Postanowienie SN z dnia 20 stycznia 2021 r., sygn. III USK 8/21

Osoba, która terminowo uiści tylko takie należności niepodlegające umorzeniu, o istnieniu których została poinformowana przez organ rentowy przy wykonywaniu decyzji wstępnej, spełnia warunek spłacenia niepodlegających umorzeniu składek w terminie 12 miesięcy od daty uprawomocnienia się tej decyzji, gdy nie określono w niej kwoty zadłużenia nieobjętego abolicją a inne zaległości składkowe ujawniono dopiero w decyzji odmawiającej umorzenia zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek (art. 1 ust. 10 w związku z art. 1 ust. 8 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność, Dz.U. poz. 1551 oraz art. 8 i 9 k.p.a.).

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Zbigniew Korzeniowski

w sprawie z odwołania K. Ł. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. o umorzenie należności z tytułu zaległych składek, ?na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 20 stycznia 2021 r., na skutek skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 13 listopada 2019 r., sygn. akt III AUa (...),

odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny w (...) wyrokiem z 13 listopada 2019 r. uwzględnił apelację wnioskodawcy K. Ł.. Zmienił wyrok Sądu Okręgowego w L. oraz poprzedzającą go decyzję pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z 30 sierpnia 2016 r. i umorzył wnioskodawcy należności z tytułu składek. Decyzją tą pozwany odmówił umorzenia należności z tytułu składek za okres od lipca 2002 r. do lutego 2009 r. Wnioskodawca 15 listopada 2013 r. wniósł o umorzenie nieopłaconych należności składkowych w oparciu o przepisy ustawy z 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Pozwany decyzją z 11 kwietnia 2014 r. określił zadłużenie i warunek spłaty należności niepodlegających umorzeniu. Decyzja o warunkach umorzenia uprawomocniła się 16 maja 2014 r. Ustawowy 12-miesięczny termin do uregulowania wszystkich należności niepodlegających umorzeniu upływał zatem 16 maja 2015 r. 24 kwietnia 2015 r. wnioskodawca dokonał wpłat w łącznej wysokości 57.770 zł na rzecz zadłużenia. 18 maja 2015 r. skierował pismo do ZUS z prośbą o dokonanie rozliczenia wpłat i informację o zapłacie w związku ze spłatą zadłużenia. Po kilkukrotnej wymianie korespondencji wnioskodawca uzyskał odpowiedź na wniosek o saldo w dniu 29 grudnia 2015 r. Pismem z 19 września 2014 r. pozwany poinformował Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w L. o wniosku K. Ł. w przedmiocie umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek. ZUS przesłał także Naczelnikowi informację umożliwiającą wyliczenie kosztów egzekucyjnych. Pismo zostało przesłane również do wiadomości wnioskodawcy. Organ rentowy 15 stycznia 2016 r. zwrócił się do Naczelnika[...] Urzędu Skarbowego w L. z prośbą o udzielenie informacji o stanie zaległości z tytułu kosztów egzekucyjnych niepodlegających umorzeniu i pismem z dnia 22 stycznia 2016 r. uzyskał informację o zaległości z tytułu kosztów egzekucyjnych niepodlegających umorzeniu w wysokości 523,50 zł, które nie zostały spłacone. Pismo to zostało także przekazane do wiadomości wnioskodawcy. O wysokości kosztów niepodlegających umorzeniu został on poinformowany pismem z 22 stycznia 2016 r., które zostało odebrane przez domownika 3 lutego 2016 r. K. Ł. nie zwracał się do organu egzekucyjnego o podanie kwoty kosztów powstałych w toku prowadzonego wobec niego postępowania egzekucyjnego. Wnioskodawca opłacił należne koszty egzekucyjne 21 września 2016 r. W konsekwencji niespełnienia warunków umorzenia organ rentowy 30 sierpnia 2016 r. wydał zaskarżoną decyzję o odmowie umorzenia należności. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie wobec opóźnienia w uregulowaniu przez wnioskodawcę kosztów egzekucyjnych. Nie wykazywał żadnej inicjatywy w zakresie ustalenia kosztów egzekucyjnych we właściwym urzędzie skarbowym, mimo kierowania do jego wiadomości stosownych pism, które winny zmobilizować go do takiej aktywności. Ubezpieczony wykazał taką inicjatywę dopiero długo po upływie terminu na uregulowanie tych należności. W decyzji z 11 kwietnia 2014 r. nie została wskazana kwota kosztów egzekucyjnych, jednak to nie organ rentowy prowadził postępowanie egzekucyjne. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że ustawodawca wprost wyłączył koszty egzekucyjne z obowiązku wskazania w decyzji określającej te należności, które umorzeniu podlegają (art. 1 ust. 8 ustawy abolicyjnej). Tym bardziej zatem nieuzasadnione byłoby wymaganie kwotowego wskazania niepodlegających umorzeniu kosztów egzekucji przez inny organ. Nic nie stało na przeszkodzie, jak zauważył Sąd pierwszej instancji, aby ze stosownym zapytaniem co do wysokości kosztów egzekucyjnych do Naczelnika Urzędu Skarbowego wystąpił ubezpieczony (...).