Wyrok WSA w Łodzi z dnia 18 września 2013 r., sygn. III SA/Łd 764/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Janusz Nowacki Sędzia WSA Ewa Cisowska - Sakrajda Protokolant asystent sędziego Agata Brolik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 września 2013 r. sprawy ze skargi L. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku szkolnego dla ucznia oddala skargę

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. 2013 r., poz. 267) oraz art. 90e w związku z art. 90b ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t. j. Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.) i art. 1 ust. 1 ustawy z 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (t. j. Dz. U. 2001 r., Nr 79, poz. 856, ze zm.) utrzymało w mocy decyzję nr [...] z dnia [...] wydaną z upoważnienia Wójta Gminy [...], mocą której odmówiono uczniowi "A" w P. L. S. przyznania świadczenia pomocy materialnej o charakterze socjalnym - zasiłku szkolnego, z powodu niespełnienia przesłanki określonej w przepisie art. 90e ust. 1 ustawy o systemie oświaty, tj. braku wykazania pogorszenia się sytuacji materialnej ucznia w stosunku do tej, w której pozostawał przed zdarzeniem.

W uzasadnieniu tej decyzji wyjaśniono, iż w dniu 16 sierpnia 2012 r. wpłynął do organu I instancji wniosek złożony przez matkę ucznia J. S. o przyznanie zasiłku szkolnego dla L. S., uczęszczającego do IV klasy "A" w P. We wniosku wskazano, że uczeń uległ wypadkowi w dniu 16 lipca 2012 r. będąc na praktyce w Niemczech. Przebywał w szpitalu przez siedem dni, po czym został wypisany do domu. Zaznaczono, że organ kilkakrotnie wzywał wnioskodawczynię o uzupełnienie brakujących dokumentów mogących potwierdzić pogorszenie się sytuacji materialnej ucznia. Organ I instancji przytoczył treść art. 90e ustawy o systemie oświaty i zaznaczył, iż odmawia przyznania zasiłku szkolnego dla L. S., wskazując, że uraz jakiemu uległ był krótkotrwały, a wnioskodawca nie wykazał by zdarzenie miało istotny wpływ na sytuację materialną rodziny. Co więcej wskazano, iż zasiłek szkolny jest formą pomocy o charakterze doraźnym, udzielaną uczniowi incydentalnie, wyłącznie w przypadku wystąpienia zdarzenia losowego. Dokonując wykładni zwrotu "uczniowi znajdującemu się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej" organ I instancji stanął na stanowisku, iż zwrot ten dotyczy zarówno ucznia, który generalnie znajduje się w dobrej sytuacji materialnej, a tylko przejściowo z powodu zdarzenia losowego jego sytuacja się pogorszyła, jak i ucznia będącego w złej sytuacji materialnej, który na skutek takiego zdarzenia znalazł się przejściowo w jeszcze większym niedostatku. Wyjaśniono też pojęcie "zdarzenie losowe" pod którym organ I instancji rozumie - sięgając do definicji z art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej oraz do słownika języka polskiego - "zaistniałe, niespodziewane zdarzenie, niezależne od woli ucznia, czy jego rodziców (opiekunów), które spowodowało, że uczeń ten przejściowo znalazł się w trudnej czy trudniejszej niż zwykle sytuacji materialnej. Zdarzeniem takim może być także choroba, ale wyłącznie nosząca znamiona zdarzenia losowego. Jeżeli zatem uczeń znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, ale okoliczność ta nie została spowodowana przez zdarzenie losowe, lecz jest konsekwencją określonego trwającego stanu faktycznego, to okoliczność ta nie może stanowić uzasadnienia dla przyznania tej formy wsparcia dla ucznia. Zasiłek szkolny jako świadczenie wyjątkowe, nie ma charakteru ekwiwalentności". Organ I instancji wyjaśnił dalej, iż pobyt dziecka w szpitalu w istocie może być uznany w pewnych okolicznościach za zdarzenie losowe, jednakże strona odmówiła wykazania, że ze zdarzeniem tym były związane dodatkowe wydatki rodziny. Nie wskazano, w jaki sposób to zdarzenie wpłynęło na pogorszenie się (przejściowe) sytuacji materialnej ucznia. W rezultacie dokonując oceny stanu faktycznego sprawy stwierdzono, że w sprawie co prawda wystąpiło zdarzenie losowe, ale wobec postawy strony odmawiającej uczestniczenia w postępowaniu i złożenia wyjaśnień bądź dokumentów nie można było uznać, że wpłynęło ono na sytuację materialną ucznia (pogorszyło ją) i uzasadniałoby przyznanie zasiłku szkolnego. Równocześnie podkreślono, iż organ nie neguje, że sytuacja rodziny jest trudna, niemniej jednak okoliczność ta nie może stanowić podstawy do żądania przyznania zasiłku szkolnego, mającego poprawić sytuację materialną ucznia związaną z wypełnianiem obowiązku szkolnego. Zaznaczono też, iż przewidziany w ustawie o systemie oświaty zasiłek szkolny jest jedną z dwóch (obok stypendium szkolnego) form pomocy materialnej o charakterze socjalnym, przysługującą uczniowi w celu zmniejszenia różnic w dostępie do edukacji i umożliwienia pokonywania barier dostępu do edukacji, wynikających z trudnej sytuacji materialnej ucznia, a także w celu wspierania edukacji uczniów zdolnych. Wyliczono przy tym ustawowe przesłanki wynikające z art. 90e ustawy o systemie oświaty - uprawniające do przyznania zasiłku szkolnego. W konkluzji organ I instancji zaznaczył, iż mając na względzie obowiązujące przepisy, wniosek strony z dnia 16 sierpnia 2012 r. o przyznanie zasiłku szkolnego uzasadnionego wypadkiem syna przebywającego na praktykach w Niemczech nie może zostać rozpatrzony pozytywnie.