Wyrok SN z dnia 11 lipca 2018 r., sygn. II BP 4/17

Art. 42 § 1 k.p. dotyczy wypowiedzenia warunków zatrudnienia wynikających z umowy o pracę, nie odnosząc się do elementów treści stosunku pracy niemających, jak w przypadku warunków wynikających z porozumienia zbiorowego, źródła w bezpośrednio wyrażonej woli pracownika i pracodawcy. Wyjątkiem od zasady z art. 42 § 1 k.p. jest art. 241¹³ § 2 k.p., przewidujący stosowanie wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy do zmiany na niekorzyść pracownika warunków pracy lub płacy ukształtowanych przez układ zbiorowy pracy, a wyjątek ten nie może być interpretowany a simili (rozszerzająco) do postanowień porozumienia zbiorowego, o którym mowa w art. 9 § 1 k.p., innego niż układ zbiorowy pracy.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący)

SSN Maciej Pacuda

SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa E. K. przeciwko [...] Szpitalowi [...] w B. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 11 lipca 2018 r., skargi powódki o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w J. z dnia 27 kwietnia 2016 r., sygn. akt VII Pa [...],

I. oddala skargę,

II. nie obciąża skarżącej kosztami postępowania procesowego strony pozwanej w postępowaniu wszczętym skargą.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2016 r. Sąd Okręgowy w J. oddalił apelację powodów, w tym E. K., od wyroku Sądu Rejonowego w B. z dnia 3 grudnia 2015 r., którym oddalono ich powództwo przeciwko [...] Szpitalowi [...] w B. o zapłatę kwoty 9.200 zł tytułem wyrównania wynagrodzenia za okres od czerwca 2013 r. do kwietnia 2015 r.

W sprawie ustalono, że powodowie byli zatrudnieni w pozwanym Szpitalu na stanowisku pielęgniarki lub pielęgniarza. W dniu 28 marca 2008 r. doszło do podpisania porozumienia postrajkowego pomiędzy pracodawcą a Związkiem Zawodowym Pielęgniarek i Położnych, w którym strony ustaliły wzrost wynagrodzenia zasadniczego w grupie pielęgniarek o kwotę 300 zł od dnia 1 marca 2008 r. (pkt 1) i o kwotę 75 zł od dnia 1 maja 2008 r. (pkt 2) oraz stwierdziły, że z dniem 1 stycznia 2009 r. wynagrodzenie zasadnicze w grupie pielęgniarek nie może być niższe niż 2.400 zł (pkt 3). W dniach 9 kwietnia 2008 r. i 6 czerwca 2008 r. nastąpiła realizacja postanowień pkt 1 i 2 porozumienia przez podwyższenie stawki wynagrodzenia zasadniczego powodów do kwoty 2.000 zł miesięcznie. Strona pozwana wypłaciła pielęgniarkom niedopłaty do wynagrodzenia zasadniczego do wynikającej z pkt 3 porozumienia kwoty 2.400 zł za okres od stycznia 2009 r. do czerwca 2013 r. na mocy wyroków i ugody sądowej po przesądzeniu przez sąd, że porozumienie postrajkowe z dnia 28 marca 2008 r. stanowiło źródło prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p. Pracodawca nie dokonał w umowach o pracę powodów żadnych zmian wynikających z postanowień porozumienia. W dniu 22 lutego 2013 r. pozwany Szpital wypowiedział porozumienie z dnia 28 marca 2008 r. "z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków, polegającej na znacznym, niezależnym od Szpitala pogorszeniu jego sytuacji finansowej, powodującej, że spełnienie wszystkich świadczeń byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby Szpitalowi rażącą stratą, czego strony nie przewidziały przy zawarciu porozumienia". W dniu 26 lutego 2013 r. Zarząd Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych zwrócił się do strony pozwanej o sprecyzowanie podstawy prawnej wypowiedzenia, wskazanie okresu wypowiedzenia oraz udokumentowanie trudnej sytuacji Szpitala. W piśmie z dnia 4 marca 2013 r. dyrektor Szpitala wskazała, że wypowiedzenie porozumienia nastąpiło na podstawie art. 241 § 1 pkt 3 k.p., wypowiedzenie jest jednostronnym oświadczeniem woli skierowanym do strony umowy, przyczyną wypowiedzenia było znaczne i trwałe pogorszenie sytuacji finansowej Szpitala, na skutek wypowiedzenia porozumienie wygaśnie z dniem 1 czerwca 2013 r., tryb wypowiedzenia nie podlega kontroli sądowej, a dokonujący wypowiedzenia nie musi udowadniać istnienia przyczyny, na którą się powołuje, chociaż strona związkowa była na bieżąco informowana i materiały przekazywano jej na piśmie.