Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 14 marca 2014 r., sygn. II SA/Bk 1012/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Mieczysław Markowski, Sędziowie sędzia WSA Paweł Janusz Lewkowicz (spr.), sędzia WSA Andrzej Melezini, Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 marca 2014 r. sprawy ze skargi B.R.K. na decyzję P. Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej oddala skargę

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] września 2013 r. nr [...] Podlaski Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B. utrzymał w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] czerwca 2013 r., nr [...], o braku podstaw do stwierdzenia u B.R.K. (dalej także jako Skarżący) choroby zawodowej - przewlekłej choroby układu ruchu wywołanej sposobem wykonywania pracy pod postacią prawostronnego zapalenia ścięgna Achillesa i jego pochewki, wymienionej w pozycji 19.1 wykazu chorób zawodowych, określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 1367 - dalej jako r.ch.z.). W uzasadnieniu organ odwoławczy stwierdził, że Pan B.K. nie spełnia kryteriów uznania jego dolegliwości za chorobę zawodową. Zdaniem organu wynika to wprost z orzeczeń jednostek orzeczniczych w B. (Poradnia Chorób Zawodowych) i w Ł. (Instytut Medycyny Pracy). W orzeczeniu lekarskim nr [...] z dnia [...] lutego 2013 r. Poradni Chorób Zawodowych P. Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w B. stwierdzono, że "na podstawie przeprowadzonej diagnostyki oraz analizy dokumentacji dotyczącej przebiegu i narażenia zawodowego, stwierdzono brak podstaw do rozpoznania choroby zawodowej pod postacią przewlekłego zapalenia ścięgna i jego pochewki. Analiza czynności zawodowych badanego wykazała, iż w trakcie pracy zawodowej nie wykonywał on długotrwale, przez całą lub znaczną część zmiany roboczej, czynności wymagających monotypowych ruchów w stawie skokowym, zwłaszcza połączonych z dużym naciskiem w długim okresie czasu, które stwarzałoby możliwość przeciążenia ścięgna Achillesa". Orzeczenie lekarskie Instytutu Medycyny Pracy w Ł. z dnia [...] maja 2013 r., nr [...] stwierdza natomiast, że "w badaniu ortopedycznym przeprowadzonym w Klinice IMP badaniem fizykalnym stwierdzono przebyte zapalenie obu ścięgien Achillesa z naderwaniem prawego ścięgna oraz obustronne pogrubienie ścięgien Achillesa, będące następstwem przewlekłego procesu zapalnego. Najczęstszą przyczyną wystąpienia zapalenia ścięgien Achillesa jest nadmierne przeciążenie treningowe". W przedmiotowym orzeczeniu lekarskim stwierdzono także, że jedną z przyczyn powstania przewlekłego zapalenia ścięgien mogą być otyłość i wiek. W konkluzji orzecznik nie znalazł podstaw do uznania etiologii zawodowej przewlekłego zapalenia prawego ścięgna Achillesa i jego pochewki. Organ II instancji odnosząc się do zarzutów Skarżącego stwierdził ponadto, że z orzeczeń lekarskich wynika, że praca nie była związana z wykonywaniem czynności monotypowych, a także, że w orzeczeniach wzięto pod uwagę noszenie torby monterskiej, liczników oraz wchodzenie po schodach w trakcie wykonywania obowiązków. Z decyzją tą niezgodził się Skarżący i wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku zarzucając skarżonej decyzji sprzeczność pomiędzy ustaleniami organu a stanem faktycznym. Skarżący wywodzi tą sprzeczność z porównania zapisów skierowania na badania gdzie napisano w szczególnych warunkach pracy - praca wymagająca ruchów monotypowych dolnych - długotrwałe chodzenie, a orzeczeniem jednostek orzeczniczych. Ponadto skarżący nie zgadza się z orzeczeniami wydanymi w jego sprawie i ze stwierdzeniami, że jego schorzenie miało charakter samoistny gdyż przed 30 laty Skarżący przebył wieloodłamowe złamanie kości podudzia prawego z podwichnięciem stawu skokowego. Jednocześnie Skarżący wskazał, że stan jego zdrowia się poprawił od czasu, gdy przestał pracować w PGE. Ze skargi (odwołania) wynika, że skarżący