Wyrok WSA w Opolu z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn. II SA/Op 538/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędziowie Sędzia WSA Ewa Janowska Sędzia WSA Grażyna Jeżewska (spr.) Protokolant St. sekretarz sądowy Joanna Szyndrowska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 26 stycznia 2012 r. sprawy ze skargi T. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 30 sierpnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 28 kwietnia 2011 r., nr [...], Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie, działając z upoważnienia Burmistrza Nysy, orzekł o przyznaniu T. R. specjalnego zasiłku celowego na zakup żywności, środków higienicznych, leków i opłaty w wysokości 60 zł, jednocześnie odmawiając przyznania zasiłku celowego. Decyzja wydana została na podstawie art. 104 K.p.a. oraz art. 2, art. 8, art. 39 i art. 41 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.). W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ, odnosząc się do stanu faktycznego wskazał, że wnioskiem z dnia 1 kwietnia 2011 r. T. R. zwrócił się o przyznanie pomocy finansowej. Na podstawie przeprowadzonego wywiadu środowiskowego ustalono, iż T. R. prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe i utrzymuje się z renty inwalidzkiej, która po odliczeniu alimentów wynosi 551,80 zł. W miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku tj. w marcu 2011 r. wnioskodawca nie uiścił opłaty za czynsz i gaz, ale poniósł wydatki na telefon i internet w wysokości 136,50 zł, energię w wysokości 67,09 zł, oraz wydatki na leki w kwocie 72,08 zł. Uznając, że dochód strony przekracza kryterium dochodowe ustalone zgodnie z art. 8 ustawy o pomocy społecznej, które wynosi 477 zł, organ stwierdził, że T. R. nie kwalifikuje się do otrzymania pomocy w formie zasiłku celowego. Wskazał jednak, że na podstawie art. 41 pkt 1 ustawy specjalny zasiłek celowy przysługuje w szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy dochód osoby przekracza kryterium dochodowe. Odnosząc się do sytuacji wnioskodawcy organ podał, że zgodnie z orzeczeniem Komisji jest on zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności, choruje i korzysta z usług opiekuńczych w Ośrodku. Stosownie jednak do art. 3 ust. 4 ustawy przy ustalaniu wysokości świadczenia, należy dostosować ją do uzasadnionych potrzeb osoby lub rodziny z równoczesnym uwzględnieniem faktycznych możliwości finansowych Ośrodka. Organ wyjaśnił, że sytuacja życiowa T. R. jest mu dobrze znana, albowiem jest on objęty pomocą finansową co najmniej od 1994 r., a od 2004 r. otrzymuje zasiłek celowy lub specjalny zasiłek celowy, pomoc w postaci nieodpłatnych posiłków w Dziennym Domu Pobytu oraz pomoc w formie nieodpłatnych usług opiekuńczych. Informowany był również o tym, że w przypadku naliczenia odpłatności za usługi opiekuńcze, może zwrócić się z prośbą o umorzenie odpłatności za usługi opiekuńcze z uwagi na trudną sytuację życiową. W okresie od maja 2007 r. do października 2007 r. korzystał on ponadto z pomocy w formie dodatku mieszkaniowego. Aktualnie nie składa jednak wniosku o przyznanie dodatku, co zdaniem organu dowodzi, że nie stara się wykorzystywać własnych możliwości i uprawnień w celu nie tylko polepszenia swojej sytuacji, ale także doprowadzenia do takiego stanu, w którym mógłby stopniowo spłacać zadłużenie czynszowe. W oparciu o pogląd wyrażony w orzecznictwie organ zaznaczył, że udzielona pomoc społeczna nie zawsze musi być przyznana w takiej wysokości, aby w pełni mogła zaspokoić zaistniałe potrzeby, z uwagi na ograniczone środki, jakimi dysponują ośrodki pomocy społecznej, a pomoc powinna być ukierunkowana w pierwszej kolejności na te osoby, które ze względu na całkowity brak dochodów lub ich nieznaczną wysokość bez udzielenia im pomocy nie byłyby w stanie egzystować. Dalej wskazał, że w 2011 r. Ośrodek przeznaczył na realizację zadań własnych, w tym wypłatę zasiłków celowych, kwotę 81667 zł miesięcznie. Przeciętna wysokość zasiłków dla rodzin wynosi 110 zł, a dla osób samotnych 60 zł, natomiast górna wysokość zasiłku celowego dla rodzin wynosi 360 zł, zaś dla osób samotnych do 250 zł. Zasiłek w górnej granicy wysokości zarówno dla osób samotnych jak i w rodzinie jest jednak przyznawany w sytuacjach wyjątkowych i w okresie zimowym na zakup opału. Ponadto przyznawany jest on osobom, które nie mają stałego źródła dochodu, gdzie występuje duża różnica między kryterium dochodowym a posiadanym dochodem, występuje długotrwała choroba lub niepełnosprawność. Poniżej średniej wysokości zasiłek jest z kolei przyznawany w przypadku, gdy osoba ma stałe comiesięczne źródło dochodu, istnieje mała różnica pomiędzy kryterium dochodowym a posiadanym dochodem lub też osoba korzysta dodatkowo z innych form pomocy społecznej. Zaznaczając, że w miesiącu marcu 2011 r. wpłynęło 800 podań o udzielenie pomocy, a w miesiącu kwietniu 2011 r. (na dzień wydawania decyzji tj. 28 kwietnia 2011 r.) 815 podań, organ zaakcentował, że nie może rozdzielić posiadanych środków finansowych na liczbę złożonych podań w danym miesiącu, albowiem nie można w sposób automatyczny przyznać zasiłku celowego w takiej samej wysokości zarówno osobie samotnej z dochodem, jak osobie samotnej bez dochodu, czy też rodzinie z dwójką lub czwórką dzieci utrzymującej się tylko z zasiłku dla bezrobotnych i zasiłku rodzinnego. Odnośnie sytuacji w jakiej znajduje się strona organ wywiódł, że T. R. jest osobą samotną posiadającą stały dochód i dlatego nie można porównać i przyznać mu zasiłku w takiej samej wysokości jak zasiłek dla osoby samotnej bez dochodu, czy też rodziny z trójką dzieci utrzymującej się z zasiłków. Sytuacja finansowa wnioskodawcy na tle innych rodzin objętych pomocą społeczną jest bowiem w miarę dobra. Wnioskodawca ma stały comiesięczny dochód w postaci renty, korzysta z pomocy w formie bezpłatnych posiłków oraz z pomocy w formie bezpłatnych usług opiekuńczych, co także korzystnie wpływa na jego sytuację materialną. Większość natomiast osób samotnych korzystających z pomocy społecznej to osoby o bardzo niskim dochodzie lub bez dochodu.