Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 25 stycznia 2016 r., sygn. IV SA/Gl 312/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Matan Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz (spr.) Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 stycznia 2016 r. sprawy ze skargi M.G. na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w K. odmówił stwierdzenia u skarżącego M.G. choroby zawodowej: pylicy płuc - pylicy górników kopalń węgla wym. w poz. 3.2 wykazu chorób zawodowych określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30.06.2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1367). Decyzję wydano w oparciu o postępowanie wyjaśniające narażenie zawodowe na pyły zwłókniające i orzeczenia lekarskie [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy we W. - Oddział w W. z dnia [...] r. nr [...] oraz Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. z dnia [...]r. nr [...].

Od powyższej decyzji odwołał się M.G. podnosząc, że nie zgadza się z orzeczeniem lekarskim o braku pylicy płuc, ponieważ czeski lekarz nie dopuścił go do pracy w kopalni stwierdzając "pylicę". Ponadto w styczniu 2015 roku, podczas wizyty w pogotowiu ratunkowym lekarz - na podstawie przedłożonego mu zdjęcia rtg - również stwierdził u niego "pylicę płuc".

Decyzją z dnia [...] r. [...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny, po rozpatrzeniu odwołania, utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu organ podniósł, że postępowanie wyjaśniające wykazało, iż M.G. pracował w narażeniu na działanie pyłów zwłókniających zawierających wolną krystaliczną krzemionkę w okresach: 01.07.1988r. - 30.11.1993r. (w tym służba wojskowa 07.09.1989r. -27.02.1991 r.) w KWK "A" i KWK "B" w W. (kopalnie zlikwidowane, obecnie: "C" S.A. w B. Oddział w D., Zakład "D" w D.) jako młodszy górnik, górnik pod ziemią, 03.08.2007 r. - 11.11.2007 r. w "E" Sp. z o. o. w S. jako pracownik produkcji (praca w narażeniu na pyły zawierające wolną krystaliczną krzemionkę), 10.01.2013 r. - 09.04.2013 r. w Konsorcjum "F" S.A. Oddział w M. - "G" w M. na stanowisku górnika pod ziemią. Obecnie jest na rencie. Organ odwoławczy wskazał, że skarżący był badany w [...] Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy we W. - Oddział w W. (orzeczenie lekarskie z dnia [...]r. nr [...]), gdzie lekarze specjaliści na podstawie przepisów rozp. R.M. z dnia 30.06.2009 r. dot. chorób zawodowych orzekli o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej - pylice płuc: pylica górników kopalń węgla wym. w poz. 3.2 wykazu chorób zawodowych. Badaniem fizykalnym stwierdzono osłuchowo szmer pęcherzykowy prawidłowy. W badaniach czynnościowych układu oddechowego stwierdzono: w gazometrii jawną częściową niewydolność oddechową, spirometria była w normie. W rtg klatki piersiowej z dnia 05.02.2014 r. wykonanym w Ośrodku Diagnostyczno - Leczniczym w W. w obu płucach nie wykazano zmian ogniskowych (symbol "0" według ILO) upoważniających do rozpoznania choroby zawodowej. Wyjaśniono, że według klasyfikacji Międzynarodowego Biura Pracy - ILO 1980 z rewizją w 2000 i 2011 r. podstawą do rozpoznania pylicy płuc jest stwierdzenie w obrazie radiologicznym klatki piersiowej zacienień okrągłych typu p lub q lub r, o gęstości co najmniej 1/1 lub guzowatych, których aktualnie nie wykazano. Mając na uwadze powyższe, lekarze specjaliści orzekli o braku podstaw do rozpoznania u skarżącego choroby zawodowej - pylicy płuc. Następnie skarżący był badany w Instytucie Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S,, gdzie lekarze specjaliści, na podstawie obserwacji klinicznej od 09.09.2014 r. do 11.09.2014 r., w orzeczeniu lekarskim z dnia 16.09.2014 r. również nie znaleźli podstaw do rozpoznania pylicy płuc. W trakcie obserwacji klinicznej w Instytucie, badaniem fizykalnym nad polami płucnymi, stwierdzano obustronnie szmer pęcherzykowy prawidłowy. W wykonanym badaniu spirometryczym i bodypletyzmograficznym nie stwierdzono zaburzeń wentylacji. Badanie gazów krwi kapilarnej arterializowanej w spoczynku nie wykazało cech niewydolności oddechowej. Prawidłowa była również dyfuzja gazów w płucach. Zdjęcie rtg klatki piersiowej wykonane w dniu 10.09.2014 r. nie wykazało zmian uzasadniających rozpoznanie u skarżącego pylicy górników kopalń węgla, zgodnie ze standardami klasyfikacji radiologicznej pylic Międzynarodowego Biura Pracy (0 według ILO). W ocenie uwzględniono również wyniki radiogramów klatki piersiowej wcześniej wykonanych u pacjenta. Wyjaśniono, że podstawą rozpoznania klinicznego pylicy górników kopalń węgla jest stwierdzenie na pełnowymiarowym zdjęciu RTG