Wyrok SN z dnia 17 stycznia 2017 r., sygn. IV CSK 194/16

1. Ekwiwalentny charakter czynności sam przez się nie wyklucza uznania jej za konieczną przyczynę niewypłacalności dłużnika i pokrzywdzenia wierzyciela, jeżeli świadczenie wzajemne nie gwarantuje zaspokojenia wierzytelności, inaczej -jeżeli dłużnik uzyskał ekwiwalent nieosiągalny przez wierzyciela w drodze egzekucji, co najczęściej dotyczy otrzymanych przez dłużnika pieniędzy. Zasadniczo, za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli nie zostanie uznana czynność zmniejszająca majątek dłużnika, jeżeli uzyskany przez dłużnika ekwiwalent pozostaje w jego majątku i jest dostępny dla wierzyciela albo został przeznaczony na uzasadnione zaspokojenie innych wierzytelności. Badanie przesłanek akcji pauliańskiej pod tym kątem nie może być schematyczne i wymaga uwzględnienia zróżnicowanych okoliczności faktycznych konkretnych spraw, co znajduje odzwierciedlenie w rozstrzygnięciach opartych zawsze na zindywidualizowanych ocenach.

2. W razie spełnienia przesłanek zawartych w art. 527 k.c. uznaniu za bezskuteczną podlega dana czynność, a stopień pogorszenia się możliwości zaspokojenia wierzyciela występującego ze skargą nie wpływa na zakres powództwa wytoczonego na tej podstawie, w szczególności na ograniczenie co do wysokości lub zakresu czynności prawnej uznanej za bezskuteczną. Zaspokojenie wierzyciela -aby mogło doprowadzić do uwolnienia się osoby trzeciej od odpowiedzialności względem wierzyciela - musi dotyczyć zaspokojenia roszczenia, a nie jakiejś jego części. Częściowe zaspokojenie wierzytelności powoduje zmniejszenie wysokości wierzytelności podlegającej ochronie,

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Wojciech Katner

SSN Grzegorz Misiurek

w sprawie z powództwa A. P. i A. G. przeciwko J. P. o uznanie umowy za bezskuteczną, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 17 stycznia 2017 r., skargi kasacyjnej pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 6 listopada 2015 r., sygn. akt I ACa (...),