraty mocy obowiązującej tego przepisu, nie implikuje niemożności zastosowania tego przepisu. Wobec powyższego Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł. podkreślił, że weryfikując prawidłowość zobowiązania ustalonego decyzją organu I instancji, zobligowany jest powoływać obowiązujący w momencie orzekania przez organ I instancji przepis prawa materialnego - art. 20 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dokonując natomiast oceny zarzutów sformułowanych w odwołaniu dotyczących naruszenia przepisów postępowania podatkowego, poprzez prowadzenie postępowania w sposób podważający zaufanie do organów podatkowych i uchylanie się od wszechstronnego działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego - organ odwoławczy uznał zarzuty te za bezpodstawne. Przypomniano, że Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Ł. wezwał Państwa B. i S. K. do złożenia wyjaśnień na okoliczność przychodów osiągniętych w 2008 r. i poniesionych w tym roku wydatków, oraz zgromadzonych w latach wcześniejszych zasobów majątkowych. Natomiast organ pierwszej instancji dał stronie pełną swobodę w zakresie wyjaśnień na okoliczność dochodów (oszczędności) osiąganych przed 2008 r., w żaden sposób nie ograniczając tego czasu do roku 2000. Odnośnie wskazywanego w odwołaniu faktu prowadzenia gospodarstwa rolnego, organ podkreślił, że został on uwzględniony w decyzji organu pierwszej instancji zgodnie ze złożonymi wyjaśnieniami w tym zakresie. Wskazane przez podatników dochody z gospodarstwa rolnego ujęte zostały w poszczególnych latach po stronie przychodów, zaś po stronie wydatków ujęto tożsame kwoty jako koszty utrzymania rodziny. Odnośnie zarzutu nieuwzględnienia w źródłach finansowania pożyczki w kwocie 200.000 zł udzielonej S.K. przez W. B. - zarzut w tym zakresie uznano za chybiony i niezgodny ze stanem faktycznym. Jak wynika z treści zaskarżonej decyzji pożyczka ta uznana została za źródło finansowania poniesionych wydatków. Z akt sprawy wynika, iż od umowy pożyczki uiszczony został w 2013 r. podatek wraz z odsetkami w kwocie 6.373,00 zł. Natomiast, zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Ł., w związku z powołaniem się przez stronę w toku postępowania z nieujawnionych źródeł przychodów na okoliczność otrzymania pożyczki i uznaniem wskazanej pożyczki za dokonaną - zastosowanie w sprawie winien znaleźć przepis art. 7 ust. 5 ustawy z dnia 09.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych w celu opodatkowania tej pożyczki według stawki 20%. W ocenie organu na uwzględnienie zasługuje natomiast zarzut dotyczący błędnych ustaleń w zakresie podatku VAT, zwrotu którego organ nie uwzględnił w przychodach roku 2008 oraz latach wcześniejszych. W ocenie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł., analiza materiału dowodowego wykazała wątpliwości, co do prawidłowości poczynionych przez organ pierwszej instancji ustaleń, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy. W związku z powyższym organ odwoławczy przekazał akta sprawy wraz z odwołaniem organowi pierwszej instancji celem przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego. Ponadto, przed wydaniem niniejszej decyzji, w związku z zarzutem odwołania dotyczącym nieuwzględnienia w źródłach finansowania dochodów z wynagrodzenia za pracę sprzed 2000 r. organ odwoławczy pismem z dnia 05.08.2015 r. wezwał Państwa K. do złożenia dowodów na tę okoliczność. W dniu 25.08.2015 r. wpłynęło do organu pismo pełnomocnika wraz z dowodami potwierdzającymi zatrudnienie i wysokość osiąganych dochodów przez Państwa K. oraz zestawienia dochodów z rolnictwa. Do pisma załączono również umowy darowizn zawarte w 2001 r. i 2002 r. Zdaniem organu odwoławczego dochody z pracy nie mogły być źródłem oszczędności przeznaczonych na pokrycie wydatków poniesionych w roku 2008. Dochody Państwa K. w analizowanych latach w większości nie przekraczały przeciętnego wynagrodzenia wypłacanego w tych latach, a prócz nieodzownych kosztów utrzymania rodziny (w 1982 r. podatnikom urodziło się dziecko) Państwo K. ponieśli w omawianym okresie również inne istotne wydatki (wyjaśnienia z dnia 04.09.2013 r.). Przedstawiając stosowne wyliczenia organ II instancji wskazał, że na koniec roku 2007 pozostaje niedobór środków finansowych, co oznacza, że Państwo K. na dzień 01.01.2008 r. nie mogli posiadać oszczędności z deklarowanych źródeł przychodów z lat wcześniejszych. Wyjaśniono również, że organ odwoławczy, zgodnie z zaleceniami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, skorygował nieprawidłowości w zakresie przyjętych dochodów z rolnictwa w latach 1998-1999 oraz błędy rachunkowe w podsumowaniach przychodów i wydatków analizowanych lat. Zgodnie z zaleceniami sądu organ odwoławczy podjął również działania w zakresie uzupełnienia materiału dowodowego o ustalenie wydatków na opłacanie przez Państwa K. składek ubezpieczeniowych PZU w latach poprzedzających rok 2008 oraz na okoliczność likwidacji polisy PZU Życie. Podkreślono, że pomimo trzykrotnych wystąpień do ubezpieczyciela (pisma z 20.09.2018r., 08.11.2018r., 12.12.2018r.) do dnia wydania mniejszej decyzji organ nie uzyskał żadnej informacji w tej kwestii. Na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł. z dnia [...] roku strona wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi.