Wyrok SN z dnia 3 listopada 2015 r., sygn. III UK 22/15

1. Nienależne świadczenie obejmuje świadczenia pobrane mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca je była pouczona o braku prawa do ich pobierania oraz świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia, a także świadczenia wypłacone z przyczyn niezależnych od organu rentowego osobie innej niż wskazana w decyzji tego organu.

2. Skoro decyzja o zwrocie nienależnego świadczenia może być wydana w każdym czasie, to może dotyczyć świadczenia pobieranego nienależnie w przeszłości. Może się zdarzyć, że organ rentowy dopiero po pewnym czasie poweźmie wiadomość o nienależnej wypłacie, zgodne zatem z ratio regulacji będzie wydanie decyzji o zwrocie nienależnie pobieranego w przeszłości świadczenia, choć w kwocie odpowiedniej do świadczeń pobranych za okres nie dłuższy niż 3 lata.

3. Zwrot nienależnie pobranego świadczenia powinien odpowiadać wysokości kwoty, o którą bezpodstawnie został uszczuplony.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Józef Iwulski (przewodniczący)

SSN Jolanta Frańczak

SSN Beata Gudowska (sprawozdawca)

w sprawie z odwołania J. R. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zwrot nienależnie pobranego świadczenia, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 3 listopada 2015 r., skargi kasacyjnej odwołującego się od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 9 września 2014 r.,

oddala skargę.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 9 września 2014 r. Sąd Apelacyjny- Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację J. R. od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 8 listopada 2013 r., którym oddalono odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia i przekazano wniosek ubezpieczonego w przedmiocie odstąpienia od żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń do rozpoznania przez organ rentowy. Ubezpieczony został zobowiązany do zwrotu renty za okres od dnia 1 czerwca 2007 r. do dnia 31 grudnia 2007 r. w kwocie 10.667,09 zł (decyzja z dnia 25 stycznia 2013 r.), od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. w kwocie 19.276,94 zł, od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2009 r. w kwocie 20.465,04 zł i od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 maja 2010 r. w kwocie 8.848,25 zł (decyzje z dnia 24 stycznia 2013 r.).