Postanowienie SN z dnia 26 stycznia 2018 r., sygn. II CSK 174/17

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)

SSN Paweł Grzegorczyk (sprawozdawca)

SSN Karol Weitz

w sprawie z wniosku G. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. przy uczestnictwie R. S. o wpis hipoteki przymusowej, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 26 stycznia 2018 r., skargi kasacyjnej uczestnika postępowania od postanowienia Sądu Okręgowego w Po. z dnia 13 maja 2016 r., sygn. akt XV Ca (...),

1. uchyla zaskarżone postanowienie i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w P., pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego;

2. przyznaje adwokat E. G. od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w P. kwotę 240 (dwieście czterdzieści 00/100) złotych powiększoną o należny podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi postępowania R. S. w postępowaniu kasacyjnym.

Uzasadnienie

Wnioskodawca G. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. wniósł o wpis hipoteki przymusowej do kwoty 52 990, 89 zł w księdze wieczystej nr (...), prowadzonej dla nieruchomości położonej w Ś., stanowiącej własność R. S., w celu zabezpieczenia wierzytelności stwierdzonych nakazem zapłaty Sądu Rejonowego w W. z dnia 11 maja 2010 r.

Sąd pierwszej instancji - Sąd Rejonowy w Ś. postanowieniem z dnia 5 stycznia 2016 r. dokonał wpisu hipoteki zgodnie z wnioskiem. W apelacji od tego postanowienia uczestnik R. S. zarzucił, że wpis jest niezgodny z prawem, ponieważ w dniu 20 listopada 2014 r. Sąd w L. (Wielka Brytania) ogłosił jego upadłość i powołał syndyka, który poinformował o tym wierzycieli. Do apelacji dołączono kserokopię orzeczenia Wysokiego Sądu w L. (High Court of Justice), sygn. 4301/2014, z dnia 20 listopada 2014 r., o ogłoszeniu upadłości, w języku angielskim, z kserokopią przysięgłego tłumaczenia orzeczenia na język polski.

Sąd drugiej instancji - Sąd Okręgowy w P. postanowieniem z dnia 13 maja 2016 r. oddalił apelację. W uzasadnieniu wskazał, że uczestnik nie wykazał faktu ogłoszenia upadłości w taki sposób, aby mógł on stanowić przeszkodę do dokonania wpisu, a w pozostałym zakresie wpis odpowiadał prawu. W ocenie Sądu, wprawdzie art. 31 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz. U. z 2017 r., poz. 1007 ze zm., dalej - "u.k.w.h.") wymaga, aby podstawę wpisu w księdze wieczystej stanowiły wyłącznie oryginalne dokumenty, nie dotyczy to jednak sytuacji, w której kserokopia dokumentu służyć ma jako podstawa żądania oddalenia wniosku o wpis. Podstawą oddalenia wniosku o wpis może być każdy prawem przewidziany dowód, w tym kserokopia dokumentu urzędowego. W okolicznościach sprawy apelujący nie wykazał jednak, że orzeczeniem sądu angielskiego może legalnie posłużyć się w Polsce. W tym celu należało bowiem złożyć orzeczenie lub jego kopię z klauzulą apostille, tj. z wystawionym przez właściwy organ kraju pochodzenia poświadczeniem jego autentyczności, według wzoru przewidzianego w Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzonej w Hadze, dnia 5 października 1961 r. (Dz. U. z 2005 r., nr 112, poz. 938, dalej - "Konwencja haska").