Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 21 kwietnia 2016 r., sygn. IV SA/Gl 794/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax Sędziowie Sędzia WSA Beata Kozicka Sędzia WSA Małgorzata Walentek (spr.) Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2016 r. sprawy ze skargi Wojewody Śląskiego na uchwałę Rady Gminy Rajcza z dnia 9 października 2002 r. nr XXXVII/282/2002 w przedmiocie statutu gminy stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały.

Uzasadnienie

Wojewoda Śląski w skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały Rady Gminy Rajcza z dnia 9 października 2002r. Nr XXXVI/282/2002 w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Rajcza (zwanego dalej “Statutem"), w całości, jako niezgodnej z art. 18 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 11 b ust. 3 ustawy dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 ze zm. zwanej dalej także "ustawą" lub "u.s.g.").

Uzasadniając swoje stanowisko w pierwszej kolejności Wojewoda wyjaśnił, że statut gminy jest zasadniczym aktem jednostki, stanowiącym o jej ustroju (art. 3 ust. 1 u.s.g.), uchwalanym przez radę gminy na podstawie normy kompetencyjnej z art. 18 ust. 2 pkt 1 u.s.g. Mimo rozproszenia w całej ustawie przepisów wskazujących na kwestie wymagające uwzględnienia w statucie, konieczne jest kompleksowe ujęcie wszystkich zagadnień, których przepisy te dotyczą. Zdaniem Wojewody wszystkie elementy wymienione w art. 5 ust. 3, art. 11 b ust. 3, art. 18 a ust. 5, art. 22 ust. 1, art. 23 ust. 2, 37a ust. 1 oraz 51 ust. 3 u.s.g., są elementami obligatoryjnymi statutu i brak któregokolwiek z nich dyskwalifikuje statut w całości. Stanowisko to potwierdził NSA w wyroku z 11 czerwca 2003 r. sygn. akt II SA/Ka 472/03. Tymczasem w treści Statutu brak jest regulacji dotyczącej zasad dostępu do dokumentów i korzystania z nich, co stanowi naruszenie art. 11 b ust. 3 u.s.g. W ocenie organu nadzoru nie sposób uznać za realizację przez Radę ustawowego obowiązku, przepisu § 9 Statutu w brzmieniu “jawność działania organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje Rady Gminy i posiedzenia komisji a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywanych zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów rady gminy i komisji rady gminy", gdyż stanowi on dosłowne powielenie art. 11 b ust. 2 u.s.g. Natomiast dopiero art. 11 b ust. 3 stanowi delegację ustawową do określenia przez organ, w jaki sposób wynikające z art. 11 b ust. 2 uprawnienia mieszkańców w zakresie jawności działania organów gminy powinno zostać przez gminę zrealizowane. W ocenie Wojewody Statut Gminy Rajcza został pozbawiony elementu obligotoryjnego, co wpływan na legalnośc całego aktu. Podkreślono, że o konieczności zawierania w statutach gmin regulacji, wynikających z art. 11 b ust. 3 wypowiadały się sądy administracyjne w swoich orzeczeniach.