Postanowienie SN z dnia 14 marca 2019 r., sygn. IV CSK 6/18

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)

SSN Grzegorz Misiurek

SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa S. Spółki Jawnej z siedzibą w B. przeciwko I. GmbH z siedzibą w N. (Niemcy) o ustalenie stosunku prawnego, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 14 marca 2019 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od postanowienia Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 22 sierpnia 2017 r., sygn. akt I ACz [...],

1) oddala skargę kasacyjną,

2) zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2.700,-(dwa tysiące siedemset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

S. spółka jawna z siedzibą w B. pozwem skierowanym przeciwko I. GmbH z siedzibą w N. (Niemcy) wniosła o ustalenie, że nie ponosi odpowiedzialności za szkodę pozwanej powstałą w związku z wykonywaniem umowy spedycji z Niemiec do Rosji w dniach 4-11 września 2015 r., ewentualnie o ustalenie, że odpowiedzialność odszkodowawcza powódki ogranicza się do kwoty 100 000 zł, tj. rzeczywistej wartości przesyłki.

Pozwana podniosła zarzut braku jurysdykcji sądów polskich twierdząc, że strony łączyła umowa przewozu, do której ma zastosowanie art. 31 ust. 1 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CRM).

Postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2017 r. Sąd Apelacyjny w [...] oddalił zażalenie powódki na postanowienie Sądu Okręgowego w L. z dnia 12 kwietnia 2017 r., którym odrzucono pozew.

Ustalono, że I. GmbH (dalej jako: "I.") w dniu 3 września 2015 r. zawarła w formie elektronicznej z S. (dalej jako: "S.") umowę, zatytułowaną "Zlecenie transportowe". Pozwana, działająca na zlecenie L. GmbH w H., była firmą spedycyjną, powódka deklarowała, że zajmuje się transportem międzynarodowym i pośrednictwem w handlu oraz dysponuje taborem każdego rodzaju. Przedmiotem umowy był przewóz przesyłki o wadze 6025 kg, zawierającej odzież, samochodem chłodnią/naczepą na trasie H. (Niemcy) - terminal [...], teren S., region M. (Federacja Rosyjska) przez Państwa Bałtyckie, z końcową datą rozładunku 11 września 2015 r. Ustalono fracht w kwocie 2 250 euro, bez gwarancji celnej, bez elektronicznej deklaracji tranzytowej (EPI), obejmujący TIR. Zleceniobiorca był zobowiązany do przesłania pod oznaczony adres e-mail karnetu TIR i CMR, bezpośrednio po rozpoczęciu wykonywania umowy. Zastrzeżono, że pozwana pracuje na podstawie Ogólnych Niemieckich Warunków Spedycyjnych (ADSp) w najnowszej wersji, ograniczających odpowiedzialność za szkody transportowe. Częścią umowy były "Wiążące ogólne warunki przejęcia ładunku w międzynarodowym transporcie drogowym towarów" (dalej jako: "ogólne warunki"), w których wskazano m.in., że przewoźnik musi dysponować ubezpieczeniem CMR do górnej sumy odpowiedzialności (pkt 4), zaangażowanie podwykonawców jest dopuszczalne tylko po wcześniejszym uzgodnieniu ze zleceniodawcą i wymaga jego wyraźnego zezwolenia (pkt 7). Ustalono właściwość sądu w N. (pkt 14). Powódka, bez wiedzy i zgody pozwanej, wystawiła w dniu 3 września 2015 r. "Zlecenie spedycyjne", na podstawie którego przewóz miał wykonać przewoźnik M. z siedzibą w A. (Bułgaria) za frachtem wysokości 2 000 euro. Ładunek wydany temu przewoźnikowi nie dotarł do miejsca przeznaczenia, prawdopodobnie doszło do jego kradzieży.