Wyrok NSA z dnia 11 czerwca 2019 r., sygn. II OSK 1914/17

Inne

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Wojciech Mazur Sędziowie sędzia NSA Barbara Adamiak (spr.) sędzia del. WSA Piotr Korzeniowski Protokolant sekretarz sądowy E. W. po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej B. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 7 czerwca 2016 r. sygn. akt II SA/Kr 363/16 w sprawie ze skargi B. K. oraz M. U. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 7 stycznia 2016 r. znak ... w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności zażalenia oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 7 czerwca 2016 r. sygn. akt II SA/Kr 363/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargi B. K. oraz M. U. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 7 stycznia 2016 r. znak: ... w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności zażalenia.

W motywach rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji wskazał, że przedmiotem sporu jest to, czy na postanowienie organu pierwszej instancji o odmowie zawieszenia postępowania administracyjnego przysługuje stronie zażalenie. Argumentował, że kwestia zaskarżalności postanowień odnoszących się do zawieszania postępowania administracyjnego, uregulowana jest wart. 101 § 3 kodeksu postępowania administracyjnego. Aby prawidłowo odczytać normę prawną zawartą w powołanym przepisie, należy sięgnąć do jego wykładni historycznej. Do dnia 10 kwietnia 2011 r. cytowany przepis art. 101 § 3 kodeksu postępowania administracyjnego obowiązywał w brzmieniu: "Na postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania służy stronie zażalenie". Z takiej treści przepisu wynikało zatem, iż zażalenie przysługiwało na wszystkie cztery rodzaje postanowień w przedmiocie zawieszenia postępowania (por. uchwała składu siedmiu sędziów NSA z 22 maja 2000 r. sygn. akt OPS 4/00), tj. na postanowienie o zawieszeniu postępowania administracyjnego, o odmowie zawieszenia postępowania administracyjnego, o podjęciu zawieszonego postępowania administracyjnego, oraz o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania administracyjnego. Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego wprowadzona ustawą z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2010 r. Nr 6, poz. 18), która weszła w życie w dniu 11 kwietnia 2011 r., zmieniła treść art. 101 § 3 kodeksu postępowania administracyjnego Przepis ten obecnie stanowi, że na postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania albo odmowy podjęcia zawieszonego postępowania służy stronie zażalenie. Wobec dokonanej zmiany analizowanego przepisu, jego treść należy więc obecnie odczytywać w ten sposób, że zażalenie przysługuje na postanowienie o zawieszeniu postępowania ("w sprawie zawieszenia postępowania") oraz na postanowienie o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania ("w sprawie odmowy podjęcia postępowania"). Sąd uznał, że skoro w przepisie tym użyto określenia, iż zażalenie przysługuje na "postanowienie w sprawie odmowy podjęcia postępowania" i ustawodawca rozumie przez to jedynie postanowienie negatywne (tj. tamujące bieg postępowania), to tak samo należy przyjąć, że postanowieniem "w sprawie zawieszenia postępowania", na które przysługuje zażalenie jest wyłącznie postanowienie o zawieszeniu postępowania (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 czerwca 2013 r. sygn. akt II OSK 2296/12). Jak podkreśla się w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, istotą nowelizacji art. 101 § 3 kodeksu postępowania administracyjnego było pozostawienie środka zaskarżenia wyłącznie na postanowienia uniemożliwiające kontynuowanie postępowania administracyjnego. Celem tej nowelizacji było także jednoczesne wykluczenie możliwości zaskarżania postanowień, które nie wstrzymują biegu postępowania administracyjnego, a więc postanowienia o odmowie zawieszenia (jak w kontrolowanej sprawie) oraz o podjęciu zawieszonego postępowania administracyjnego. Zgodnie bowiem z zasadą szybkości postępowania - wynikającą z art. 12 kodeksu postępowania administracyjnego - organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Co do zasady więc, postępowanie administracyjne powinno być zakończone w terminach określonych w art. 35 kodeksu postępowania administracyjnego. Uzasadnione jest zatem wyłączenie możliwości odrębnego zaskarżania postanowień, które nie tamują biegu postępowania administracyjnego. Jednocześnie strona niezadowolona z takich rozstrzygnięć nie zostaje pozbawiona możliwości ich instancyjnej kontroli, gdyż - na podstawie art. 142 kodeksu postępowania administracyjnego - może je kwestionować w odwołaniu od decyzji i ewentualnie w skardze do sądu administracyjnego na decyzję organu II instancji (tak: NSA w uzasadnieniu postanowienia z 19 listopada 2013 r. sygn. akt II OSK 1272/12). Przedstawione stanowisko jest obecnie dominującym w orzecznictwie sądowoadminsitracyjnym (por. orzeczenia powołane w uzasadnieniu postanowienia NSA z 19 listopada 2013 r. sygn. akt II OSK 1272/12). Zdaniem Sądu pierwszej instancji, odmienne poglądy, incydentalnie wyrażone w orzecznictwie, nie mogą być aprobowane.