Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 15 stycznia 2016 r., sygn. IV SA/Gl 376/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Walentek Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska (spr.) Sędzia WSA Bożena Miliczek - Ciszewska Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 stycznia 2016 r. sprawy ze skargi P. M. na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z [...] r., nr [...], Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w R. odmówił stwierdzenia u P. M. choroby zawodowej - astma oskrzelowa, wymienionej w poz. 6 wykazu chorób zawodowych, określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. nr 105, poz. 869 z późn. zm., zwanego dalej w skrócie jako: "rozporządzenie w sprawie chorób zawodowych"), w oparciu o przeprowadzone postępowanie wyjaśniające narażenie zawodowe na czynniki alergizujące w środowisku pracy oraz orzeczenie lekarskie Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w K. - Poradni Chorób Zawodowych z dnia [...] r. nr [...] i orzeczenie lekarskie Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. z dnia [...] r. nr [...].

Odwołanie od powyższej decyzji złożył P. M., uzasadniając że, nie jest dla niego zrozumiałym dlaczego i na jakiej podstawie organ sanitarny podjął decyzję o braku podstaw do stwierdzenia u niego choroby zawodowej.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r, nr [...],[...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w K., działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm., zwanej: "K.p.a."), art. 235¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2014 r., poz. 1502 z późn. zm., dalej: "K.p.") oraz § 8 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych, utrzymał w mocy decyzję pierwszoinstancyjną z dnia [...] r. Uzasadniając rozstrzygnięcie organ odwoławczy ustalił jakie warunki powinny być spełnione do uznania zawodowej etiologii rozpoznanego schorzenia, biorąc pod uwagę definicję choroby zawodowej, określoną w art. 235¹ K.p., która stanowi, iż: "za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym".". W postępowaniu wyjaśniającym ustalono, że P. M. był zatrudniony w latach: 1977-1978 oraz 1983-1997 w [...] Przedsiębiorstwie Budowlano-Montażowym A S.A. w upadłości w R., na stanowisku murarz i tynkarz, gdzie pracował w narażeniu na czynniki szkodliwe: pyły materiałów budowlanych (m. in. cement, wapno budowlane) oraz pyły zawierające wolną krystaliczną krzemionkę; 2001-2006 w zakładzie B Firma Prywatna M. G. w R., na stanowisku robotnik budowlany, w styczności z pyłami materiałów budowlanych (cement, wapno) i pyłami zawierającymi wolną krystaliczną krzemionkę w stężeniu poniżej NDS. Był badany w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w K. - Poradnia Chorób Zawodowych w S., gdzie wydano orzeczenie lekarskie z dnia [...] r. nr [...] o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej - astma oskrzelowa. Lekarze specjaliści w celu przeprowadzenia pogłębionej diagnostyki alergologicznej w warunkach klinicznych, skierowali P. M. do IMP i ZŚ w S. W trakcie hospitalizacji tamże, w dniach [...] r., nie obserwowano napadów duszności typu astmatycznego, ani objawów bronchospastycznych w badaniu fizykalnym. Badania czynnościowe układu oddechowego wypadły prawidłowo, nie wykazując zaburzeń typu obruracyjnego. Z uwagi na brak zgody badanego nie wykonano testu nieswoistej nadreaktywności oskrzeli z metacholiną (ocena nadreakywności oskrzeli przy braku objawów klinicznych jest niejako warunkiem rozpoznania astmy oskrzelowej). W testach alergicznych nie stwierdzono uczulenia na pospolite aeroalergeny, ujemnie wypadły także testy kontaktowe z potencjalnymi alergenami zawodowymi (m.in. chrom, cement, gips, związki wapnia, Atlas). Biorąc pod uwagę dane o narażeniu zawodowym, dane z dokumentacji medycznej - brak udokumentowanych incydentów duszności astmatycznej w okresie pracy zawodowej oraz przeprowadzone w warunkach klinicznych badania, w tym