Wyrok NSA z dnia 10 stycznia 2019 r., sygn. II OSK 575/18

Egzekucyjne postępowanie

Dnia 10 stycznia 2019 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Miron Sędziowie sędzia NSA Roman Ciąglewicz sędzia del. NSA Jerzy Solarski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2019 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W. W. i B. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 października 2017 r. sygn. akt VII SA/Wa 2528/16 w sprawie ze skargi W. W. i B. W. na postanowienie Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2016 r. nr [...] w przedmiocie zastosowania wykonania zastępczego i zobowiązania do wpłacenia zaliczki na poczet kosztów zastępczego wykonania obowiązku oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 11 października 2017 r. sygn. VII SA/Wa 2528/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (dalej: "WSA"), po rozpoznaniu skargi W. W. i B. W. (dalej: "Skarżący"/"Inwestorzy") na postanowienie Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego (dalej: "WINB") z dnia [...] września 2016 r. nr [...] w przedmiocie zastosowania wykonania zastępczego i zobowiązania do wpłacenia zaliczki na poczet kosztów zastępczego wykonania obowiązku, skargę oddalił.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych: decyzją z [...] września 2011 r. nr [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w N. D. M. (dalej: "PINB") nakazał Skarżącym rozbiórkę poddasza użytkowego, samowolnie nadbudowanego częściowo nad budynkiem mieszkalnym i częściowo nad budynkiem gospodarczym, na działce nr [...] w miejscowości B. N.. WINB decyzją z [...] listopada 2011 r., nr [...], orzekł o uchyleniu zaskarżonej decyzji w części dotyczącej terminu wykonania obowiązku, w pozostałej części utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. Pismem z [...] marca 2012 r. PINB wezwał Skarżących do wykonania obowiązku nałożonego ww. decyzją. Następnie, w dniu [...] maja 2012 r. PINB wystawił tytuły wykonawcze, których doręczenie ([...] czerwca 2012 r.) wszczęło postępowanie egzekucyjne. W trakcie oględzin przeprowadzonych [...] lipca 2012 r. PINB ustalił, że egzekwowany obowiązek nie został wykonany. W związku z tym PINB orzekł o nałożeniu na Skarżących grzywny w kwocie 93.646,80 zł w celu przymuszenia wykonania obowiązku określonego tytułem wykonawczym i wezwał do jej uiszczenia (postanowienie z [...] lutego 2013 r., nr [...] r.) w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania. WINB utrzymał w mocy przedmiotowe postanowienie. Natomiast WSA wyrokiem z [...] listopada 2013 r. sygn. akt VII SA/Wa 1328/13, po rozpoznaniu skargi Inwestorów, orzekł o uchyleniu zaskarżonego i poprzedzającego je postanowienia, ponieważ grzywna została nałożona co najmniej przedwcześnie, bez należytego wyjaśnienia okoliczności sprawy, a przez to z naruszeniem art. 7, art. 77 § 1, art. 107 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze. zm., dalej: "K.p.a.") w zw. z art. 18 i art. 7 § 2 i 121 § 5 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 2005 r., nr 229, poz. 1954 ze zm., dalej: "u.p.e.a."). Następnie po ustaleniu, że egzekwowany obowiązek nie został wykonany i że powierzchnia zabudowy poddasza użytkowego samowolnie nadbudowanego wynosi 114 m², PINB postanowieniem z [...] sierpnia 2015 r. nr [...] orzekł o nałożeniu na Inwestorów grzywny w kwocie 89.512,80 zł celem przymuszenia wykonania egzekwowanego obowiązku. W dalszej kolejności, po uchyleniu przez WINB postanowienia o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia, PINB postanowieniem z [...] marca 2016 r. [...] orzekł o zastępczym wykonaniu obowiązku oraz zobowiązał Skarżących do wpłacenia zaliczki w kwocie 492,00 zł na poczet wykonania kosztorysu inwestorskiego obejmującego zakres kosztów robót budowlanych niezbędnych do wykonania decyzji z [...] września 2011 r. Kolejnym postanowieniem z [...] lipca 2016 r. PINB, orzekł: w pkt 1) o wykonaniu zastępczym obowiązku określonego w tytule wykonawczym [...] z [...] maja 2012 r., w pkt 2) o zobowiązaniu skarżących do wpłacenia kwoty 19.227,61 zł tytułem zaliczki na poczet zastępczego wykonania obowiązku, w pkt 3) że wykonanie obowiązku z pkt 1 postanowienia spowoduje, że zobowiązanie z pkt 2 niniejszego postanowienia wygasa, w pkt 4) o wezwaniu skarżących do uiszczenia opłaty w kwocie 6,80 zł za dokonanie czynności egzekucyjnej (wydanie postanowienia o zastosowaniu wykonania zastępczego). Powyższe postanowienie zostało utrzymane w mocy przez WINB postanowieniem z dnia [...] września 2016 r. WINB wskazał, że ze względu na uchylanie się od wykonania obowiązku rozbiórki poddasza użytkowego samowolnie nadbudowanego, PINB zasadnie skierował niniejszy obowiązek do wykonania zastępczego i prawidłowo zobowiązał Skarżących do wpłacenia zaliczki w kwocie 19.227,61 zł na poczet zastępczego wykonania obowiązku nałożonego decyzją PINB z [...] września 2011 r. [...]. Kwota zaliczki ustalona została na podstawie wyceny robót wchodzących w zakres realizacji egzekwowanego obowiązku dokonanej przez upoważnioną osobę na podstawie programu NORMA STD., tj. kosztorysu inwestorskiego. Natomiast twierdzenie, że grzywna w celu przymuszenia byłaby mniej uciążliwa jest niezrozumiałe. Ten środek egzekucyjny został uchylony wobec wykazania, że grzywna jest zbyt uciążliwym środkiem egzekucyjnym. Wykonanie zastępcze prowadzić będzie do bezpośredniego wykonania obowiązku i będzie stanowić jednorazowe obciążenie finansowe dla zobowiązanych, tj. nie będą oni ponosili już kosztów grzywny w celu przymuszenia, której wpłacenie nie zwolniłoby ich z jego wykonania.