Wyrok SN z dnia 6 lutego 2024 r., sygn. I USKP 77/23

W przypadku braku w decyzji, określającej warunki umorzenia należności składkowych i informacji o wysokości należności niepodlegających umorzeniu, organ rentowy ma obowiązek, na wniosek ubezpieczonego, udzielić pełnej i precyzyjnej informacji o tych należnościach w sposób umożliwiający ich spłatę, a naruszenie tego obowiązku może skutkować nieważnością decyzji o odmowie umorzenia należności.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Romualda Spyt (przewodniczący)

‎SSN Halina Kiryło (sprawozdawca)

‎SSN Krzysztof Staryk

w sprawie z odwołania M. J.
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Sosnowcu
‎o umorzenie składek,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 6 lutego 2024 r.,
‎skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie
‎z dnia 30 marca 2022 r., sygn. akt III AUa 983/18,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Decyzją z 27 września 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Sosnowcu odmówił M. J. umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okresy i w kwotach szczegółowo wskazanych w decyzji. Jako podstawę prawną decyzji organ rentowy podał art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych (aktualnie jednolity tekst: Dz.U. z 2023 r., poz. 1230 ze zm.; dalej jako ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych lub ustawa systemowa) w związku z art. 1 ust. 13 pkt 2 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. z 2012 r., poz. 1551; dalej jako ustawa abolicyjna).

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że rozpoznając złożony w dniu 14 stycznia 2015 r. wniosek M. J. o umorzenie należności z tytułu składek, organ rentowy wydał w dniu 20 maja 2015 r. decyzję, w której określił warunki umorzenia. W terminie określonym w ustawie i wynikającym z uprawomocnienia się wydanej decyzji o warunkach umorzenia, tj. do 5 lipca 2017 r., wnioskodawca nie opłacił należności niepodlegających umorzeniu. W związku z powyższym konieczne stało się wydanie decyzji o odmowie umorzenia należności.