Wyrok SN z dnia 16 maja 2018 r., sygn. III PK 53/17

Wszelkie regulacje zakładowych aktów prawa pracy albo postanowienia umów o pracę wykluczające obowiązek pracodawcy pokrywania kosztów noclegu kierowców w podróży służbowej w związku z zapewnieniem im noclegów w kabinie pojazdu są bezskuteczne i nie mają mocy prawnej.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący)

SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca)

SSN Maciej Pacuda

w sprawie z powództwa A.W. przeciwko ,,H." spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. o ryczałt za noclegi, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 16 maja 2018 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w S. z dnia 27 stycznia 2017 r., sygn. akt VI Pa [...],

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w S. do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

A.W. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanej ,,H." spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. ryczałtów za noclegi spędzane przez niego w kabinach samochodów podczas podróży służbowych - przewozów, które wykonywał jako kierowca w ruchu międzynarodowym w okresie 1 września 2011 r. - 30 września 2012 r. w łącznej kwocie 35.930 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wyniesienia pozwu.

Wyrokiem z dnia 9 maja 2016 r., IX P [...], wydanym w sprawie powyższej, Sąd Rejonowy w S. oddalił powództwo oraz zasądził od powoda A.W. na rzecz pozwanej ,,H." spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. 2.743 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy wskazał, że co do zasady podziela stanowisko powoda, zgodnie z którym zapewnienie kierowcy noclegu w dostosowanej do tego kabinie pojazdu nie jest zapewnieniem mu bezpłatnego noclegu, a w związku z tym na pracodawcy spoczywa obowiązek rozliczenia się z kierowcą z tytułu kosztów noclegu, w szczególności wypłaty ryczałtu za nocleg. Nie przesądziło to jednak o uwzględnieniu powództwa. Sąd Rejonowy zwrócił bowiem uwagę, że z art. 77 § 5 k.p. wynika, iż przepisy aktów wykonawczych dotyczących rozliczania podróży służbowych znajdują zastosowanie w sytuacji, gdy wewnątrzzakładowe przepisy prawa pracy lub umowy o pracę nie regulują należności z tytułu takich podróży. Mając to na uwadze Sąd Rejonowy zauważył, że strona pozwana w przedmiotowej sprawie wskazywała na obowiązujący u niej regulamin wynagradzania regulujący kwestię należności za podróże służbowe. W ocenie Sądu I instancji uregulowanie kosztów podróży służbowych w takim regulaminie oznacza, iż wobec pracowników pozwanej, w tym powoda, znajdują zastosowanie przepisy tego regulaminu, nie zaś przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Regulamin wynagradzania obowiązujący u pozwanej nie przewiduje zaś po stronie pracownika w ogóle prawa do ryczałtów za noclegi. Oznacza to zdaniem Sądu Rejonowego, że powód nie może skutecznie dochodzić takiego świadczenia. Sąd Rejonowy zaakcentował w tym miejscu, że nie podziela stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2014 r., II PZP 1/14, iż przepisy rozporządzenia, o jakim mowa, ustalają minimalny standard wszystkich świadczeń z tytułu podróży służbowych, co oznacza, iż jeśli akty wewnętrzne nie zawierają określonych regulacji lub zawierają regulacje mniej korzystne niż rozporządzenie, w ich miejsce wchodzą przepisy rozporządzenia.