diagnostykę alergologiczną, nie stwierdzono podstaw do rozpoznania zawodowej astmy oskrzelowej. Po wniesieniu odwołania od orzeczenia WOMP w S. o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej, P. M. był badany w Klinice IMP i ZŚ w S., gdzie lekarze specjaliści na podstawie obserwacji klinicznej w dniach [...] r. w orzeczeniu lekarskim z dnia [...] r. również nie znaleźli podstaw do rozpoznania choroby zawodowej. Podczas obserwacji klinicznej w [...] r., miał wykonaną szeroką diagnostykę alergologiczno-internistyczną, w kierunku astmy oskrzelowej pochodzenia zawodowego, która wykazała w punktowych testach skórnych ujemne odczyny z pospolitymi aeroalergenami (nie potwierdzono uczulenia na roztocza kurzu domowego), z alergenami pokarmowymi, a także ujemne wyniki testów naskórkowych - zestaw standardowy i z potencjalnymi alergenami środowiska pracy badanego. W trakcie obserwacji klinicznej badaniem fizykalnym stwierdzano nad polami płucnymi obustronnie nieznacznie osłabiony szmer pęcherzykowy. Nie obserwowano napadów duszności typu astmatycznego. W wykonanym badaniu spirometrycznym i bodypletyzmograficznym nie stwierdzono żadnych zaburzeń wentylacji, w tym o typie obturacji. Badanie gazometryczne z krwi włośniczkowej arterializowanej nie ujawniło cech niewydolności oddechowej. Dyfuzja gazów w płucach była prawidłowa. Z uwagi na niedługi odstęp czasu od wykonywanych uprzednio badań (tj. w dniach [...] r.), nie powtarzano diagnostyki alergologicznej. Wykonano próbę z metacholiną, na którą w [...] r. P. M. nie wyraził zgody i wypadła ona ujemnie wykluczając tym samym istnienie nieswoistej nadreaktywności skurczowej oskrzeli. Zbadany poziom całkowitej IgE w surowicy był podwyższony. Biorąc pod uwagę wywiad chorobowy, dane z dostępnej dokumentacji medycznej odnośnie przebiegu choroby (nawracające od wielu lat zapalenia oskrzeli przebiegające z gorączką, pojawienie się duszności wysiłkowej przed 2 laty, a więc po 6 latach od zakończenia pracy zawodowej, brak dowodów na istnienie astmy oskrzelowej w trakcie zatrudnienia), uwzględniając charakter narażenia zawodowego, przedmiotowe badanie internistyczne i laryngologiczne (obecność ognisk zakażenia w obrębie górnych dróg oddechowych), wyniki badań czynnościowych układu oddechowego, w tym brak nadreaktywności oskrzeli wykazany w próbie z metacholiną oraz wyniki przeprowadzonej diagnostyki alergologicznej - lekarze orzecznicy nie znaleźli podstaw do rozpoznania astmy oskrzelowej pochodzenia zawodowego. Całokształt obrazu klinicznego uzasadnia ich zdaniem rozpoznanie przewlekłego zapalenia oskrzeli, a w utrzymywaniu się jego objawów istotne znaczenie mają czynniki infekcyjne. P. M. poinformowany pismem z dnia [...] r., w trybie art. 10 K.p.a. o prawie do zajęcia stanowiska wobec całości dowodów i żądań zawartych w aktach sprawy, odpowiedział pismem z dnia [...] r., iż nie posiada już żadnych dowodów dotyczących sprawy, jednak w jego ocenie istnieje bezpośredni związek przyczynowo-skutkowy między istotnym pogorszeniem się stanu zdrowia a wykonywaną pracą. Odnosząc się do zarzutów odwołania, zdaniem organu sanitarnego, należy podkreślić specyfikę postępowania w sprawie stwierdzania chorób zawodowych i wynikający z tego fakt związania inspektora sanitarnego orzeczeniem lekarskim wydanym w sprawie, w tym znaczeniu, że organ ten nie jest uprawniony do kontroli merytorycznej orzeczeń lekarskich jednostek uprawnionych do rozpoznawania chorób zawodowych, ani też do dokonywania własnych ustaleń prowadzących do odmiennego rozpoznania schorzenia (por. wyrok NSA z dnia 5.01.2007 r., sygn. akt II OSK 1078/06; wyrok WSA w Gliwicach z dnia 18.05.2007 r., sygn. akt IV SA/Gl 794/06; wyrok NSA z dnia 12.05.2010 r., sygn. akt II OSK 335/10), co dotyczy zarówno symptomów choroby, jak i przyczyn jej powstania (por. wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 13.11.2011 r., sygn. akt II SA/Rz 436/11, wszystkie dostępne w internetowej bazie orzeczeń NSA).