Postanowienie NSA z dnia 23 lutego 2023 r., sygn. III OW 4/23

Spór kompetencyjny/Spór o właściwość

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Tamara Dziełakowska (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk Sędzia del. WSA Beata Jezielska po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Wójta Gminy K. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Wójtem Gminy K. a Dowódcą [...] w S. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpatrzenia wniosku M.K. z dnia 6 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia i wypłaty świadczenia rekompensującego utracone wynagrodzenie dla żołnierza, który odbył ćwiczenia wojskowe w 2022 r. postanawia: wskazać Dowódcę [...] w S. jako organ właściwy w sprawie.

Uzasadnienie

Wnioskiem z 29 grudnia 2022 r. Wójt Gminy K. (dalej jako organ samorządu terytorialnego) zwrócił się do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Dowódcą [...] w S. (dalej jako dowódca jednostki wojskowej) w przedmiocie rozpatrzenia wniosku M.K. z 6 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia i wypłaty należnego świadczenia rekompensującego utracone wynagrodzenie dla żołnierza, który odbył ćwiczenia wojskowe w 2022 r.

W uzasadnieniu wniosku o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego organ samorządu terytorialnego wskazał, że M.K. złożył do dowódcy jednostki wojskowej wniosek o ustalenie i wypłatę należnego świadczenia rekompensującego z tytułu odbycia ćwiczeń wojskowych w dniach 14-25 listopada 2022 r. Do w/w wniosku załączono zaświadczenie o odbyciu ćwiczeń wojskowych oraz zaświadczenia o kwocie dziennego utraconego wynagrodzenia w związku z odbytymi ćwiczeniami wojskowymi. Dowódca jednostki wojskowej uznał, że podstawą prawną dla ustalenia organu właściwego w sprawie jest art. 119a ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP oraz § 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 2015 r. w zw. z art. 801 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny. Ostatni z powołanych przepisów sformułował normę prawną, zgodnie z którą do ćwiczeń wojskowych z udziałem żołnierzy rezerwy zaplanowanych na rok 2022 r. stosuje się przepisy dotychczasowe. Tym samym w dniu 13 grudnia 2022 r. organ jednostki wojskowej na podstawie z art. 65 § 1 K.p.a., przekazał wniosek do organu samorządu terytorialnego. W opinii organu samorządu terytorialnego zastosowanie powinny mieć jednak przepisy art. 312 ust. 1 i 5 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny oraz § 7 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 maja 2022 r. Przepis art. 801 ust. 3 ustawy o obronie Ojczyzny, na który powołuje się dowódca jednostki wojskowej, powinien być interpretowany ściśle i odnoszony jedynie do ćwiczeń wojskowych, a nie uprawnień pasywnych rezerwistów, o czym świadczy m.in. rozdzielenie przepisów o ćwiczeniach i o otrzymywaniu rekompensat w dwóch różnych działach ustawy o obronie Ojczyzny. Organ zwrócił również uwagę, że jednoczesne stosowanie dawnych przepisów o rekompensatach do ćwiczeń rezerwy i nowych przepisów o rekompensatach do pełnienia czynnej służby wojskowej w innych formach powoduje niemożliwą do obrony niesprawiedliwość i dualizm sytuacji żołnierzy. Tym samym art. 801 ust. 3 ustawy o obronie Ojczyzny nie może mieć zastosowania do spraw związanych z wypłatą świadczeń rekompensujących utracony zarobek żołnierzom rezerwy. Organ samorządu terytorialnego podkreślił, że na podstawie delegacji z art. 312 ust. 5 ustawy o obronie Ojczyzny Minister Obrony Narodowej wydał rozporządzenie z 20 maja 2022 r. zgodnie z którym to dowódca jednostki wojskowej jest organem właściwym do spraw ustalenia i wypłaty świadczenia rekompensującego. Organ powołał również orzeczenia NSA (sygn. akt III OW 57/22, III OW 58/22, III OW 59/22, III OW 60/22), w których sąd rozpoznając spór kompetencyjny wskazał dowódcę jednostki wojskowej.