wnosi o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wnosi o oddalenie skargi. W uzasadnieniu organ II instancji poparł swoje wcześniejsze stanowisko, wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd administracyjny został wyposażony w funkcje kontrolne działalności administracji publicznej, co oznacza, że w przypadku zaskarżenia decyzji, Sąd bada jej zgodność z przepisami prawa (art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych - Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm. oraz art. 3 i art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Podstawowym celem i efektem kontroli sądowej jest więc eliminowanie z obrotu aktów i czynności organów administracji publicznych niezgodnych z prawem i przywrócenie stanu zgodnego z prawem poprzez wydanie orzeczenia odpowiedniej treści. Dokonując kontroli działalności organów administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, sąd rozpoznając sprawę bada, czy organy do ustalonego stanu faktycznego zastosowały właściwą normę prawa materialnego oraz czy nie uchybiły przepisom prawa regulującym zasady postępowania, a jeśli dopuściły się takich uchybień, to czy te uchybienia mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Uchylenie zaskarżonej decyzji następuje bowiem - m.in. wówczas, gdy sąd stwierdzi, że w sprawie doszło do naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy bądź gdy dopuszczono się naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W sprawie będącej przedmiotem niniejszego postępowania sytuacja taka nie miała miejsca.

Przedmiotem sporu w niniejszym postępowaniu jest w istocie analiza decyzji organu odwoławczego, czy prawidłowo zastosował obowiązujące przepisy prawa i czy dokumentacja w sprawie faktycznie może przekonywać o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Zgodnie z art. 2351 Kodeksu pracy (Dz.U. z 1998, Nr 21, poz. 94 ze zm. - dalej jako K.p.), za chorobę zawodową uznać można chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących w środowisku pracy albo w związku z wykonywaną pracą. Natomiast rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych (art. 2352 K.p.). Na podstawie tych przepisów Rada Ministrów wydała rozporządzenie z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych. Zgodnie z brzmieniem § 2 r.ch.z. wykaz chorób zawodowych wraz z okresem, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym. Wykaz wraz z terminami zawarty został w załączniku do rozporządzenia. Zgodnie z pkt 19.1 załącznika do chorób zawodowych zalicza się przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy pod postacią przewlekłego zapalenia ścięgna i jego pochewki. Okresem uprawniającym do rozpoznania choroby zawodowej w tym przypadku jest okres 1 roku wykonywania czynności w narażeniu zawodowym. Zgodnie z § 5 r.ch.z. jednostkami orzeczniczymi są mi.in. poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy jako jednostki I instancji oraz instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy jako jednostki II instancji. Ze zgromadzonych akt sprawy wynika, że skarżący od roku 1970 do 2011 pracował na różnych stanowiskach i w różnych warunkach pracy. W latach 1970 - 72 w W.S.K. jako rzemieślnik wykwalifikowany; 1972 - 77 w Z.B.M. jako elektromonter; 1978 - 79 w P.E.i.T.O.R. "E." jako inspektor w dziale zaopatrzenia; 1979 - 90 (z przerwą trwającą 4 miesiące) w W.P.H.W. jako elektromechanik, następnie elektromechanik - brygadzista. Ponadto w latach 1990 - 1992 Skarżący pracował jako elektromechanik w spółce "R." Ostatnia praca w P.G.E. w okresie od 2 lutego 1993 r. do 19 grudnia 2011 r. była pracą związaną z intensywnym przemieszczaniem się. Z dokumentacji medycznej sporządzonej przez uprawnione jednostki w B. i Ł. nie wynika natomiast, aby praca skarżącego mogła być zakwalifikowana jako podstawa choroby zawodowej. Z orzeczenia lekarskiego nr [...] wynika jednoznacznie, że w 1981 r. Skarżący przebył złożone złamanie kości podudzia prawego z podwichnięciem stawu skokowego, leczone zachowawczo przez repozycję i założenie gipsu udowego. Ponadto w orzeczeniu wskazano na inne urazy i dolegliwości Skarżącego, m.in. w postaci złamania V kości śródręcza prawego i palca II prawej stopy oraz stwierdzono, że od ok. 5 lat Skarżący cierpi na nadciśnienie tętnicze. Jednostka medyczna stwierdziła na podstawie wywiadu od pacjenta, badań i informacji z zakładu pracy, że wykonywane przez Skarżącego czynności nie mogą być traktowane jako czynności o charakterze monotypowym, a co za tym idzie nie można tych dolegliwości traktować jako choroby zawodowej. Podobnie orzekła jednostka medyczna II instancji w Ł. Potwierdzają to także oceny wysiłku fizycznego na stanowisku elektromontera urządzeń rozliczających i elektromontera układów pomiarowych sporządzone metodą szacunkowo - tabelaryczną wg Lehmanna przez inspektora BHP PGE Dystrybucji S.A. W konkluzji oceny stwierdzają, że pracownicy na tych stanowiskach nie są poddawani zbyt dużym obciążeniom. Nie świadczą o tym także zapisy w poprzednich świadectwach pracy. Nietrafny jest zatem zarzut skarżącego wywiedziony w skardze o braku podstaw do twierdzenia o samoistności schorzenia. Sąd przychyla się w przedmiotowej sprawie to prezentowanego stanowiska organów w zakresie w jakim uznać należy wykonywaną przez Skarżącego pracę jako pracę nie mającą charakteru monotypowego. Słusznie organy stwierdziły, że praca Skarżącego polegała nie tylko na wysiłku fizycznym związanym z obsługą urządzeń, lecz także na dojazdach, pracy w pozycji stojącej i pracy biurowej. Z ruchów z nadmiernym przeciążeniem ścięgien Achillesa, Skarżący wykonywał chodzenie po schodach z wnoszeniem liczników (ok. 25kg) przez 1 -2 godziny dziennie. Nie można potraktować tego natomiast w kategorii podstawy do uznania tego typu wysiłku za chorobę zawodową. Stanowisko o związku przyczynowo - skutkowym znajduje także odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 18 listopada 2010 r. (sygn. akt III SA/Gd 308/10, CBOSA, www.orzeczenia.nsa.gov.pl) WSA w Gdańsku zaznaczył, iż "do stwierdzenia choroby zawodowej przez uprawniony organ niezbędne jest rozpoznanie choroby wskazanej w wykazie chorób zawodowych oraz stwierdzenie, że istnieje związek przyczynowy pomiędzy chorobą a działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku z wykonywaną pracą". Ponadto w powołanym orzeczeniu, Sąd stwierdził, że organ administracji nie może dokonać we własnym zakresie rozpoznania choroby zawodowej. Może natomiast dokonać oceny opinii lekarskich w tej materii. Zdaniem tutejszego Sądu organ dokonał właściwej oceny opinii medycznych. Nieuzasadniony jest zatem zarzut Skarżącego, polegający na jego twierdzeniu, iż skierowanie na badania przesądza sprawę choroby zawodowej, gdyż w skierowaniu napisano, że jest to praca wymagająca ruchów monotypowych kończyn dolnych. Samo skierowanie i sugestia czynności wykonywanych ma na celu przebadanie kierowanego w kierunku ewentualnych schorzeń i zagrożeń wynikających z pracy, nie przesądza natomiast o istnieniu choroby zawodowej, gdyż jest kategorią ogólną i uniwersalną - kierowaną do różnych pracowników, a nie tylko to tych, którzy wykonują pracę identyczną ze Skarżącym. Nieuzasadniony jest także zarzut Skarżącego, że organy nie wzięły pod uwagę czynników, które spowodowały polepszenie stanu zdrowia Skarżącego. Organy administracyjne, a także jednostki medyczne badały bowiem podstawy do uznania choroby zawodowej Skarżącego. Nie są one natomiast zobowiązane do orzekania o przyczynach poprawy stanu zdrowia.

W przedmiotowej sprawie należy zatem uznać decyzję organu za prawidłową, popartą rzetelnymi i obszernymi dokumentami w postaci ocen wysiłku sporządzonych przez inspektora BHP oraz obszernych i szczegółowych orzeczeń medycznych w tym zakresie.

Z tych względów Sąd postanowił jak w sentencji.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/