Wyrok NSA z dnia 15 marca 2016 r., sygn. I OSK 165/16

Należy podkreślić, że przewlekłość postępowania ma miejsce, jeżeli organ prowadzący postępowanie nie podejmuje czynności niezbędnych do załatwienia sprawy lub dokonuje czynności zbędnych (niepotrzebnych) do jej załatwienia, a więc wtedy gdy tylko pozoruje swoją aktywność.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Dolnośląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 3 listopada 2015 r., sygn. akt II SAB/Wr 25/15 w sprawie ze skargi R. W. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wojewodę Dolnośląskiego w przedmiocie ustalenia odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 3 listopada 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, II SAB/Wr 25/15, stwierdził przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wojewodę Dolnośląskiego w okresie od 10 grudnia 2012 r. (pkt I), które miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa (pkt II) i zasądził od Wojewody Dolnośląskiego na rzecz strony skarżącej kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego (pkt III) w sprawie ze skargi R. W. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wojewodę Dolnośląskiego w przedmiocie ustalenia odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości.

W uzasadnieniu Sąd I instancji na wstępie podniósł, że dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy istotne znaczenie miał fakt, że Sąd rozpoznał skargę na przewlekłość postępowania Wojewody Dolnośląskiego w przedmiocie ustalenia odszkodowania za nieruchomości przejęte na własność Skarbu Państwa w związku z budową autostrady płatnej, po raz kolejny. Było to wynikiem orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 kwietnia 2015 r. (II OSK 3261/14), które zapadło w odniesieniu do wyroku Wojewódzkiego Sąd Administracyjny we Wrocławiu z 7 października 2014 r. (II SAB/Wr 70/14). W orzeczeniu tym, Sąd I instancji w pkt I odrzucił skargę R. W. na przewlekłość Wojewody w zakresie dotyczącym postępowania prowadzonego do 10 grudnia 2012 r., a w pkt II - skargę w pozostałym zakresie oddalił. Wobec faktu, że skargę kasacyjną wywiedziono tylko co do pkt II - orzeczenie w zakresie odrzucenia skargi stało się prawomocne. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił natomiast wyrok WSA z 7 października 2014 r. w pkt II - co do oddalenia skargi i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu. W zaistniałych okolicznościach granice rozpatrzenia niniejszej skargi na przewlekłość postępowania zawężone zostały do okresu rozpoczynającego się od 10 grudnia 2012 r. i w tym zakresie zastosowanie znajduje przepis art. 190 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; dalej jako: "p.p.s.a."), zgodnie z którym, sąd któremu sprawa została przekazana związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez NSA. Mając na uwadze powyższe, Sąd I instancji zobowiązany był do przyjęcia i zastosowania wykładni prawa dokonanej przez NSA w wyroku z 30 kwietnia 2015 r. (I OSK 3261/14) oraz wynikających z niego wskazań co do dalszego postępowania. Sąd I instancji stwierdził, że w analizowanym okresie organ faktycznie podejmował w większości czynności mające charakter formalny, polegające na przesłaniu stronie uzyskanych na jej wniosek dokumentów, ustalaniu dwukrotnie nowych terminów załatwienia sprawy, informowaniu strony o jej uprawnieniach wynikających z art. 10 k.p.a. przed zakończeniem postępowania. Nie ulega wątpliwości, że niektóre czynności podejmowane były w tym okresie z nieuzasadnioną zwłoką (np. przesłanie skarżącemu dowodów dopiero po miesiącu od ich uzyskania). Istotne wątpliwości budzi również przekazanie stronie materiałów zgromadzonych na jej wniosek (takich jak np. wyrysy z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, czy też wypisy i wyrysy z ewidencji gruntów), w sytuacji, gdy organ pominął te dowody jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia (por. treść decyzji z [...] kwietnia 2013 r.). Takie zachowanie organu nie realizuje zasady szybkości postępowania. Nie można jednak pomijać, zdaniem Sądu, że w związku z wyrokiem WSA z 10 grudnia 2012 r. oraz wyrokiem NSA z 13 listopada 2013 r. (I OSK 501/13), termin załatwienia sprawy wyznaczony organowi (por. art. 286 § 2 p.p.s.a), rozpoczął swój bieg dopiero 27 marca 2014 r. (data zwrotu organowi akt wraz z prawomocnym wyrokiem). Skoro zatem decyzję ustalającą odszkodowanie na rzecz skarżącego Wojewoda wydał [...] kwietnia 2013 r. - a więc przed upływem terminu wyznaczonego przez Sąd - to kwestia oceny szybkości podejmowanych w tym okresie wskazanych wcześniej czynności procesowych, schodzi na plan dalszy. Formalnie organ nie przekroczył bowiem wyznaczonego terminu załatwienia sprawy. Powyższe ustalenie nie chroni jednak organu od zarzutu przewlekłości postępowania z innego względu.