Wyrok SN z dnia 29 kwietnia 2015 r., sygn. IV CSK 459/14

Oświadczenie dłużnika o zrzeczeniu się prawa wieczystego użytkowania może być zaskarżone skargą pauliańską (art. 527 § 1 k.c.).

Teza urzędowa

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Maria Szulc (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Antoni Górski

SSN Hubert Wrzeszcz

w sprawie z powództwa Fundacji "B." z siedzibą w G. przeciwko Gminie Miasta G. o uznanie czynności prawnych za bezskuteczne, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 29 kwietnia 2015 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 30 października 2013 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w G., po ponownym rozpoznaniu sprawy, wyrokiem z dnia 29 stycznia 2013 r. oddalił powództwo Fundacji "B." w G. o uznanie za bezskuteczne, złożonych w dniach 19 i 30 grudnia 2005 r. przez jej dłużnika Klub Sportowy "W." w G., oświadczeń o zrzeczeniu się prawa wieczystego użytkowania oznaczonych gruntów oraz prawa własności znajdujących się na tych gruntach budynków i budowli.

Sąd Apelacyjny uchylając wyrok Sądu Okręgowego z dnia 16 czerwca 2011 r. wyjaśnił, że skutkiem zrzeczenia się prawa wieczystego użytkowania jest wygaśnięcie tego prawa, przy czym nie jest on uzależniony od dokonania konstytutywnego wpisu do księgi wieczystej. Przyjął nadto, że chociaż zrzeczenie się prawa wieczystego użytkowania nie jest czynnością przysparzającą na rzecz osoby trzeciej, to dopuszczalne jest jej zaskarżenie jeżeli spełniona są przesłanki tożsamości waloru majątkowego, który wyszedł z majątku dłużnika z tym, który nabyła osoba trzecia oraz braku możliwości jego nabycia bez uprzedniego zrzeczenia się prawa przez dłużnika.

Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Apelacyjny zaakceptował ustalenia Sądu pierwszej instancji, natomiast nie podzielił dokonanej oceny prawnej. Ustalił, że Klub Sportowy "W." w G. jako użytkownik wieczysty nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, położonych w G. przy ul. Z. nr [...] (kw [...]) i przy ul. P. nr [...] i [...] (kw [...]) oraz właściciel posadowionych na nich budynków i budowli złożył w dniu 19 grudnia 2005 r., z powołaniem na art. 179 k.c., w formie aktów notarialnych, dwa oświadczenia o zrzeczeniu się prawa użytkowania wieczystego tych nieruchomości i prawa własności budynków oraz budowli. GKS "W." był zadłużony u wielu podmiotów, sprzedawał niektóre nieruchomości, prawo wieczystego użytkowania było obciążone hipotekami i prowadzona była egzekucja.