Wyrok SN z dnia 11 stycznia 2017 r., sygn. IV CSK 109/16

1. Z przewidzianym w art. 632 § 2 k.c. żądaniem podwyższenia ryczałtu można wystąpić także po wykonaniu dzieła (robót budowlanych). Przepis ten nie określa terminu, ale jedynie przesłanki, których spełnienie uzasadnia takie powództwo. Sformułowanie "wykonanie dzieła groziłoby wykonawcy rażącą stratą", wskazuje najwcześniejszą chwilę, z nastaniem której wykonawca może żądać od sądu modyfikacji umowy, ponieważ wówczas spełnione są przesłanki: wykonawca wie (i może udowodnić), że wykonanie dzieła, za ustalone w umowie wynagrodzenie, stwarza niebezpieczeństwo rażącej straty. Nie ma podstaw, aby przyjmować, że wykonanie, w warunkach z art. 632 § 2 k.c., dzieła i przekształcenie się stanu zagrożenia stratą (niebezpieczeństwa jej powstania) w stan dokonany, to jest w stratę efektywną, powoduje utratę uprawnienia, o którym tu mowa. Wykonanie dzieła w terminie jest obowiązkiem wykonawcy, domaganie się wyższej zapłaty nie odracza umówionego terminu wykonania dzieła, a zwlekanie z wykonaniem dzieła naraża wykonawcę na zarzut nienależytego wykonania zobowiązania i związane z tym zarzutem skutki. Nie można zatem wymagać od wykonawcy, aby utrzymywał stan niewykonania dzieła z uwagi na to, że tylko w takim stanie może on skutecznie wystąpić z żądaniem podwyższenia ryczałtu.