Wyrok SN z dnia 12 maja 2016 r., sygn. I CSK 420/15

1. Czynnością rozporządzającą w znaczeniu przepisów regulujących instytucję ochrony wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika jest również obciążenie składnika majątkowego ograniczonym prawem rzeczowym, które jak w tej sprawie kreuje pierwszeństwo zaspokojenia zabezpieczonej hipotecznie wierzytelności w stosunku do wierzytelności strony powodowej. Pod pojęciem rozporządzenia rozumie się czynność prawną, której celem i bezpośrednim skutkiem jest nie tylko przeniesienie, zniesienie, ale także i obciążenie prawa majątkowego.

2. Przewidziane w art. 532 k.c. prawo wierzyciela do dochodzenia zaspokojenia z nieruchomości, może być ujawnione w księdze wieczystej jako roszczenie w rozumieniu art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.

3. Ze względu na to, iż akcja pauliańska stanowi sankcję wymierzoną przeciwko nagannym zachowaniom dłużnika i osób działających w powiązaniu z nim na niekorzyść wierzycieli w ogóle, nie jest wymagana, w razie niemożności zaspokojenia się przez powoda z majątku dłużnika, wiedza następcy prawnego osoby trzeciej o przysługiwaniu powodowi określonej zaskarżalnej wierzytelności. Wystarczy jego wiedza o tym, że osoba trzecia wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć, że dłużnik dokonując przysporzenia na jej rzecz miał rozeznanie, iż czynność ta może spowodować niemożność zaspokojenia się z jego majątku przez wierzycieli w ogóle.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)

SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca)

SSN Agnieszka Piotrowska

w sprawie z powództwa Spółdzielni Pracy G. w W. przeciwko [... ] Bank S.A. w W. o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 maja 2016 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 10 grudnia 2014 r.,