Czy układy zbiorowe zaistnieją w JST pod rządami nowej ustawy

Dziś układy zbiorowe nie są popularne w samorządach. Może się to zmienić już w 2025 roku – w odniesieniu do gminnych spółek odpowiadających np. za transport, wodę czy gospodarkę komunalną. Trwają prace nad projektem ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Polskie prawo musi zostać dostosowane do unijnego, które zakłada, że 80% pracowników będzie objętych porozumieniami zbiorowymi oraz układami zbiorowymi pracy. Mają mieć one czasowy charakter i otwarty katalog spraw, które uregulują. 

Przepisy te upraszczają procedury zawierania oraz rejestrowania układów zbiorowych. Nowa ustawa w całości zastąpi dotychczasowe przepisy Działu XI Kodeksu pracy (dalej: k.p.). W ustawie pracodawca definiowany będzie przez rozumienie tego pojęcia zawartego w art. 11 pkt 2 ustawy o związkach zawodowych. Natomiast pracownik to osoba, o której mowa w art. 2 Kodeksu pracy.

Dlaczego w odniesieniu do samorządów układy mogą mieć duże znaczenie akurat w przypadku tych kategorii podmiotów samorządowych, które wymieniliśmy na wstępie? Otóż w dalszym ciągu samorządy będzie ograniczał art. 239 Kodeksu pracy, który dziś wprowadza zakaz stosowania układów dla pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru, mianowania i powołania w:

• urzędach marszałkowskich,

• starostwach powiatowych,

• urzędach gminy,

• biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego,