Wyrok NSA z dnia 17 sierpnia 2023 r., sygn. I OSK 273/20

Komunalizacja mienia

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Piotr Przybysz Sędziowie: sędzia Iwona Bogucka (spr.) sędzia NSA Zygmunt Zgierski Protokolant starszy sekretarz sądowy Aleksandra Czapla po rozpoznaniu w dniu 17 sierpnia 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A.N. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2019r., sygn. akt I SA/Wa 2042/18 w sprawie ze skargi Gminy Miasta Rzeszów na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 września 2018r. nr DAP-WN-727-52/2018/WWP w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z 25 kwietnia 2019 r., I SA/Wa 2042/18 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił skargę Gminy Miasta Rzeszów i uchylił decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 24 września 2018 r. nr DAP-WN-727-52/2018/WWP oraz poprzedzającą ją decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 marca 2018 r. nr DAP-WPK-727-301/2017/MGa, którą stwierdzono nieważność decyzji Wojewody Rzeszowskiego z 11 października 1994, znak G.III.7016/613/94 w części stwierdzającej, że Gmina Miasto Rzeszów nabyła z mocy prawa nieodpłatnie własność nieruchomości położonych w Rzeszowie – [..] obr. ew. [..], ozn. w operacie ewidencji gruntów jako działki nr [..],[..],[..], objętych księgą wieczystą KW nr [..], opisanych w kartach inwentaryzacyjnych nr [..], [..], [..], stanowiących załączniki do decyzji, a także zasądził zwrot kosztów postępowania sądowego.

W skardze kasacyjnej A.N. (dalej: skarżąca) zaskarżyła wyrok Sądu I instancji w całości, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, a także o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

Sądowi I instancji zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego:

1/ art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. w związku z art. 3 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece przez ich niewłaściwe zastosowanie oraz w związku z art. 6 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece (poprzez jego niezastosowanie) polegające na bezzasadnym przyjęciu, że wpis prawa własności na rzecz Skarbu Państwa w księdze wieczystej wyklucza w zakresie jego treści kontrolę decyzji komunalizacyjnej w postępowaniu administracyjnym o stwierdzenie nieważności takiej decyzji, gdyż wpisanie prawa własności Skarbu Państwa do księgi wieczystej wiąże wszystkich, także organy administracji i sąd administracyjny, aż do czasu skutecznego obalenia tego domniemania przed sądem powszechnym, podczas gdy nabycie mienia przez Gminę Miasto Rzeszów jest rozporządzeniem nieodpłatnym (i zdaniem skarżącego - w złej wierze), którego nie chroni rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych, szczególnie, że było one rozporządzeniem z mocy prawa, związanym z danymi nieruchomościami, w związku z czym organ rozpoznający sprawę stwierdzenia nieważności decyzji komunalizacyjnej nie jest związany treścią wpisu prawa własności w księdze wieczystej i nie stanowi wpis ten wyłącznego dowodu na nabycie prawa własności przez podmiot wpisany do księgi wieczystej.