Wyrok SN z dnia 13 marca 2019 r., sygn. II PK 305/17

Art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych chroni pracownika bez względu na to, czy dopuścił się on naruszeń pozostających w związku z jego obowiązkami, czy też nie. Wyłącznym warunkiem przezwyciężenia zakazu rozwiązywania stosunku pracy jest zgoda zakładowej organizacji związkowej na zakończenie zatrudnienia. Pracodawca, który jej nie uzyska i rozwiązuje umowę o pracę narusza art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, a zindywidualizowane okoliczności sprawy mogą niekiedy uzasadniać oddalenie powództwa pracownika o przywrócenie do pracy i zasądzenie w to miejsce odszkodowania, a w wyjątkowych wypadkach oddalenie powództwa w całości. Podstawą tego rodzaju orzeczeń jest zawsze art. 477¹ k.p.c. w związku z art. 8 k.p.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)

SSN Piotr Prusinowski (sprawozdawca)

SSN Romualda Spyt

w sprawie z powództwa R. S. przeciwko L. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. o przywrócenie do pracy, wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 13 marca 2019 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 2 lutego 2017 r., sygn. akt XXI Pa [...],

oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 2 lutego 2017 r. oddalił apelację pracodawcy L. Spółka z o.o. w W. wniesioną od wyroku Sądu Rejonowego w W. z dnia 12 maja 2016 r., w którym przywrócono powoda R.S. do pracy na poprzednich warunkach i zasądzono na jego rzecz wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy.

Sądy pierwszej i drugiej instancji zgodnie ustaliły, że strony łączyła umowa o pracę. Powód był przewodniczącym działającego u pracodawcy Związku Zawodowego [...] (Z.). Zgodnie z uchwałą nr 1 zarządu Z. z dnia 3 grudnia 2010 r. podlegał szczególnej ochronie stosunku pracy.

Począwszy od października 2010 r. pracodawca i działające u niego organizacje związkowe prowadziły negocjacje w sprawie zakładowego układu zbiorowego pracy. W dniu 6 października 2011 r. Z. oraz NSZZ "[...]" Komisja Międzyzakładowa [...] wystąpiły do pracodawcy w trybie art 1 oraz art. 7 ust. 1 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych z żądaniem podwyższenia od dnia 6 października 2011 r. wszystkim pracownikom wynagrodzenia zasadniczego o kwotę 2.000 zł netto. Zakreśliły 5 dniowy termin. Pracodawca odmówił. Zaistniały spór zbiorowy został zarejestrowany przez Państwową Inspekcję Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w W. pod numerem [...]. W dniach 20 października i 2 listopada 2011 r. odbyły się rokowania pomiędzy pracodawcą a organizacjami związkowymi, jednakże strony nie doszły do porozumienia. Następnie strony przystąpiły do mediacji prowadzonej przy udziale A. W. - mediatora z listy ustalonej przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Spór z udziałem mediatora trwał od 21 grudnia 2011 r. do 21 lutego 2012 r. Organizacje związkowe podtrzymały żądanie podwyżki o kwotę 2.000 zł netto, proponując rozłożenie przedmiotowej podwyżki w czasie - 1.000 zł netto natychmiast, zaś kolejne podwyżki po 500 zł netto w odstępach półrocznych. Strona społeczna była skłonna do negocjacji wskazanej kwoty podwyżki i nie upierała się sztywno przy kwocie 2.000 zł. Organizacje związkowe prowadziły akcję informującą pracowników o przebiegu rokowań, a także o stanowisku pracodawcy, jednakże informacje w przedmiocie mediacji nie były przekazywane z uwagi na ustalenie pomiędzy stronami zasady zachowania poufności. Szeregowi pracownicy byli niezadowoleni z przedłużających się negocjacji, pytali związkowców, dlaczego tak długi okres powstrzymywali się z ogłoszeniem strajku. W dniu 27 stycznia 2012 r. organizacje związkowe zorganizowały dwugodzinny strajk ostrzegawczy. Od dnia 29 lutego do dnia 3 marca 2012 r. przeprowadzone zostało referendum strajkowe. Przedstawiciele związków zawodowych nie wywierali presji na pracowników, aby wzięli udział w głosowaniu. Pracownikom uczestniczącym w referendum postawiono pytanie: "Czy jesteś za podjęciem strajku wobec odmowy ze strony Pracodawcy urealnienia płac w Spółce L?" W pytaniu referendalnym nie pojawiło się wprost sformułowanie o oczekiwaniu przez pracowników podwyżek wynagrodzeń, tym bardziej konkretnych kwot, jednak wyrażenie "urealnienie płac" w kontekście prowadzonego sporu rozumiane było przez pracowników jako postulat podwyższenia wynagrodzeń, to jest wyrównania straty, które pracownicy ponieśli wskutek wydzielenia pracodawcy ze struktur - L. oraz zrównania ich wynagrodzeń do otrzymywanych przez pracowników konkurencyjnych spółek działających w Polsce. Tożsame pojęcie pojawiło się w porozumieniu z 5 sierpnia 2006 r., zawartym pomiędzy zarządem L. S.A. a Z., w punkcie dotyczącym wprowadzenia dodatkowego składnika wynagrodzenia w postaci premii motywacyjnej oraz określenia wysokości funduszu motywacyjnego, a także sposobu rozdysponowania środków zgromadzonych na tym funduszu. Pojęcie to było znane również zarządowi pozwanej spółki, który obiecywał pracownikom urealnienie wynagrodzeń.