Wyrok WSA w Krakowie z dnia 17 marca 2017 r., sygn. II SA/Kr 1520/16

Nieruchomości

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Agnieszka Nawara- Dubiel Sędziowie: WSA Tadeusz Kiełkowski WSA Jacek Bursa (spr.) Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Solarz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 marca 2017 r. sprawy ze skargi H. L. i B. B. na decyzję Wojewody [...] z dnia 12 października 2016 r., znak: [...] w przedmiocie odmowy zwrotu nieruchomości skargę oddala.

Uzasadnienie

Decyzją z 15 października 2015 r. znak [....] , Starosta T. orzekł o odmowie zwrotu nieruchomości oznaczonej jako dawne parcele gruntowe l. kat. [....], l. kat. [....] , l. kat. [....] , l. kat. [....] i l. kat. [....] gm. kat. Z. na rzecz H.L. i B.B.

Organ I instancji swoje rozstrzygnięcie oparł na regulacji art. 229 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym roszczenie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości nie przysługuje, jeżeli przed dniem wejścia w życie w/w ustawy (tj. przed dniem 1.01.1998 r.), nieruchomość została sprzedana albo ustanowiono na niej prawo użytkowania wieczystego na rzecz osoby trzeciej i prawo to zostało ujawnione w księdze wieczystej. W przedmiotowej sprawie, jak stwierdził organ I instancji, zostały spełnione przesłanki z art. 229 w/w ustawy, gdyż stanowiące przedmiot postępowania nieruchomości oddane zostały w użytkowanie wieczyste "[....] " S.A. z siedzibą w W. , a prawo to zostało ujawnione w księdze wieczystej przed dniem wejścia w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami z 21 sierpnia 1997 r. Zatem w ocenie organu I instancji roszczenie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości nie przysługuje.

Odwołanie od ww. decyzji wniosły H.L. oraz B.B. , podnosząc m.in., iż: redakcja w/w przepisu art. 229 ugn pozwala na jednoznaczne przyjęcie, że warunki odmowy zwrotu nieruchomości wywłaszczonej, realizują się w odniesieniu do użytkowania wieczystego powstałego w drodze czynności prawnej. Świadczy o tym powiązanie ustanowienia użytkowania wieczystego z faktem wpisu w księdze wieczystej. W myśl art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami, oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste jak i przeniesienie tego prawa w drodze umowy, wymaga wpisu do księgi wieczystej i wpis ten ma charakter konstytutywny. Wymogu takiego nie da się uzasadnić w stosunku do nieruchomości nabywanych z mocy prawa, w przypadku których, wpis ma charakter jedynie deklaratoryjny (SN, uchwała 7 sędziów, w dnia 9.XI. 1998 roku,III CZP 33/98 i uchwała SN z dnia 5.XII.2002 roku, III CZP 71/02). W okolicznościach niniejszej sprawy ustalone zostało, że nabycie przez [....] S.A. prawa użytkowania wieczystego, nastąpiło nie w drodze czynności prawnej ale w drodze decyzji Wojewody [....] z dnia 11.VIII. 1994 roku - a zatem bezsprzecznie w drodze uwłaszczenia przedsiębiorstwa państwowego tj. nabycia z mocy prawa. Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że nie dokonuje się zwrotu nieruchomości, na której ustanowiono prawo użytkowania wieczystego. Zapis taki wskazuje, że powstanie prawa użytkowania wieczystego wymaga aktu woli właściciela gruntu lub czynności cywilnoprawnej. W przedmiotowej sprawie, użytkowanie wieczyste powstało z mocy prawa, co zostało tylko potwierdzone stosowną decyzją Wojewody [....] o charakterze deklaratoryjnym. Starosta T. nie dokonał także żadnych rozważań w kwestii możliwości usunięcia przeszkody zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, jaką jest jej nabycie z mocy prawa przez [....] S.A. Uszło także uwadze organu, że byli właściciele gruntów wywłaszczonych, nie byli stronami postępowania uwłaszczeniowego i dochodzili swoich praw w drodze postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji uwłaszczeniowej, które jest zawieszone. W takich okolicznościach, organ I instancji winien rozważyć możliwość wycofania z obrotu prawnego decyzji z 11. VIII. 1994 roku (vide: wyrok NSA z 3.11.2010 roku, sygn. akt IOSK 544/09).