klatki piersiowej w pozycji tylno-przedniej zmian ogniskowych w płucach (zacienień okrągłych, regularnych, o odpowiedniej gęstości) mogących odpowiadać efektom oddziaływania pyłów zwłókniających na miąższ płucny. W podsumowaniu organ odwoławczy wskazał, że pomimo udokumentowanego narażenia zawodowego na pył kamienno- węglowy, zawierający wolną krystaliczną krzemionkę, stwarzający ryzyko wystąpienia pylicy płuc, z uwagi na obowiązujące w zakresie chorób zawodowych kryteria diagnostyczno- orzecznicze, lekarze specjaliści DWOMP we W. oraz IMPiZŚ w S. nie znaleźli podstaw do rozpoznania u skarżącego choroby zawodowej - pylicy górników kopalń węgla. Organ podkreślił, że orzeczenia lekarskie kompetentnych placówek medycznych I i II stopnia uznał za uzasadnione w stopniu pozwalającym na przyjęcie ich za podstawę swojego rozstrzygnięcia. Dodał, że skarżący, poinformowany w trybie art. 10 Kpa o prawie do zajęcia stanowiska wobec całości dowodów i żądań zawartych w aktach sprawy, przed wydaniem decyzji - w dniu 05.03.2015 r. powiadomił telefonicznie, że podtrzymuje zarzuty odwołania i w chwili obecnej nie posiada nowych dowodów mogących mieć wpływ na prowadzone postępowanie. Odpowiadając na zarzuty odwołania, organ wskazał, że z punktu widzenia orzecznictwa w zakresie chorób zawodowych, podstawą rozpoznania klinicznego pylicy płuc górników kopalń węgla jest stwierdzenie na pełnowymiarowym zdjęciu radiologicznym (rtg) klatki piersiowej w pozycji tylno-przedniej (p-a) zmian ogniskowych w miąższu płuc, mogących odpowiadać efektom oddziaływania pyłów zwłókniających środowiska kopalnianego na miąższ płucny. Rozpoznanie tego rodzaju pylicy wymaga wykazania obecności na zdjęciu rtg określonego typu zmian, tj. zacienień okrągłych i regularnych (typu p, q, r - zależnie od ich wielkości) oraz odpowiedniej kategorii tych zmian, czyli ich gęstości (kategorie 1, 2, 3), ocenianych przez porównanie ze standardowymi radiogramami Klasyfikacji radiologicznej pylic, która została opracowana przez ekspertów Międzynarodowego Biura Pracy w Genewie (International Labour Office - ILO) w 1980 r. (nowelizacje w 2000 r. i 2011 r.). Organ podkreślił, że orzecznictwo w zakresie chorób zawodowych z kręgu pylic opiera się na metodzie porównawczej standardów rtg klatki piersiowej - wydanych przez Międzynarodowe Biuro Pracy (International Labour Office - ILO 1980 z rewizją w 2000 r. i 2011 r.), traktowanych jako zalecenia pomocne przy wydawaniu orzeczeń lekarskich - z radiogramami badanego. Dodał, że wydana przez Międzynarodowe Biuro Pracy "Klasyfikacja" ma charakter zaleceń, a nie wiążących reguł i jej celem jest wyłącznie ułatwienie i ujednolicenie opisywania indywidualnych objawów pylicy płuc takich jak zacienienia, zagęszczenia drobnoguzkowe itp. Podkreślił, że Międzynarodowa klasyfikacja radiologiczna pylic jest narzędziem używanym na całym świecie w celu poprawy nadzoru nad stanem zdrowia pracowników, prowadzenia badań epidemiologicznych i porównywania danych statystycznych. Klasyfikacja ta umożliwia systematyczny i porównywalny opis radiologicznych zmian w obrębie narządów klatki piersiowej, wywołanych wdychaniem pyłów zwłókniających i jest przeznaczona do oceny radiogramów tylno-przednich klatki piersiowej. Organ podkreślił, że radiogramy klatki piersiowej - wykonane; podczas hospitalizacji skarżącego w Instytucie z dnia 10.09.2014 r. oraz z zewnątrz z dnia 14.04.1993 r., 02.12.2013 r., 05.02.2014 r. - nie wykazały obecności w płucach zmian, które uzasadniałyby rozpoznanie pylicy płuc. Dodatkowo wyjaśnił, że proces pyliczy przebiega powoli i nie wymaga weryfikacji radiologicznej w krótkim okresie czasu, dlatego też w rozpoznawaniu pylicy płuc nie stosuje się ograniczenia czasowego i choroba ta może być rozpoznana nawet długo po ustaniu narażenia zawodowego, np. podczas kolejnych radiologicznych badań kontrolnych. W razie rozpoznania pylicy płuc może zostać wszczęte kolejne postępowanie prowadzące do stwierdzenia choroby zawodowej. Organ odwoławczy podkreślił, że skarżący był badany w kompetentnych placówkach medycznych I i II stopnia, gdzie lekarze specjaliści w wydanych orzeczeniach stwierdzili, iż brak jest podstaw diagnostyczno - medycznych do rozpoznania pylicy płuc. Wskazał, że nie ma podstaw, by kwestionować te orzeczenia lekarskie, wydane przez kompetentne placówki medyczne, oparte na przeprowadzonych specjalistycznych badaniach, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie procedurami diagnostyczno- orzeczniczymi i że wobec treści orzeczeń lekarskich DWOMP we W. oraz IMPiZŚ w S. wydał decyzję odmawiającą stwierdzenia u skarżącego choroby zawodowej.