Wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2016 r., sygn. II FSK 3217/14

Przepisy ustanawiające różnego rodzaju zwolnienia podatkowe, jako odstępstwo od wynikającej z art. 84 Konstytucji RP zasady powszechności opodatkowania, nie mogą być interpretowane rozszerzająco.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jerzy Płusa (sprawozdawca), Sędzia NSA Stefan Babiarz, Sędzia WSA del. Barbara Rennert, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 12 marca 2014 r. sygn. akt I SA/Lu 1202/13 w sprawie ze skargi A.S. i R.S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie z dnia 28 czerwca 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie, 2) zasądza od A.S. i R.S. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie kwotę 2000 (dwa tysiące) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 1 marca 2014 r. sygn. akt I SA/Lu 1202/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, po rozpoznaniu skargi A. S. i R. S. (dalej jako "Skarżący"), uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie z dnia 28 czerwca 2013 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 r.

Przedstawiając w uzasadnieniu wyroku stan sprawy Sąd pierwszej instancji, podał, że na rzecz Skarżącego zostało zasądzone odszkodowanie mocą prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 25 maja 2009 r. w sprawie sygn. VII P 507/06. Następnie wyrokiem z dnia 14 sierpnia 2012 r. w sprawie sygn. III AUa 585/12 oddalono apelację złożoną przez [...] Urząd Skarbowy w sporze z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych o podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne Skarżącego z tytułu zatrudnienia w [...] Urzędzie Skarbowym. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu tego wyroku stwierdził m.in., że błędny jest pogląd, by odszkodowanie zasądzone na rzecz Skarżącego stanowiło przychód wyłączony od obowiązku opodatkowania (przedmiotem tej oceny było odszkodowanie zasądzone wyrokiem w sprawie sygn. VII P 507/06). Organ podatkowy zgodził się z poglądem wyrażonym przez sąd w sprawie sygn. III AUa 585/12 i wskazał, że ani art. 471 w powiązaniu z art. 355 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) - powoływanej dalej jako "k.c.", ani art. 10 ust. 1b ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. Nr 86, poz. 953, z późn. zm.) nie stanowiły samoistnej podstawy odszkodowania zasądzonego w sprawie sygn. VII P 507/06. Przepisy te nie określały wprost wysokości oraz sposobu obliczania odszkodowania. Wobec tego rozważane odszkodowanie jest wyrównaniem różnicy pomiędzy otrzymywanym wynagrodzeniem od 1 sierpnia 2006 r. do 31 grudnia 2008 r. a wynagrodzeniem, jakie powinien był otrzymywać Skarżący, gdyby pracodawca należycie wykonywał swoje obowiązku i wypłacał wynagrodzenie w wysokości zgodnej z prawem. W tym przypadku, zdaniem organu podatkowego, nie doszło do rzeczywistego pomniejszenia majątku Skarżącego przez utratę składników majątku lub obniżenie ich wartości, ale pozbawiono jedynie Skarżącego potencjalnych korzyści w postaci uposażenia za wykonywaną pracę w wysokości wynagrodzenia, jakie otrzymywał on na poprzednio zajmowanym stanowisku pracy, przed przeniesieniem. Natomiast później wypłacone wynagrodzenie na podstawie wyroku sądowego nie zmieniło swojego charakteru i było nadal należnością ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) - powoływanej dalej jako "u.p.d.o.f." Zatem nie ma podstaw by przyjąć, że wypłacona kwota na podstawie wyroku w sprawie sygn. VII P 507/06 była odszkodowaniem zwolnionym od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., gdyż wysokość zaległego wynagrodzenia obliczana jest na podstawie umowy o pracę, nie jako odszkodowanie według zasad określonych w odrębnych przepisach. W ocenie organu podatkowego, w zaistniałych okolicznościach doszło po stronie Skarżącego do utraty korzyści, które co do zasady podlegałyby opodatkowaniu, gdyby zostały osiągnięte w prawidłowej wysokości. Objęcie zwolnieniem podatkowym odszkodowania z tytułu utraconych korzyści prowadziłoby do uprzywilejowania podatników uzyskujących takie przychody, względem innych podatników i godziłoby w konstytucyjną zasadę powszechności i równości opodatkowania. Wypłacona kwota, na mocy orzeczenia sądowego zasądzającego odszkodowanie, nie stanowi takiego odszkodowania, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., jak również nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy, skoro mamy do czynienia z utraconymi korzyściami.